κ 
«Μη μιλάς για εμάς, μίλα σε εμάς». Αυτό είναι το ρεζουμέ του μηνύματος των εκπροσώπων της νέας γενιάς που κατεβαίνουν υποψήφιοι στις επερχόμενες ευρωεκλογές. Με τη μέση ηλικία των ευρωβουλευτών στα 54 χρόνια –και τον γηραιότερο ευρωβουλευτή στα 83–, οι νέοι είναι έτοιμοι για το αμφιθέατρο των Βρυξελλών. Στις εκλογές του 2019 συμμετείχε λίγο περισσότερο από το 50% των ψηφοφόρων, με τους νέους σε ηλικία να σημειώνουν ρεκόρ συμμετοχής. Στις φετινές το ποσοστό αυτό ίσως είναι μεγαλύτερο, καθώς σε πολλές χώρες της ΕΕ νέοι ηλικίας 16 και 17 ετών θα ψηφίσουν για πρώτη φορά. Παρά το πλήθος συνεδρίων που διεξάγονται στις Βρυξέλλες με θέμα την παροχή κινήτρων για τη συμμετοχή των νέων στα ευρωπαϊκά κοινά, ο τρόπος είναι πραγματικά απλός, σύμφωνα με την 26χρονη κροάτισσα υποψήφια Νίνα Σκότσακ. «Αν μας συμπεριλάβετε, θα συμβεί αυτόματα» λέει. «Αντί να μιλάτε για εμάς, θα ήταν προτιμότερο να μιλάτε για τα θέματα που μας απασχολούν».
Να θέσουμε καταρχάς τα όρια. Τι είναι η γενιά Z -που ονομάζεται επίσης Gen Z, Zoomers ή post-millennials; Τα όρια μεταξύ γενεών δεν είναι σαφώς καθορισμένα αλλά οι περισσότεροι συμφωνούν ότι οι Zers γεννήθηκαν από το 1997 έως το 2012. Έτσι, φέτος, το ηλικιακό εύρος της Γενιάς Ζ κυμαίνεται περίπου μεταξύ 12 και 27 ετών. Θέλετε για τις ανάγκες των εκλογών να το στρογγυλέψουμε στο 15 (γιατί σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες ψηφίζουν από τα 16, όπως στην Αυστρία και τη Μάλτα) και στο 30 (χωρίς λόγο, έτσι για τη δεκάδα);
Το γεγονός ότι η γενιά αυτή δύσκολα φτάνει μέχρι την κάλπη το δείχνουν οι περισσότερες μελέτες και δημοσκοπήσεις εδώ και χρόνια. Ωστόσο, στις ευρωεκλογές του 2019, ψήφισε το 42% των νέων κάτω των 25 ετών σε ολόκληρη την ΕΕ. Κι αν μοιάζει μικρό το ποσοστό, κι αν είναι χαμηλότερο από το μέσο όρο όλων των ηλικιών (50,66%), θα πρέπει να το συγκρίνουμε με τις προηγούμενες εκλογές, όταν ήταν 14 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο.
Τα στοιχεία που δημοσίευσε η στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Eurostat, στις 4 Απριλίου δείχνουν ότι εκατομμύρια νέοι πολίτες της ΕΕ θα μπορέσουν να ψηφίσουν για πρώτη φορά στις εκλογές του Ιουνίου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ο μεγαλύτερος αριθμός ψηφοφόρων που ψηφίζουν για πρώτη φορά αναμένεται στη Γερμανία (5,1 εκατομμύρια), τη Γαλλία (4 εκατομμύρια) και την Ιταλία (2,8 εκατομμύρια). Οι χαμηλότεροι αριθμοί αναμένονται στη Μάλτα (20.000), την Κύπρο (3.000) και την Εσθονία (70.000).
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ο μεγαλύτερος αριθμός ψηφοφόρων που ψηφίζουν για πρώτη φορά αναμένεται στη Γερμανία (5,1 εκατομμύρια), τη Γαλλία (4 εκατομμύρια) και την Ιταλία (2,8 εκατομμύρια). Οι χαμηλότεροι αριθμοί αναμένονται στη Μάλτα (20.000), την Κύπρο (3.000) και την Εσθονία (70.000).
Μειωμένο ενδιαφέρον
Στις 17 Απριλίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημοσίευσε την εαρινή έρευνα Ευρωβαρόμετρο 2024, την τελευταία πριν από τις ευρωεκλογές. Μεταξύ άλλων, η έρευνα αξιολόγησε πόσο ενδιαφέρονται οι πολίτες της ΕΕ για τις εκλογές, πόσο πιθανό είναι να ψηφίσουν και ποια θέματα θεωρούν σημαντικά ενόψει των εκλογών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 51% των ερωτηθέντων ηλικίας 15 έως 24 ετών δήλωσε ότι ενδιαφέρεται για τις εκλογές αυτές, σε σύγκριση με το 60% του μέσου όρου όλων των πολιτών της ΕΕ. Το 48% των ερωτηθέντων αυτής της ηλικιακής ομάδας δήλωσε ότι θεωρεί πολύ σημαντικό να ψηφίσει στις εκλογές της ΕΕ, αποτέλεσμα ελαφρώς χαμηλότερο σε σύγκριση με τον μέσο όρο (53%).
Όταν ρωτήθηκαν πόσο πιθανό θα ήταν να ψηφίσουν στις εκλογές της ΕΕ, το 63% των 15-24 δήλωσε ότι θα ήταν πιθανό να ψηφίσει εάν οι εκλογές διεξάγονταν μια εβδομάδα αργότερα (μέσος όρος 71%).
Η έρευνα ανέδειξε επίσης τις προτεραιότητες των πολιτών ενόψει των εκλογών της ΕΕ. Για τους νέους ψηφοφόρους ηλικίας 15-24 ετών, τα τρία πιο σημαντικά θέματα που θα πρέπει να συζητηθούν κατά προτεραιότητα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ήταν η δράση κατά της κλιματικής αλλαγής (33%), η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (31%), καθώς και η στήριξη της οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (29%).
Όταν ρωτήθηκαν ποιες αξίες θα πρέπει να υπερασπιστεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα επόμενα πέντε χρόνια, οι ερωτηθέντες στην ηλικιακή ομάδα 15-24 τόνισαν την ειρήνη (42%), την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ και παγκοσμίως (28%) και τη δημοκρατία (27%).
Στην ερώτηση αν συμφωνούν ότι η ψήφος είναι σημαντική για την εξασφάλιση ενός καλύτερου μέλλοντος για τις επόμενες γενιές, οι νεότεροι ερωτηθέντες σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία από τους ερωτηθέντες των άλλων ηλικιακών ομάδων, με το 86% αυτών να συμφωνεί σε σύγκριση με το 84% όλων των πολιτών της ΕΕ. Η μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων ηλικίας 15-24 ετών συμφώνησε επίσης ότι η ψήφος είναι σημαντική για να διατηρηθεί ισχυρή η δημοκρατία (86%) και ότι η τρέχουσα διεθνής συγκυρία καθιστά την ψήφο ακόμη πιο σημαντική (83%).
Οι μελέτες ωστόσο συμφωνούν και σε κάτι ακόμα. Ότι για να φτάσουν στις κάλπες οι Zoomers θα πρέπει να έχουν ως κίνητρο να ψηφίσουν ανθρώπους που να τους εκφράζουν. Όπως στα social ψάχνουν άτομα της δικής τους ηλικίας να ταυτιστούν μαζί τους, έτσι και στις εκλογές χρειάζονται τη δική τους φωνή. Και όπου έγιναν καμπάνιες συμπερίληψης, πήγαν εξαιρετικά καλά.
Στην Κροατία, για παράδειγμα, κατεβαίνει ο συνδυασμός των Ζers, με τίτλο Gen Z list, στον οποίο είναι υποψήφια 12 άτομα, όλα κάτω των τριάντα ετών.
Η Gen-Z διεκδικεί την ψήφο
Σε όλες τις χώρες της ΕΕ, ο μέσος όρος ηλικίας των ευρωβουλευτών είναι πολύ υψηλότερος από τον μέσο όρο ηλικίας του πληθυσμού. Στη Λιθουανία, μάλιστα, υπάρχει ένα χάσμα 20 ετών στην εκπροσώπηση: ο μέσος όρος ηλικίας του πληθυσμού είναι 45 ετών, όταν ο μέσος όρος ηλικίας των 11 ευρωβουλευτών είναι 65 ετών.
Έτσι, και στα φετινά ψηφοδέλτια, οι εκπρόσωποι της Γενιάς Ζ δεν είναι πολλοί. Κάποιοι είναι γνωστοί για τη δράση τους κάποιοι άλλοι για τους λογαριασμούς τους στα social. Διεκδικούν την ψήφο της γενιάς τους και γιατί όχι, την ψήφο και των μεγαλύτερων. Άλλοι με σοβαρότητα, άλλοι ως περσόνες, η μείξη είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της Γενιάς Ζ. Ο «Π» αναζήτησε χαρακτηριστικά παραδείγματα από όλη την Ευρώπη.
Maylis Roßberg
Χώρα: Γερμανία
Κόμμα: South Schleswig Voters' Association (Greens/EFA)
Ηλικία: 24
Instagram: @maylisrossberg
Η Maylis Roßberg απέκτησε μεγάλη φήμη κατά τη διάρκεια του πρόσφατο ντιμπέιτ στο Μάαστριχτ, όπου ως εκπρόσωπος (Spitzenkandidat) του ευρωπαϊκού κόμματος Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (EFA) συζήτησε θέματα που αφορούν τη νεολαία μαζί με τους κορυφαίους υποψηφίους, την Ούρσουλα φον ντεν Λάιντεν του ΕΛΚ, τον Σοσιαλιστή Νίκολας Σμιτ και τον Ολλανδό βουλευτή των Πρασίνων Μπας Άικχουτ.
Η Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία είναι ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα που αποτελείται από διάφορα τοπικιστικά, αυτονομιστικά και μειονοτικά πολιτικά κόμματα στην Ευρώπη. Τα κόμματα-μέλη, που τοποθετούνται κυρίως στην κεντροαριστέρα ή την αριστερά, υποστηρίζουν είτε την πλήρη πολιτική ανεξαρτησία και κυριαρχία, είτε κάποια μορφή αποκέντρωσης ή αυτοδιοίκησης για τη χώρα ή την περιοχή τους.
Η Roßberg είναι μια πολυάσχολη νεαρή γυναίκα που συνδυάζει την εργασία της ως πολιτική σύμβουλος για το κόμμα της, τις σπουδές της στην κοινωνικοοικονομική στο Πανεπιστήμιο Christian-Albrecht του Κιέλου και το πάθος της για το ποδόσφαιρο.
Can Diego Aru
Χώρα: Γερμανία
Κόμμα: Greens/EFA
Ηλικία: 23
Instagram: @candiegoaru
Ο 23χρονος φοιτητής Νομικής Καν Ντιέγκο Αρού είναι ο νεαρότερος υποψήφιος των Πρασίνων στις φετινές εκλογές. Μπήκε στην τοπική πολιτική στα 18 του, ανησυχώντας για τις προοπτικές των νέων στο μέλλον. Με καταγωγή από την Τουρκία, ο Αρού επισημαίνει ότι οι γονείς και οι παππούδες του ήρθαν στη Γερμανία άφραγκοι και έφτιαξαν τη ζωή τους – κάτι που ο ίδιος δεν μπορεί να πετύχει με τις υπάρχουσες συνθήκες. Ο Αρού προσθέτει στο Politico ότι χρειάζονται «περισσότερα κίνητρα και ευκαιρίες» και ότι ενώ το μέσο βιοτικό επίπεδο στη Γερμανία είναι υψηλό, εξακολουθούν να υπάρχουν τεράστια χάσματα μεταξύ των κοινωνικών τάξεων. Σε διάφορα σημεία της ηπείρου δεν έχει θεσπιστεί ο κατώτατος μισθός, ενώ στην ανατολική Ευρώπη τα ποσοστά ανεργίας είναι υψηλά. «Αυτά είναι ζητήματα που απασχολούν όλους τους πολίτες, όχι μόνο τους νέους» εξηγεί. Πηγή: Protagon.gr
Amine Kessaci
Χώρα: Γαλλία
Κόμμα: Les Ecologistes (Greens/EFA)
Ηλικία: 20
Instagram: @kessaciamine1
O Amine Kessaci, ακτιβιστής κατά της διακίνησης ναρκωτικών στη Μασσαλία είναι υποψήφιος με το γαλλικό πράσινο κόμμα Les Ecologistes. Ο 20χρονος ακτιβιστής μεγάλωσε σε μια φτωχή γειτονιά της Μασσαλίας, όπου πολλοί νέοι καταλήγουν να εργάζονται για λαθρέμπορους ναρκωτικών και πέφτουν θύματα πυροβολισμών. Ο αδελφός του πυροβολήθηκε το 2020 σε μια από τις μάχες μεταξύ συμμοριών ναρκωτικών. Τώρα ως φοιτητής νομικής, στηρίζει άλλες οικογένειες που έχουν χάσει κάποιο μέλος της οικογένειάς τους στον πόλεμο των συμμοριών. Με τη ΜΚΟ «Συνείδηση» που δημιούργησε, ο Kessaci τους στηρίζει παρέχοντάς τους ψυχολογική βοήθεια και βρίσκοντάς τους στέγη.
Ιφιγένεια Μουμτζή
Χώρα: Ελλάδα
Κόμμα: ΣΥΡΙΖΑ
Ηλικία: 25
Instagram @ifigeniamoumtzi
Τον Ιανουάριο του 2015, λίγο πριν από τις εκλογές, όταν ακόμη ήταν μαθήτρια στο Κολλέγιο Ανατόλια στη Θεσσαλονίκη, γράφτηκε για πρώτη φορά στον ΣΥΡΙΖΑ. Τελειώνοντας το λύκειο, πήγε για σπουδές στο εξωτερικό. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και έκανε μεταπτυχιακό στην Πολιτική Θεωρία στο London School of Economics. Στο μεταξύ, εργαζόταν. Έκανε πρακτική άσκηση στο δημαρχείο του Μπρίστολ, όπου εργάστηκε για ένα διάστημα και σε μια παμπ, ενώ αργότερα στο Λονδίνο δούλευε, μεταξύ άλλων, σε ένα εστιατόριο κοντά στο σπίτι της. Τον τελευταίο χρόνο δουλεύει στη Signify, μια ιδιωτική τεχνολογική εταιρεία, της οποίας στόχος είναι η καταπολέμηση του διαδικτυακού μίσους στον τομέα του αθλητισμού.
Jana Degrott
Χώρα: Λουξεμβούργο
Κόμμα: Demokratesch Partei (RE)
Ηλικία: 28
Instagram: @janadegrott
Η Jana Degrott, είναι τοπική σύμβουλος στο Λουξεμβούργο και υποψήφια με το φιλελεύθερο κόμμα Demokratesch Partei, το οποίο συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την πολιτική ομάδα Ανανεώστε την Ευρώπη (Renew Europe). Η Renew Europe είναι πολιτική ομάδα που αποτελεί συνέχεια της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών στην οποία κάποτε επικεφαλής ήταν ο Βέλγος Γκι Φερχόφστατ (ALDE).
Η Degrott είναι συνιδρύτρια της πρωτοβουλίας «We Belong» για την ενίσχυση των νέων έγχρωμων Ευρωπαίων γυναικών ώστε να κατακτήσουν ηγετικές θέσεις. Το 2022 επιλέχθηκε για το πρόγραμμα ηγετών του Ιδρύματος Ομπάμα.
Nina Skočak
Χώρα: Κροατία
Κόμμα: Gen Z list (ανεξάρτητο)
Ηλικία: 26
Instagram: @ninaskocak
Η Nina Skočak είναι μια Κροάτισσα ινφλουένσερ, παθιασμένη με το μακιγιάζ και τα vintage ρούχα. Μοιράζεται «lifestyle» vlogs με τους περισσότερους από 200.000 followers της στο TikTok, όπου μπορούν να τη δουν σε εστιατόρια, υπαίθριες αγορές, να διακοσμεί το διαμέρισμά της και να δίνει ταξιδιωτικές συμβουλές. Αλλά αυτή είναι μόνο μια πτυχή της νεαρής γυναίκας που είναι επίσης ειδική στην ευρωπαϊκή πολιτική και την επικοινωνία.
Αφού ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της στην ευρωπαϊκή πολιτική, ξεκίνησε την καριέρα της στην ΕΕ το 2022 με μια πρακτική άσκηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στη συνέχεια με μια θέση στον Επιστημονικό Συμβουλευτικό Μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όπως ήταν φυσικό, άρχισε να συζητά θέματα που την ενδιέφεραν, δίνοντας στους οπαδούς της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πληροφορίες για τη λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Τα βίντεό της έχουν συγκεντρώσει 12,6 εκατομμύρια likes.
Είναι η δημιουργός του ανεξάρτητου συνδυασμού Gen Z list, που αποτελείται από νέους ανθρώπους που είναι παθιασμένοι με την πολιτική, όλοι Gen Z, με μέσο όρο ηλικίας 26 ετών - ο νεότερος υποψήφιος είναι 19 ετών.
Kira Marie Peter-Hansen
Χώρα: Δανία
Κόμμα: Green Left (Greens/EFA)
Ηλικία: 26
Instagram: @kiraphansen
Το 2019, στα 21 της η Kira Marie Peter-Hansen ήταν το νεότερο μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που είχε εκλεγεί ποτέ.
Στην αρχή η Peter-Hansen παραπονιόταν ότι αντιμετώπιζε κριτική για την έλλειψη εμπειρίας στην αρχή της θητείας της. Εδραιώθηκε, όμως, στο αγαπημένο της θέμα, τα οικονομικά, και έγινε αντιπρόεδρος της επιτροπής φορολογίας και μέλος των επιτροπών οικονομικών υποθέσεων και απασχόλησης. Το Euronews την κατέταξε τέταρτη στους κορυφαίους ευρωβουλευτές που κυριαρχούν στην οικονομική και χρηματοοικονομική πολιτική. Ξεχώρισε εργαζόμενη πάνω σε βασικές μεταρρυθμίσεις κατά του ξεπλύματος χρήματος και ηγούμενη των διαπραγματεύσεων για την οδηγία περί μισθολογικής διαφάνειας, μια νομοθεσία που θα απαιτεί από τις εταιρείες της ΕΕ να μοιράζονται πληροφορίες για τους μισθούς και να λαμβάνουν μέτρα εάν το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων υπερβαίνει το 5%.
Jordan Bardella
Χώρα: Γαλλία
Κόμμα: Εθνικός Συναγερμός (ID)
Ηλικία: 28
Instagram: @jordanbardella
Και όμως, ο επικεφαλής του Εθνικού Συναγερμού, ο εκλεκτός της Μαρίν Λεπέν που έφυγε για να διεκδικήσει «υπερκομματικά» την γαλλική προεδρία ανήκει οριακά στη Γενιά Ζ. Διετέλεσε διαδοχικά περιφερειακός σύμβουλος, εκπρόσωπος Τύπου, αντιπρόεδρος του κόμματος, πριν ηγηθεί της λίστας του Εθνικού Συναγερμού στις ευρωεκλογές του 2019 σε ηλικία μόλις 23 ετών. Τον Νοέμβριο του 2022 εξελέγη διάδοχος της Λεπέν στην προεδρία του ακροδεξιού κόμματος.
Στις τηλεοπτικές εκπομπές, λάμπει με εντυπωσιακές ατάκες, όπως και στα social. Έχει 1,2 εκατομμύρια followers στο TikTok, το κοινωνικό δίκτυο που αγαπούν οι νέοι 18-25 ετών, μια δημογραφική ομάδα για την οποία η λίστα του Εθνικού Συναγερμού πιστώνεται με το 32% της πρόθεσης ψήφου.
