Η τουρκική κυβέρνηση επιχειρεί να μετριάσει τον αντίκτυπο από τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο οποίος σε συνέντευξη Τύπου στη Νέα Υόρκη παραδέχτηκε ότι η Τουρκία δεν μπορεί να παράγει το πολυδιαφημισμένο μαχητικό αεροσκάφος πέμπτης γενιάς KAAN λόγω των αμερικανικών κυρώσεων.
Ο Φιντάν εξήγησε ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν το 2019 στο πλαίσιο του CAATSA (νόμος που επιβάλει κυρώσεις σε όποιον δρα εναντίον των ΗΠΑ) δημιουργούν «συστημικό πρόβλημα» που μπλοκάρει το εμπόριο αμυντικών συστημάτων μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ. Σημείωσε ειδικά ότι οι άδειες για τους κινητήρες του F-35 και του KAAN παραμένουν «κολλημένες» στο συρτάρι του Κογκρέσου, καθιστώντας αδύνατη την παραγωγή του KAAN μέχρι να εγκριθούν οι άδειες.
Η οργή που ακολούθησε ήταν άμεση, ιδιαίτερα μετά τη συνάντηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ στις 25 Σεπτεμβρίου. Η αντιπολίτευση χλεύασε την κυβέρνηση για τους ισχυρισμούς της ότι μέρος του στρατιωτικού εξοπλισμού που παράγεται σήμερα είναι «τοπικής προέλευσης».
Απαντώντας, ο Χαλούκ Γκιοργκούν, πρόεδρος της κρατικής αμυντικής βιομηχανίας, διαβεβαίωσε ότι το πρόγραμμα KAAN προχωρά σύμφωνα με το πλάνο. «Χωρίς να εξαρτόμαστε από μία μόνο πηγή, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε εναλλακτικές προμήθειες και παραγωγή», είπε, προσθέτοντας ότι οι κινητήρες θα είναι τοπικής παραγωγής όταν το αεροσκάφος ολοκληρωθεί. Η σειριακή παραγωγή προβλέπεται να ξεκινήσει το 2028, ενώ μέχρι τότε θα χρησιμοποιούνται εισαγόμενοι κινητήρες.
Ωστόσο, η ένταση δεν υποχωρεί. Ο Ναμίκ Ταν, πρώην πρεσβευτής της Τουρκίας στην Ουάσινγκτον και επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της αντιπολίτευσης, σχολίασε στο X ότι οι δηλώσεις του Φιντάν αποκάλυψαν την πραγματικότητα: «το KAAN δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα F-35. Η απόκτηση των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, που προκάλεσε τις κυρώσεις CAATSA, έχει πλέον αποκαλυφθεί ως απόδειξη αποτυχίας στρατηγικής».
Κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι ο Φιντάν ενδέχεται να ήθελε να εκθέσει την κυβέρνηση ή να προετοιμάσει τη «μάχη διαδοχής» εντός της οικογένειας Ερντογάν, με τον ίδιο να έρχεται αντιμέτωπος με τον νεότερο γιο του προέδρου, Μπιλάλ. Ο Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, γαμπρός του Ερντογάν και επικεφαλής της Baykar, η οποία παράγει τα διάσημα drone Bayraktar, θεωρείται επίσης υποψήφιος διάδοχος.
Παρά ταύτα, η πραγματικότητα αποκαλύπτει το πόσο ευάλωτη είναι η τουρκική αμυντική βιομηχανία, που παραμένει «αιχμάλωτη» των κυρώσεων CAATSA.
Η Τουρκία έχει ήδη κλείσει συμφωνία με την Ινδονησία για την προμήθεια 48 αεροσκαφών KAAN μέσα στην επόμενη δεκαετία, αξίας περίπου 10 δισ. δολαρίων. Όμως αναλυτές, όπως ο Shay Gal (πρώην αντιπρόεδρος της Israel Aerospace Industries), τονίζουν ότι οι εξαρτήσεις από αμερικανικά εξαρτήματα καθιστούν το πρόγραμμα ευάλωτο σε εξωτερικές αποφάσεις.
Οι τουρκικές εξαγωγές αμυντικού εξοπλισμού αναμένεται να ξεπεράσουν φέτος τα 6 δισ. δολάρια, ωστόσο η υπόθεση του KAAN αναδεικνύει τα όρια της φιλοδοξίας της Άγκυρας να αποκτήσει πλήρη αυτάρκεια. Μετά από δύο δεκαετίες κυριαρχίας του AKP, η στρατιωτική βιομηχανία της Τουρκίας παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από την καλή θέληση ξένων προμηθευτών και τις ισορροπίες της διεθνούς πολιτικής.
Πηγή: lifo.gr
