Για τις αιματηρές συγκρούσεις που ξέσπασαν τις τελευταίες ημέρες στη Συρία μίλησε στο politis.com.cy η πολιτική αναλύτρια και ειδική σε θέματα Μέσης Ανατολής Ευανθία Κουλουριώτη, εξηγώντας ποιοι βρίσκονται πίσω από τα γεγονότα και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις.
«Το βράδυ της Πέμπτης 6 Μαρτίου», ανέφερε, «ομάδες πρώην αξιωματικών και μελών του στρατού του καθεστώτος Άσαντ πραγματοποίησαν οργανωμένη επίθεση με στόχο στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αστυνομικά τμήματα και περιπολίες ασφαλείας που ανήκουν στη νέα συριακή διοίκηση στην παράκτια περιοχή της Συρίας, όπου πλειοψηφούν οι Αλαουίτες. Το υπουργείο Άμυνας της Συρίας κινήθηκε επειγόντως για να επαναφέρει τον έλεγχο της περιοχής, γεγονός που οδήγησε σε μεγάλο αριθμό νεκρών και από τις δύο πλευρές, καθώς και στο θάνατο δεκάδων αμάχων».
Ακολούθως υποστήριξε ότι πρόκειται για μια οργανωμένη επίθεση που πραγματοποιήθηκε από εκατοντάδες μαχητές οπλισμένους με ατομικά και μεσαία όπλα, καθώς και με ορισμένα βαρέα όπλα, με στόχο τις πόλεις Τζαμπλέ, Ταρτούς, Λατάκια, Μπανίγιας, Ντουρέικις και Καρντάχα, αποκόπτοντας τις δύο οδικές αρτηρίες, Χαλέπι-Λατάκια και Χομς-Ταρτούς. «Τις πρώτες πρωινές ώρες της επίθεσης», συμπλήρωσε, «κατάφεραν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους αρκετές γειτονιές στις προαναφερθείσες πόλεις και να σκοτώσουν τουλάχιστον 150 μέλη του συριακού προσωπικού ασφαλείας και δεκάδες αμάχους, ιδίως στις πόλεις Τζαμλέ και Λατάκια. Κατάφεραν επίσης να πολιορκήσουν τη ναυτική σχολή στη Λατάκια και να ελέγξουν το αεροδρόμιο ελικοπτέρων Istamo στην ύπαιθρο της Λατάκια».
Διευκρίνισε δε ότι ο επικεφαλής αυτής της επίθεσης ήταν ο πρώην ταξίαρχος του στρατού του Άσαντ, Ghaith Dallah, ένας από τους ηγέτες της 4ης Μεραρχίας, της οποίας ηγείτο ο Μαχέρ Αλ Άσαντ (ο μικρότερος αδελφός του Μπασάρ Αλ Άσαντ) και η οποία υποστηριζόταν από το Ιράν και τους Φρουρούς της Ισλαμικής Επανάστασης. Πρόκειται όπως είπε για ένα γνωστό εγκληματία πολέμου, υπεύθυνος για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου κατά τη διάρκεια της συριακής επανάστασης. «Δεδομένου του μεγέθους και της εξάπλωσης αυτής της επίθεσης», πρόσθεσε η κ. Κουλουριώτη, «είναι προφανές ότι έχουμε να κάνουμε με ένα καλά μελετημένο σχέδιο, που στόχο έχει να επιβάλει τον πλήρη έλεγχο αυτών των ομάδων στις συριακές ακτές, εκμεταλλευόμενοι την εύθραυστη κατάσταση ασφαλείας στη Συρία υπό τη νέα συριακή διοίκηση».
Ποιος βρίσκεται πίσω την επίθεση και τον ταξίαρχο Ghaith Dallah;
Η κ. Κουλουριώτη δήλωσε ότι «μία ημέρα πριν από την έναρξη αυτής της επίθεσης, το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Fars, το οποίο συνδέεται στενά με τον Ιρανό ηγέτη Αλί Χαμενεΐ, δημοσίευσε μια δήλωση που αποδίδεται σε μια ομάδα που αυτοαποκαλείται “Μέτωπο Ισλαμικής Αντίστασης της Συρίας - Uli al-Bas», επιβεβαιώνοντας την παρουσία της στο συριακό έδαφος και τις προσπάθειές της να αντιμετωπίσει τη νέα συριακή κυβέρνηση, τοποθετώντας τους εαυτούς τους ως μέρος του «άξονα αντίστασης» υπό την ηγεσία του Ιράν». Πρόσθεσε δε ότι κάλεσαν τον συριακό λαό να τους υποστηρίξει και τόνισαν ότι οι επόμενες ημέρες θα επιβεβαιώσουν την παρουσία τους. «Η πολιτοφυλακή αυτή», όπως είπε, «η οποία εμφανίστηκε για πρώτη φορά μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, είχε δημοσιεύσει στο παρελθόν δηλώσεις στις οποίες υποστήριζε ότι θα πραγματοποιούσε επιθέσεις εναντίον των Δυνάμεων Άμυνας του Ισραήλ (IDF) στη νότια Συρία». Ενώ, συνέχισε, «όλα τα βλέμματα ήταν στραμμένα στις συριακές ακτές, την ίδια στιγμή υπήρξε κινητοποίηση των ισραηλινών δυνάμεων στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στα σύνορα Συρίας-Ισραήλ. Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε η ίδια ομάδα, επιβεβαίωσε ότι πυροβόλησε εναντίον ισραηλινών δυνάμεων στη νότια Συρία, γεγονός που υπογραμμίζει την άμεση σύνδεση μεταξύ αυτής της πολιτοφυλακής που συνδέεται με την ιρανική Δύναμη Κουντς (Quds Force) και των ομάδων υπό την ηγεσία του ταξίαρχου Ghaith Dallah».
Η Κουλουριώτη υπενθύμισε ότι «περίπου δύο εβδομάδες μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ ανέφερε ότι αναμένει την εμφάνιση μιας ομάδας Σύρων που θα αντισταθεί, τονίζοντας ότι το Ιράν πρέπει να τους υποστηρίξει με όλες του τις δυνάμεις ενάντια σε αυτό που αποκάλεσε “plans for security chaos”. Δύο ημέρες πριν από την επίθεση των ομάδων του ταξίαρχου Ghaith Dallah, ο Αλί Ακμπάρ Βελαγιάτι, σύμβουλος του Ιρανού ανώτατου ηγέτη, δήλωσε ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή εμφύλιος πόλεμος στη Συρία. Οι δηλώσεις αυτές έγιναν λίγες ημέρες μετά τη διπλωματική ένταση μεταξύ της Τεχεράνης και της Άγκυρας μετά τις δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο Al Jazeera στις 26 Φεβρουαρίου, στην οποία ο Φιντάν ανέφερε ότι η εξωτερική πολιτική του Ιράν, η οποία βασίζεται στις πολιτοφυλακές στην περιοχή, ανάγκασε την Τεχεράνη να θυσιάσει περισσότερα από όσα κέρδισε». Συνεχίζοντας η κ. Κουλουριώτη ανέφερε ότι «αρχικά είχε γίνει αντιληπτό ότι επρόκειτο για απάντηση στην υποστήριξη του Ιράν προς την πολιτοφυλακή SDF (Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, Κούρδοι της Συρίας) στην ανατολική Συρία. Ωστόσο, τα γεγονότα στα συριακά παράλια το βράδυ της Πέμπτης και την Παρασκευή δείχνουν ότι ο Φιντάν εννοούσε την υποστήριξη της Τεχεράνης προς τις παράνομες ομάδες στα συριακά παράλια».
Ακολούθως επεσήμανε ότι αρκετές τουρκικές εφημερίδες είχαν αναφέρει τις τελευταίες εβδομάδες πληροφορίες σχετικά με τον σχηματισμό μιας αίθουσας επιχειρήσεων σε μια από τις ιρακινές πόλεις που διοικείται από αξιωματικούς των Φρουρών της Επανάστασης (IRGC), πρώην αξιωματικούς του στρατού του Άσαντ, εκπροσώπους των Δυνάμεων Λαϊκής Κινητοποίησης (Popular Mobilization Forces) και της λιβανέζικης Χεζμπολάχ. «Αυτό το δωμάτιο επιχειρήσεων», ανέφερε, «έχει ως στόχο να αποσταθεροποιήσει την ασφάλεια στη Συρία και να αποτρέψει τη σταθεροποίηση της νέας διοίκησης. Μια πηγή ασφαλείας μου επιβεβαίωσε ότι ο ταξίαρχος Ghaith Dallah είχε φύγει από τη Συρία για το Ιράκ μετά την πτώση του Άσαντ, αλλά επέστρεψε πριν από λίγες ημέρες, περνώντας από περιοχές που ελέγχονται από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF, Κούρδοι της Συρίας)».
Η κ. Κουλουριώτη είπε ότι «οι πληροφορίες που διαθέτουμε μέχρι στιγμής δείχνουν ότι η Τεχεράνη, από την πρώτη ημέρα της πτώσης του καθεστώτος Άσαντ, απειλεί να υποστηρίξει κινήματα κατά της νέας συριακής κυβέρνησης. Υποστήριξε τον σχηματισμό μιας ομάδας με στόχο τις ισραηλινές δυνάμεις και προσπάθησε να μεταφέρει αποστολές όπλων στη Χεζμπολάχ στον Λίβανο κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών μέσω της Συρίας. Ορισμένα από αυτά τα φορτία κατασχέθηκαν από τη νέα συριακή διοίκηση και ορισμένα βομβαρδίστηκαν από ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη στα σύνορα Συρίας-Λιβάνου». Πρόσθεσε δε ότι «ο επικεφαλής της επίθεσης στη συριακή ακτή είναι αξιωματικός γνωστός για τους στενούς δεσμούς του με τους Φρουρούς της Ισλαμικής Επανάστασης και τη συνεργασία του με την πολιτοφυλακή της Χεζμπολάχ. Μετακόμισε από το Ιράκ στη Συρία λίγες ημέρες πριν από την επίθεση. Συνεπώς, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η επίθεση αυτή φέρει τα αποτυπώματα της Τεχεράνης, η οποία θα είναι ο μεγαλύτερος ωφελημένος από την αποσταθεροποίηση της Συρίας ή ακόμη και από τη δημιουργία ενός αλαουίτικου καντονιού στις συριακές ακτές».
Τι κερδίζει το Ιράν
Στη συνέχεια η κ. Κουλουριώτη επεσήμανε ποιο θα ήταν το όφελος του Ιράν από την πρόκληση ενός εμφυλίου πολέμου στη σημερινή Συρία.
«Πρώτον», είπε, «η Τεχεράνη θα εκμεταλλευτεί αυτή την ασταθή πραγματικότητα για να ανακατασκευάσει τις γραμμές εφοδιασμού με όπλα και χρήματα μέσω του συριακού εδάφους προς την πολιτοφυλακή της Χεζμπολάχ στον Λίβανο».
«Δεύτερον», υποστήριξε, «ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία θα αυξήσει τη θρησκευτική ένταση σε ολόκληρη την περιοχή, γεγονός που θα επηρεάσει θετικά την επιρροή της Τεχεράνης, καθώς πέρυσι η δημοτικότητα του Ιράν γνώρισε πτώση μεταξύ των σιιτών του Ιράκ και οι μεγάλες υλικές απώλειες μεταξύ των σιιτών του Λιβάνου τους έκαναν να γίνουν ανήσυχοι για τη χρησιμότητα των όπλων της Χεζμπολάχ, η οποία δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει τον ισραηλινό στρατό. Κατά συνέπεια, οι θρησκευτικές μάχες στη Συρία θα χρησιμοποιηθούν από τη Χεζμπολάχ για να ενισχύσει την κατάσταση φόβου μεταξύ των σιιτών του Λιβάνου, ώστε να δικαιολογήσει την προσήλωσή της στα όπλα της, όχι για την αντιμετώπιση του Ισραήλ, αλλά για την αντιμετώπιση των σουνιτών και των χριστιανών. Στο Ιράκ, θα χρησιμεύσει για να υπενθυμίσει στους ιρακινούς σιίτες την απειλή του ISIS».
«Τρίτον», συνέχισε, «το Ιράν μπορεί να εκμεταλλευτεί το χάος ασφαλείας στη Συρία για να αυξήσει τις επιθέσεις στο βόρειο Ισραήλ μέσω του συριακού εδάφους, γεγονός που θα ασκήσει πίεση ασφαλείας στην ισραηλινή κυβέρνηση και μπορεί να την ωθήσει σε σύγκρουση με τη νέα συριακή διοίκηση με το πρόσχημα της διαμόρφωσης μιας ασφαλούς ζώνης στη νότια Συρία».
«Τέταρτον», κατέληξε, «η κλιμάκωση της ασφάλειας στη Συρία θα μειώσει τις διπλωματικές και στρατιωτικές πιέσεις που δέχεται η Τεχεράνη από την κυβέρνηση Τραμπ και τον Νετανιάχου, σε μια προσπάθεια να τους αποσπάσει την προσοχή κρατώντας τους απασχολημένους στη συριακή αρένα».
Οι τελευταίες κινήσεις της Άγκυρας
Η κ. Κουλουριώτη αναφέρθηκε και στις κινήσεις της Τουρκίας, λέγοντας ότι «λίγες ώρες μετά την έναρξη της επίθεσης στις συριακές ακτές, μια μεγάλη τουρκική στρατιωτική φάλαγγα εισήλθε στη βόρεια Συρία και εγκαταστάθηκε στην περιοχή Μανμπίτζ». Η κίνηση αυτή, όπως είπε, προήλθε από τον φόβο της τουρκικής κυβέρνησης ότι οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) θα εκμεταλλευτούν τις μάχες στις συριακές ακτές για να επεκτείνουν τις περιοχές ελέγχου τους στον ποταμό Ευφράτη.
«Εν τω μεταξύ», σημείωσε, «στο νότο, οι ισραηλινές δυνάμεις αύξησαν την κατάσταση συναγερμού στα σύνορα Συρίας-Ισραήλ, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι τόσο το Ισραήλ όσο και η Τουρκία ανησυχούν άμεσα για την κατάσταση στη Συρία». Πρόσθεσε δε ότι «σε περιφερειακό επίπεδο, η Σαουδική Αραβία ήταν η πρώτη χώρα που επιβεβαίωσε την υποστήριξή του στη νέα συριακή διοίκηση και την απόρριψη της αποσταθεροποίησης του συριακού εδάφους».
Κόντρα Τουρκίας-Ιράν
Η κ. Κουλουριώτη ανέφερε ότι η πρόσφατη διπλωματική ένταση μεταξύ Τεχεράνης και Άγκυρας δεν είναι καινούργια, αλλά δείχνει την έκταση των σημαντικών διαφορών μεταξύ των δύο χωρών σε διάφορα ζητήματα που έχουν αρχίσει να έρχονται στο φως. «Το Ιράν», υποστήριξε, «θεωρεί ότι η Τουρκία είναι άμεσα υπεύθυνη για την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, ενώ η Άγκυρα πιστεύει ότι η Τεχεράνη απειλεί την τουρκική εθνική ασφάλεια στον συριακό φάκελο, υποστηρίζοντας άμεσα τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις μέσω του λόμπι που συνδέεται με την πολιτοφυλακή του PKK, η οποία βρίσκεται κοντά στους Φρουρούς της Επανάστασης, και έμμεσα αποσταθεροποιώντας την εξουσία της νέας συριακής διοίκησης, κάτι που θα ωφελούσε περισσότερο τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις».
Στον ιρακινό φάκελο, είπε η Κουλουριώτη, «η Τεχεράνη απορρίπτει οποιαδήποτε τουρκική στρατιωτική παρουσία στο βόρειο Ιράκ και οι Τούρκοι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η ηγεσία του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν στα βουνά του Καντίλ αρνείται να υπακούσει στις οδηγίες του ηγέτη τους Αμπντουλάχ Οτσαλάν ως αποτέλεσμα ιρανικής υποκίνησης».
Το Ισραήλ
Σε ό,τι αφορά το Τελ Αβίβ η κ. Κουλουριώτη υποστήριξε ότι «αν και το χάος στην ασφάλεια της Συρίας θα επηρεάσει αρνητικά την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ άμεσα μέσω του συριακού εδάφους και έμμεσα με την επιστροφή των γραμμών ανεφοδιασμού στην πολιτοφυλακή της Χεζμπολάχ στο Λίβανο, εντούτοις η πρόσφατη πολιτική της ισραηλινής κυβέρνησης στη συριακή αρένα έχει αρχίσει να υπονομεύει τα ισραηλινά συμφέροντα». Εξήγησε δε ότι «αναμφίβολα, η υποστήριξη της αυτονομιστικής υπόθεσης των Δρούζων στη Συρία ενισχύει τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις και τις ένοπλες ομάδες στις συριακές ακτές. Επίσης, η οργάνωση ISIS, η οποία ανακατεύει τα χαρτιά της στη Συρία, θα επωφεληθεί από το χάος της ασφάλειας και μπορεί να αποτελέσει απειλή για την ασφάλεια του βόρειου Ισραήλ στο επόμενο στάδιο».
Οι χαμένοι της αποσταθεροποίησης της Συρίας
Τέλος, η κ. Κουλουριώτη είπε ότι είναι ακόμη πρόωρο να μιλήσουμε για το τέλος της έντασης που ξέσπασε τις τελευταίες ημέρες στις συριακές ακτές. «Έχουμε να κάνουμε», είπε, «με μια θρησκευτική ένταση που υποστηρίζεται από ένα περιφερειακό κράτος που έχει εμπειρία στη δημιουργία πολιτοφυλακών που τροφοδοτούνται από τη θρησκευτική ιδεολογία».
«Δεδομένης», όπως υποστήριξε, «της επιδεινούμενης οικονομικής κατάστασης που προκύπτει από τη συνεχιζόμενη επιβολή κυρώσεων των ΗΠΑ στη Δαμασκό, το συριακό σκηνικό οδεύει προς περαιτέρω επιδείνωση, εκτός εάν υπάρξουν περιφερειακές συνεννοήσεις και πραγματικές διεθνείς κινήσεις που θα συμβάλλουν στη σταθερότητα της Συρίας. Διαφορετικά, όλοι θα πληρώσουν το τίμημα: Η Ευρώπη θα δεχτεί περισσότερους πρόσφυγες, το ISIS θα αναδυθεί ξανά, η Τουρκία θα αντιμετωπίσει διασυνοριακές απειλές για την ασφάλεια, το βόρειο Ισραήλ θα βρεθεί υπό πυρά και η απειλή για την ασφάλεια μπορεί να επεκταθεί στις χώρες του Κόλπου. Η επιλογή είναι σαφής: είτε μια περιφερειακή συμφωνία είτε ένας νέος γύρος βίας στη Μέση Ανατολή».
