Οδικό χάρτη για να τερματίσει πλήρως την εξάρτησή της από την ρωσική ενέργεια, μέσω της πλήρους διακοπής των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου και την σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών πυρηνικής ενέργειας από τη Ρωσία, παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τρίτη από το Στρασβούργο, όπου βρίσκεται το Κολέγιο των Επιτρόπων με αφορμή την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Εφόσον τα μέτρα που προτείνει η Κομισιόν προχωρήσουν όπως σχεδιάζεται, η ΕΕ μπορεί μέχρι το τέλος του 2025 να μειώσει κατά το ένα τρίτο τις εναπομένουσες προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου, και να σταματήσει όλες τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μέχρι το τέλος του 2027.
Ο οδικός χάρτης REPowerEU έχει ως στόχο να διαχειριστεί την ανάκαμψη των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία που καταγράφηκε το 2024, παρά τη σημαντική μείωση των εισαγωγών που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο του σχεδίου REPowerEU και μέσω των κυρώσεων κατά της Μόσχας για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε με βάναυσο τρόπο τον κίνδυνο εκβιασμού, οικονομικού εξαναγκασμού και απότομων αυξήσεων σοκ των τιμών» ανέφερε σχετικά η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Με το REPowerEU, διαφοροποιήσαμε τον ενεργειακό μας εφοδιασμό και μειώσαμε δραστικά την προηγούμενη εξάρτηση της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Είναι πλέον καιρός η Ευρώπη να διακόψει πλήρως τους ενεργειακούς της δεσμούς με έναν αναξιόπιστο προμηθευτή», τόνισε.
Ο οδικός χάρτης αφορά τη συντονισμένη μείωση και κατάργηση των εισαγωγών ρωσικής ενέργειας, κατά τρόπο που να διασφαλίζει τον ενεργειακό εφοδιασμό της ΕΕ, περιορίζοντας παράλληλα τις όποιες επιπτώσεις στις τιμές και τις αγορές, σύμφωνα με ανακοίνωση της Κομισιόν.
Από το 2025, οι παγκόσμιες προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου προβλέπεται να αυξηθούν ραγδαία, ενώ η ζήτηση φυσικού αερίου θα μειωθεί. Με την πλήρη εφαρμογή του πλαισίου για την ενεργειακή μετάβαση και του σχεδίου δράσης για προσιτή ενέργεια, η ΕΕ αναμένεται να αντικαταστήσει έως και 100 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου έως το 2030, κάτι που σημαίνει πως θα υπάρξει μείωση της ζήτησης κατά 40 με 50 δισ. κυβικά μέτρα έως το 2027.
Ταυτόχρονα, οι δυνατότητες διαχείρισης υγροποιημένου φυσικού αερίου αναμένεται να αυξηθούν κατά περίπου 200 δισ. κυβικά μέτρα έως το 2028, δηλαδή πέντε φορές περισσότερο από τις τρέχουσες εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου από την ΕΕ.
Μετά την κατάθεση του οδικού χάρτη, η Κομισιόν θα καταθέσει μια σειρά από νομοθετικές προτάσεις στο Συμβούλιο και στο Κοινοβούλιο τον επόμενο μήνα, για προώθηση και εφαρμογή των μέτρων.
Μεταξύ άλλων, η Επιτροπή αναμένεται να ζητήσει από τα κράτη μέλη να εκπονήσουν εθνικά σχέδια απεξάρτησης μέχρι το τέλος του 2025, στα οποία θα περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο θα συμβάλουν στη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου, πυρηνικής ενέργειας και πετρελαίου.
Όλα τα μέτρα θα συνοδεύονται από μέτρα επιτάχυνσης της ενεργειακής μετάβασης και διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού, μεταξύ άλλων μέσω της συγκέντρωσης της ζήτησης φυσικού αερίου και της καλύτερης χρήσης των υποδομών, για αντιμετώπιση των κινδύνων για την ασφάλεια του εφοδιασμού και τη σταθερότητα της αγοράς.
Όσον αφορά το φυσικό αέριο, οι προτάσεις που θα καταθέσει η Κομισιόν αφορούν τη βελτίωση της διαφάνειας, της παρακολούθησης και της ιχνηλασιμότητας του ρωσικού φυσικού αερίου στις αγορές της ΕΕ. Ένας από τους κύριους στόχους θα είναι αποτραπούν νέες συμβάσεις με προμηθευτές ρωσικού αερίου (μέσω αγωγών και υγροποιημένου φυσικού αερίου) και να σταματήσουν οι υφιστάμενες συμβάσεις μέχρι το τέλος του 2025.
Στο πλαίσιο του οδικού χάρτη, η Επιτροπή θα προτείνει επίσης νέες δράσεις για την αντιμετώπιση του σκιώδους στόλου μεταφοράς πετρελαίου της Ρωσίας.
Όσον αφορά τη πυρυνική ενέργεια, οι προτάσεις που θα κατατεθούν τον επόμενο μήνα θα περιλαμβάνουν μέτρα για τις ρωσικές εισαγωγές εμπλουτισμένου ουρανίου, καθώς και περιορισμούς στις νέες συμβάσεις προμήθειας που συνυπογράφει ο Οργανισμός Εφοδιασμού Ευρατόμ (ESA) για ουράνιο, εμπλουτισμένο ουράνιο και άλλα πυρηνικά υλικά που προέρχονται από τη Ρωσία. Προβλέπεται επίσης μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την κοιλάδα των ραδιοϊσοτόπων με στόχο την εξασφάλιση του εφοδιασμού της ΕΕ με ιατρικά ραδιοϊσότοπα μέσω της αύξησης της παραγωγής στην Ευρώπη.
Πηγή: ΚΥΠΕ
