Η κλιμάκωση της έντασης στη Συρία επανέφερε στο προσκήνιο τη θέση των Δρούζων, μιας σημαντικής θρησκευτικής μειονότητας της περιοχής, καθώς και τον διπλό ρόλο του Ισραήλ ως στρατιωτικού παρεμβαίνοντα και πιθανού μελλοντικού εταίρου διαλόγου.
Η στρατιωτική επέμβαση της Δαμασκού στη Σουέιντα, προπύργιο των Δρούζων στο νότο, προκάλεσε νέο γύρο βομβαρδισμών από το Ισραήλ κατά των συριακών δυνάμεων - με την ισραηλινή ηγεσία να δηλώνει πως προασπίζεται τη «βαθιά αδελφική συμμαχία» με τη δρουζική κοινότητα.
Ποιοι είναι οι Δρούζοι
Οι Δρούζοι είναι θρησκευτική και εθνοτική ομάδα που αριθμεί περίπου ένα εκατομμύριο ανθρώπους, κυρίως εγκατεστημένους σε Συρία, Λίβανο και Ισραήλ. Πρόκειται για κλειστή θρησκευτική κοινότητα με ρίζες στον 11ο αιώνα, χωρίς δυνατότητα προσηλυτισμού ή διαφυγής από τη θρησκεία. Στη Συρία, η πλειοψηφία των Δρούζων ζει στο νότιο τμήμα της χώρας, κυρίως στην επαρχία Σουέιντα, κοντά στα Υψίπεδα του Γκολάν.
Περισσότεροι από 20.000 Δρούζοι κατοικούν στα Υψίπεδα του Γκολάν, τα οποία κατέλαβε το Ισραήλ το 1967 και προσάρτησε το 1981. Οι περισσότεροι αρνήθηκαν την ισραηλινή υπηκοότητα, διατηρώντας συριακή ταυτότητα και κάρτες μόνιμης διαμονής.
Οι συγκρούσεις στη Σουέιντα και η εμπλοκή της Δαμασκού
Το ξέσπασμα βίας μεταξύ δυνάμεων των Δρούζων και νομαδικών φυλών το Σαββατοκύριακο άφησε πίσω του τουλάχιστον 30 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Η παρέμβαση του στρατού της Συρίας είχε στόχο την αποκατάσταση της τάξης, όμως οι μάχες κατέληξαν σε νέες απώλειες: 18 Σύροι στρατιώτες σκοτώθηκαν, ενώ συμμετοχή είχαν και ισλαμιστικές ομάδες που υποστηρίζουν τη νέα κυβέρνηση του προέδρου Αχμέντ αλ-Σαράα.
Η ένταση ανέδειξε τις βαθιές ρωγμές στις σχέσεις της Δαμασκού με τους Δρούζους, οι οποίοι επιμένουν να διατηρήσουν τις ένοπλες τοπικές τους πολιτοφυλακές και να μην ενσωματωθούν στον ενιαίο στρατό που προσπαθεί να συγκροτήσει η νέα κυβέρνηση. Η δυσπιστία έναντι του αλ-Σαράα – ισλαμιστή με ιστορικό τζιχαντιστικής δράσης - παραμένει έντονη.
Παράλληλα, η κοινότητα καταγγέλλει ελλιπή εκπροσώπηση στη νέα κυβέρνηση (μόνο ένας Δρούζος υπουργός) και αποκλεισμό των ηγετών της από τις διαδικασίες εθνικού διαλόγου.
Η θέση του Ισραήλ και οι βομβαρδισμοί
Το Ισραήλ, επικαλούμενο τη «βαθιά συμμαχία» με τους Ισραηλινούς Δρούζους, διαμήνυσε ότι δεν θα επιτρέψει επιθέσεις κατά των ομοθρήσκων τους στη Συρία. Ο ίδιος ο Νετανιάχου, μέσω του γραφείου του, επανέλαβε τη δέσμευση για παρέμβαση όποτε κινδυνεύσει η κοινότητα. Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, την Τρίτη επλήγησαν στρατιωτικά οχήματα συριακών δυνάμεων στην περιοχή της Σουέιντα.
Το Ισραήλ έχει επίσης μονομερώς κηρύξει ζώνη αποστρατιωτικοποίησης στη νότια Συρία, απαγορεύοντας οποιαδήποτε συγκέντρωση στρατευμάτων στην περιοχή – κάτι που η συριακή κυβέρνηση απορρίπτει ως παραβίαση της κυριαρχίας της.
Η Συρία καταδίκασε τους βομβαρδισμούς ως «κατάφωρη παραβίαση της εθνικής της κυριαρχίας» και παράδειγμα «συνεχιζόμενης επιθετικότητας και ξένης παρέμβασης».
Η πίεση για διεθνή προστασία
Ο Δρούζος πνευματικός ηγέτης, Χικμέτ Αλ-Χίτζρι, απηύθυνε έκκληση για διεθνή παρέμβαση ώστε να σταματήσει «ο πόλεμος εξόντωσης» που -όπως είπε- εξαπέλυσαν οι συριακές και συμμαχικές δυνάμεις. Τμήμα της κοινότητας, ωστόσο, καλωσόρισε την επέμβαση της Δαμασκού και ζήτησε την έναρξη διαλόγου, καθώς και τον αφοπλισμό των ένοπλων ομάδων.
Η παρέμβαση του Ισραήλ έρχεται σε μια κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία: η νέα κυβέρνηση της Συρίας αποτελεί αντικείμενο πιέσεων από τις ΗΠΑ, που επιδιώκουν την επανένταξη της χώρας στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων με το Ισραήλ, στο πρότυπο των Συμφωνιών του Αβραάμ. Αν και το Ισραήλ έχει ξεκινήσει άμεσες και έμμεσες επαφές με τη Δαμασκό, οι συνεχιζόμενοι βομβαρδισμοί απειλούν να ναρκοθετήσουν κάθε τέτοια προσπάθεια.
Ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ Γκίντεον Σάαρ έχει δηλώσει πως η χώρα του ενδιαφέρεται να επεκτείνει τις συμφωνίες εξομάλυνσης με γειτονικά κράτη όπως η Συρία και ο Λίβανος, τονίζοντας ότι στόχος είναι η ειρήνη, αλλά και η διασφάλιση των ζωτικών συμφερόντων του Ισραήλ.
Η κυβέρνηση αλ-Σαράα, από την πλευρά της, τονίζει ότι οι συνομιλίες με το Ισραήλ αποσκοπούν στην παύση των επιθέσεων. Μέχρι στιγμής, αυτό δεν έχει επιτευχθεί. Αντίθετα, το Τελ Αβίβ εντείνει την παρουσία του στη Συρία, ενισχύοντας την πολεμική του ρητορική - με τον ίδιο τον Νετανιάχου να χαρακτηρίζει τη νέα κυβέρνηση της Δαμασκού «εξτρεμιστικό ισλαμικό καθεστώς».
Δεν φαίνεται φως στο τούνελ
Το μέλλον της Συρίας, των Δρούζων και της περιφερειακής σταθερότητας βρίσκεται πλέον σε τεντωμένο σκοινί. Καθώς ο νέος ηγέτης της Συρίας προσπαθεί να εδραιώσει την εξουσία του και να αποτρέψει τη διάλυση της χώρας, οι Ισραηλινές επιθέσεις, οι εσωτερικές εθνοτικές εντάσεις και η γεωπολιτική πίεση από τη Δύση συνθέτουν ένα ασταθές σκηνικό με άγνωστη έκβαση.
Πηγή: protothema.gr
