Ο συγκεκριμένος όρος στα οικονομικά εισήχθη από τον Αυστριακό οικονομολόγο Joseph Schumpeter το 1942 ως η εξήγηση-κλειδί για τη συμπεριφορά του καπιταλιστικού συστήματος και δη αυτή που αφορά την αναδιάταξη της παραγωγής.
Με απλά λόγια, ο Schumpeter, που ειρήσθω εν παρόδω ήταν μαρξιστής, περιέγραψε με μεγάλη ακρίβεια τον τρόπο που το καπιταλιστικό σύστημα επιτρέπει ή δύναται να επιτρέψει τη συνεχή βελτίωση και εξέλιξη της παραγωγικής διαδικασίας μέσω της καταστροφής του παλιού και της δημιουργίας του καινούργιου στην αγορά και στην οικονομία, γενικότερα.
Η δημιουργική καταστροφή, ως ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά του όρου που τιτλοφορεί τη στήλη, είναι αυτή που δίνει την ευκαιρία στην ανακάλυψη και εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών κάθε φορά που μια συγκεκριμένη παραγωγική δραστηριότητα ξεπερνιέται από τις νέες συνθήκες που εισαγάγουν η τεχνολογική πρόοδος, η καταναλωτική ανάγκη ή επιθυμία, ή και μια φυσική ή άλλη καταστροφή.
Η περίπτωση της πανδημίας, που είναι μια τέτοια νέα συνθήκη, εξέθεσε ακόμα περισσότερο τις γηγενείς και δομικές αδυναμίες κάποιων (αν όχι και όλων) τομέων της κυπριακής οικονομίας, προεξέχοντος του τουρισμού. Και ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού και η UNCTAD μίλησαν για ζημιά ύψους τεσσάρων τρισεκατομμυρίων δολαρίων στην παγκόσμια τουριστική βιομηχανία από την πανδημία, εν τούτοις αρκεί μια βόλτα στα τουριστικά μας θέρετρα για να διαπιστώσει κάποιος του λόγου το αληθές.
Παρά το ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει επενδύσεις σε υποδομές, ιδιωτικές και δημόσιες, υπερίσχυσε η αδυναμία διαφοροποίησης του πελατολογίου μας και η εξάρτησή μας από συγκεκριμένα χαμηλής κατανάλωσης και αισθητικής ανάγκης τμήματα της αγγλικής και ρωσικής, ως επί το πλείστον, αγοράς που κυριολεκτικά οδήγησαν, και θα οδηγήσουν μετά και το φετινό καλοκαίρι, στο μεγαλύτερο ίσως σοκ του τομέα τα τελευταία σαράντα χρόνια.
Ένας περίπατος δίπλα από ρημαγμένα και ερειπωμένα χαμηλής αισθητικής και ποιότητας καταστήματα, εστιατόρια, μπαρ και ασθμαίνουσες φτηνές ξενοδοχειακές μονάδες και άσχημες παραθεριστικές κατοικίες, που εξυπηρετούσαν εποχιακούς πελάτες περιορισμένου έως χαμηλού εισοδήματος και γούστου, είναι αρκετός για να καταδειχθεί το μέγεθος της καταστροφής.
Και παρά τη συζήτηση που γίνεται, τα μέτρα μεταξύ δανειοληπτών και δανειστών, κυβερνητικών αρμοδίων και επαγγελματικών φορέων, διαφαίνεται ότι η λύση δεν είναι να περισωθεί ένα κατά τα άλλα ετοιμόρροπο οικονομικό οικοδόμημα, με χρήματα που δεν υπάρχουν άλλωστε, αλλά να αντικατασταθεί.
Να αφεθεί να καταρρεύσει και να διαλυθεί και στη θέση του να φτιαχτεί ένα καινούργιο. Ένα νέο τουριστικό μοντέλο, πιο ανθεκτικό, πιο αειφόρο και πιο βιώσιμο. Αρχίζοντας από τα βασικά, δηλαδή την αισθητική και ποιοτική βελτίωση των επιχειρήσεων ώστε το προϊόν και οι υπηρεσίες που προσφέρουν να καταστούν πιο ελκυστικά σε μια πιο «ψαγμένη» και επιλεκτική κατηγορία πελατών που ενδιαφέρεται και μπορεί να ξοδέψει ελαφρώς περισσότερα από τα 50 και 70 ευρώ την ημέρα που είναι η μέση ημερήσια δαπάνη του τουρισμού που εισάγουμε εδώ και χρόνια.
Μαζί με αυτήν την προσπάθεια, χρειάζεται ενίσχυση της προώθησης της Κύπρου στις αγορές της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου και τα εξειδικευμένων αναγκών τουριστικά πελατολόγια της Ευρώπης και της ανανέωσης της αφηγηματικής μας γύρω από την προώθηση και στην επανατοποθέτησή μας στον χάρτη των επιλογών αυτού του πελατολογίου.
Και όλοι ξέρουμε ότι ο μεγαλύτερος αντίπαλος αυτής της προσπάθειας είναι όσοι προσπαθούν απεγνωσμένα εδώ και χρόνια να διατηρήσουν στη θέση του το υφιστάμενο φτηνοτουριστικό μοντέλο, επειδή επένδυσαν σε αυτό και εξαρτιούνται από αυτό και ασκούν πολιτικές και οικονομικές πιέσεις για τη λαθροβίωσή του όλα αυτά τα χρόνια.
Τώρα, όμως, που η πανδημία και οι συνέπειές της είναι γεγονός και φέτος θα μπει το τελευταίο καρφί στο φέρετρο του κυπριακού τουρισμού, και με δική μας υπαιτιότητα ασφαλώς λόγω μη επαρκούς εμβολιαστικής κάλυψης, μας παρουσιάζεται μια χρυσή ευκαιρία για δημιουργική καταστροφή. Συντεταγμένα, οργανωμένα και μεθοδικά. Δεν χρειάζεται να φτωχύνουν άνθρωποι και να μιζερέψουν οικογένειες, ούτε να δημιουργηθεί κοινωνική αναταραχή και πόνος. Δεν χρειάζεται να αφεθούν άτακτα να μας πλακώσουν τα μπάζα των υπό κατάρρευση ερειπίων.
Χρειάζεται να εφαρμοστεί ένα διαχειριστικό πρόγραμμα «αποδόμησης» και οργανωμένης «κατεδάφισης» ώστε όσα πρέπει να κλείσουν να κλείσουν και όσοι πρέπει να αλλάξουν τρόπο λειτουργίας να το πράξουν, μέσω ενός δικτύου προστασίας αλλά και μιας πολιτικής οικονομικής ενίσχυσης και ενθάρρυνσης πιο αναβαθμισμένων, πιο εξειδικευμένων και πιο ποιοτικών τουριστικών επιχειρήσεων συνοδευόμενης από ένα νέο μοντέλο προώθησης και πώλησής του.
Σε αντίθετη περίπτωση, θα συνεχίσει να λαθροβιώνει, εις βάρος της τσέπης όλων μας, το ζόμπι ενός τουριστικού μοντέλου που θα έπρεπε να είχε αφεθεί να λήξει πριν χρόνια…
Creative destruction στον τουρισμό
ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας www.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.
