Επικίνδυνο το «καψάλισμα» των εκποιήσεων

Ωστε πάλι «καψαλίζουμε» γύρω από τις τράπεζες; Γιατί αυτό ακριβώς κάνουμε όταν «παίζουμε» με τις εκποιήσεις, στην προσπάθειά μας να τις σπρώξουμε σε βάθος χρόνου. Πότε επιχειρούμε να αλλάξουμε το νομοθετικό πλαίσιο, πότε να παγώσουμε τις διαδικασίες εκποιήσεων πρώτης κατοικίας, ακόμη και αν αυτή είναι ανάκτορο με ολυμπιακών διαστάσεων πισίνα. Όλοι έχουν δικαίωμα στην προστασία της πρώτης κατοικίας στην Κύπρο, όχι μόνο οι ευάλωτοι. Όσο για τα τραπεζικά ιδρύματα, μπορεί τώρα να μην είναι όσο «ξερά» ήταν το 2013, αλλά πραγματικά θέλουμε να μάθουμε αν μπορούν να «καούν»; Τι είναι αυτό που δεν λέμε να κατανοήσουμε στο θέμα και πότε θα συνειδητοποιήσουμε πως είμαστε ευρωζώνη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται;  

Η Κύπρος έζησε μία από τις χειρότερες καταστροφές στην ιστορία της το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε. Στο κείμενο αυτό «δανείζομαι» λέξεις από την τραγωδία, με σεβασμό προς τα τέσσερα θύματα, τους συγγενείς τους και τους φίλους και την απώλειά τους, αλλά και προς τους κατοίκους της περιοχής που είναι καταδικασμένοι να ξεκινήσουν από την αρχή ή να συνεχίσουν να ζουν σε έναν τόπο που σε τίποτα δεν θυμίζει τον «παράδεισο» που είχαν ώς πριν λίγες μέρες. Ωστόσο, επιτρέψετέ μου να επισημάνω πως «καψάλισμα» γίνεται και αλλού και αυτό πρέπει επιτέλους να ειπωθεί. Όταν προσπαθείς να «κάψεις» νομοθεσίες που χρειάστηκε να τις υιοθετήσεις όταν ο τραπεζικός σου κλάδος έφτασε στον πάτο, δεν είναι επικίνδυνο; Όταν βάζεις στον πάγο τις εκποιήσεις πρώτης κατοικίας, πού πάνε οι αξίες των ενυπόθηκων δανείων; Το 2013, όταν οι αξίες αυτές μηδενίστηκαν, στη συνέχεια κουρεύτηκαν οι καταθέσεις. Μάλλον τίποτα δεν μάθαμε από τα παθήματά μας. 

Αν τα είχαμε καταλάβει, σήμερα θα υπήρχε Συνεργατισμός και οι τράπεζες δεν θα είχαν υποχρεωθεί να «γράψουν» πρόσθετες προβλέψεις ύψους εκατοντάδων εκατ. ευρώ. Είναι εύκολο να ρίχνουμε το φταίξιμο στα άτομα, στους εκάστοτε Προέδρους, τους υπουργούς και κεντρικούς τραπεζίτες, αλλά η πραγματικότητα είναι πως αν οι υποθήκες είχαν αξία, θα είχαμε γλυτώσει τα χειρότερα. Ενδεχομένως όχι όλα, αλλά σίγουρα πολλά από αυτά. Αν είχαν μιλήσει έγκαιρα τότε τα άτομα εξουσίας, αν είχαν εξηγήσει στον κόσμο το διακύβευμα, η κοινωνία θα στήριζε προληπτικές κινήσεις που δεν τόλμησαν, καμιά επιτροπή δεν θα μπορούσε να τους καταλογίσει ευθύνη. Μάλιστα, αν λειτουργούσαν οι εκποιήσεις όπως και στον υπόλοιπο πλανήτη, όσοι τώρα νιώθουν πως ξεγελάστηκαν από τις τράπεζες, όσοι νιώθουν πως τους ενθάρρυναν οι τραπεζίτες να πάρουν δάνειο πέρα από τις δυνάμεις τους ή να χρησιμοποιήσουν προϊόντα όπως το ελβετικό φράγκο που δεν κατανοούσαν, ίσως να μην έπαιρναν ποτέ το δάνειο αυτό. 

Θα μας έβρισκε το 2013 να έχουμε όσα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είχαν και τα περισσότερα κράτη της ευρωζώνης. Ναι θα είχαμε προβλήματα, αλλά θα είχαμε ξεμπερδέψει εύκολα. Δυστυχώς, όμως, οι νομοθέτες ακόμη «καψαλίζουν» νομοθεσίες, με τον ίδιο τρόπο που αγρότες καψαλίζουν τα χόρτα στο χωράφι τους. Είναι ακριβώς ο ίδιος παραλογισμός. Σκοπός και των δύο είναι να προστατεύσουν κάποιους ή κάτι και στο τέλος καίγεται ολόκληρο το δάσος. Όπως στη φύση έτσι και στα τραπεζικά, αυτά τα πράγματα εύκολα ξεφεύγουν. Όταν αυτό συμβεί, η καταστροφή που προκαλούν είναι ολοκληρωτική. Για το δάσος χρειάζεται να φυσήξει δυνατά ο άνεμος, για την οικονομία αρκεί μια προειδοποίηση για υποβάθμιση.   

Προσπαθεί τώρα η Βουλή να σώσει μερικές εκατοντάδες δανειολήπτες και στο τέλος θα ψάχνουμε να βρούμε μετόχους για να σώσουμε τους καταθέτες; Ίσως να ακούγεται τραβηγμένο, αλλά αυτό μας είπαν οι εκθέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και όλοι οι αξιωματούχοι από τη Φρανκφούρτη στις συνεντεύξεις τους σε τοπικά Μέσα. Τα ίδια λένε από το τέλος του 2020 και το Υπουργείο Οικονομικών και η Κεντρική Τράπεζα χωρίς να σκέφτονται πως μπορεί να μας πανικοβάλουν. Έμαθαν καλά, πως αν αύριο κληθούν να καταθέσουν σε εξεταστική επιτροπή, θα πρέπει να μπορούν να αποδείξουν πως είχαν τοποθετηθεί εγκαίρως και πως είχαν προειδοποιήσει. Είναι όλοι «μιλημένοι» και μπλοφάρουν σε μια προσπάθεια να μας εκφοβίσουν. Θέλουν πραγματικά στη Βουλή να μάθουμε αν έχουν δίκιο; Αξίζει πραγματικά ένα τέτοιο ρίσκο; Τόσο πολύ θολώνουν την κρίση των βουλευτών μερικές χιλιάδες ψήφοι;  

Αν πραγματικά θέλουν να βοηθήσουν τους δανειολήπτες που δεν είναι ευάλωτοι, γιατί τους ευάλωτους τους κάλυψε το σχέδιο «Εστία», ας βρει τρόπο να αγοράσει το κράτος τα δάνειά τους να τελειώνουμε. Αν αυτό το κράτος πιστεύει πως οι άνθρωποι αυτοί αδικήθηκαν γιατί το ίδιο απέτυχε στον δικό του εποπτικό ρόλο πριν από το 2013, ας τους προστατεύσει με δικούς του πόρους και με νομοσχέδια που δεν θα προκαλέσουν πρόβλημα σε μετόχους και καταθέτες. Που δεν θα προκαλούν αυξημένο κόστος στις τραπεζικές συναλλαγές και στα επιτόκια λόγω της επισφάλειας που δημιουργούν τέτοιες νοοτροπίες. Αν δεν μπορούν να το κάνουν αυτό, καλύτερα να μην κάνουν τίποτα που θα κάνει τα πράγματα χειρότερα.