Στις 11 Ιουλίου, ο βετεράνος Αμερικανός διπλωμάτης Τζον Ντίνκελμαν έλαβε ένα λακωνικό email. Ύστερα από 37 χρόνια προσφοράς στη διπλωματική υπηρεσία των ΗΠΑ, του ανακοινώθηκε η απόλυσή του. Είχε μόλις έξι ώρες για να μαζέψει τα πράγματά του και να εγκαταλείψει το γραφείο του. Ήταν ένας από τους 246 διπλωματικούς υπαλλήλους και 1.107 πολιτικούς υπαλλήλους που απολύθηκαν εντός Ιουλίου – μια «σφαγή» δίχως ιστορικό προηγούμενο στα 236 χρόνια λειτουργίας του State Department.
Για τον ίδιο, όπως και για πολλούς συναδέλφους του, η απόφαση αυτή δεν είναι μόνο άδικη αλλά και καταστροφική για το κύρος της χώρας σε παγκόσμιο επίπεδο. «Αποψιλώνοντας αυτό το ανθρώπινο δυναμικό, είναι σαν να απολύεις τους στρατιώτες σου στη μέση ενός πολέμου – είναι κοντόφθαλμο, αποσταθεροποιητικό και εξαιρετικά δύσκολο να αναστραφεί», δήλωσε ο Ντίνκελμαν.
Αυτό που προκάλεσε το μεγαλύτερο σοκ όμως, δεν ήταν μόνο το μέγεθος των απολύσεων, αλλά το ποιος τις διέταξε: ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο. Ένας πολιτικός που παλαιότερα αποτελούσε σύμβολο της «ήπιας ισχύος» των ΗΠΑ, φαίνεται πλέον να εφαρμόζει μια ριζικά διαφορετική εξωτερική πολιτική, πλήρως ευθυγραμμισμένη με τη γραμμή του «America First» και τον απομονωτισμό που καθορίζει τη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ.
Μόλις ανέλαβε το υπουργείο Εξωτερικών, ο Ρούμπιο επιδόθηκε σε ένα οργανωμένο ξήλωμα βασικών θεσμών της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Διέλυσε την Αμερικανική Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID), συρρίκνωσε ή κατάργησε πλήρως διευθύνσεις που σχετίζονται με την προώθηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ουσιαστικά διέκοψε τη λειτουργία του διεθνούς ραδιοτηλεοπτικού σταθμού Voice of America. Στις 16 Ιουλίου, ανακοίνωσε την αποχώρηση των ΗΠΑ από την UNESCO, κατηγορώντας τον Οργανισμό ότι «προωθεί διασπαστικές κοινωνικές και πολιτισμικές ατζέντες».
Ο Ρούμπιο υπερασπίστηκε τις κινήσεις του, χαρακτηρίζοντας το State Department «φουσκωμένο, αναποτελεσματικό και εγκλωβισμένο σε ριζοσπαστικές ιδεολογίες». Ωστόσο, πολλοί στην Ουάσιγκτον εκπλήσσονται από την ιδεολογική του μεταστροφή. Κάποτε υπέρμαχος της στήριξης σε αντιπολιτευόμενους κατά δικτατοριών, της βοήθειας σε πρόσφυγες και της συμμαχικής διπλωματίας, σήμερα ο Ρούμπιο εμφανίζεται να ακολουθεί πιστά την ατζέντα Τραμπ, δίνοντας προτεραιότητα στην άμυνα, το αυστηρό μεταναστευτικό και την απομόνωση.
Πρώην συνεργάτες του τον κατηγορούν για καιροσκοπισμό, υποστηρίζοντας πως έχει εγκαταλείψει τα βασικά του πιστεύω ώστε να προσελκύσει τη βάση του MAGA και να θέσει υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές του 2028. «Δεν είναι ο πρώτος πολιτικός που θυσιάζει τις αρχές του για την καριέρα του», σχολίασε ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ονδούρα, Τζέιμς Νίλον. «Αλλά σίγουρα το έχει πάει σε άλλο επίπεδο».
Από την άλλη πλευρά, οι υποστηρικτές του Ρούμπιο επιμένουν ότι παραμένει πιστός στις αξίες του, ιδιαίτερα στον σκεπτικισμό του απέναντι στη βοήθεια χωρίς ανταλλάγματα και στις πολυμερείς συμφωνίες. Σημειώνουν ότι διαδραμάτισε καίριο ρόλο στη σκληρότερη στάση των ΗΠΑ έναντι της Κίνας, της Ρωσίας και του Ιράν, ενώ έχει επιταχύνει την αμυντική αναβάθμιση του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, οι αλλαγές είναι βαθιές και αγγίζουν κάθε πτυχή της εξωτερικής πολιτικής: από το κλείσιμο των προγραμμάτων επανεγκατάστασης προσφύγων έως την επιτάχυνση ασύλου για λευκούς Αφρικάνερ από τη Νότια Αφρική, με επιχειρήματα που διεθνώς έχουν χαρακτηριστεί αβάσιμα. Παράλληλα, οι φοιτητές που συμμετείχαν σε διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο στη Γάζα έχασαν τις βίζες τους, ενώ προωθείται η επιτήρηση των social media από υπαλλήλους των προξενείων για τον εντοπισμό «εχθρικών στοιχείων».
Η ρητορική του έχει επίσης αλλάξει αισθητά. Ενώ κάποτε έγραφε για τους μετανάστες με συμπάθεια, σήμερα κάνει λόγο για «εισβολή» και καλεί σε «δραστικά μέτρα». Την ίδια στιγμή, πρώην ακραιφνείς τραμπικοί όπως ο Στίβεν Μίλερ και ο Στιβ Μπάνον τον αποκαλούν «ο Κίσινγκερ της εποχής μας».
Εντός του State Department, η κατάσταση είναι τεταμένη. Πολλοί καριερίστες διπλωμάτες δηλώνουν απογοητευμένοι από έναν άνθρωπο που θεωρούσαν ότι θα υπερασπιζόταν την παραδοσιακή διπλωματία και τους επαγγελματίες της. «Νομίζαμε ότι θα μας προστάτευε», είπε ανώτερο στέλεχος που απολύθηκε. «Κάναμε λάθος».
Με πληροφορίες από Financial Times / Πηγή: lifo.gr
