Ψάχνοντας τους κουμανταδόρους εταιρειών

Πενιχρό ενδιαφέρον έχουν επιδείξει μέχρι σήμερα οι πλείστες εταιρείες για εγγραφή στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων. Ο πραγματικός δικαιούχος αφορά κάθε φυσικό πρόσωπο στο οποίο ανήκει ή το οποίο πραγματικά ελέγχει μία εταιρική οντότητα, ή το φυσικό πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου διεξάγονται συναλλαγές ή δραστηριότητες μίας εταιρείας. Παρά το ότι η διαδικασία ξεκίνησε περί τα τέλη Μαρτίου του 2021, εντούτοις, όπως αναφέρει σε συνέντευξη του στον «Π» ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Μάριος Παναγίδης, το ενδιαφέρον εγγραφής είναι αρκετά μικρό. H πλειοψηφία των εταιρειών δεν προχώρησε μέχρι στιγμής στην αποκάλυψη των Ultimate Beneficial Owners (UBO’s), κυρίως για λόγους διαδικαστικούς και λόγω της πανδημίας. Ωστόσο, πιθανόν να υπάρχουν και κάποιες εταιρείες οι οποίες δεν υλοποίησαν την εγγραφή τους στο μητρώο για λόγους που έχουν να κάνουν με απόκρυψη στοιχείων από παράνομες δραστηριότητες. Σημειώνεται ότι η καταχώριση των στοιχείων των πραγματικών δικαιούχων στο σύστημα της ενδιάμεσης λύσης δεν είναι ακόμα δυνατή για τους συνεταιρισμούς. Όμως, οι συνεταιρισμοί μπορούν από τώρα να δημιουργήσουν προφίλ συνεταιρισμού στην ΑΡΙΑΔΝΗ. Το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών θα προβεί σε σχετική ανακοίνωση μόλις γίνουν οι ανάλογες ρυθμίσεις στο σύστημα της ενδιάμεσης λύσης για τους συνεταιρισμούς. Ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Παναγίδη πιο κάτω:

Πόσες εταιρείες έχουν εγγράψει τους UBO’s τους μέχρι στιγμής στο σύστημα; 

Το ποσοστό των εταιρειών οι οποίες έχουν στο παρόν στάδιο εγγραφεί στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων είναι σχετικά μικρό. Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών, από τον περασμένο Μάρτιο που εγκρίθηκε η εναρμονιστική νομοθεσία από τη Βουλή, έχει διοργανώσει και έχει συμμετάσχει σε πολλές ενημερωτικές ημερίδες επαγγελματικών συνδέσμων για το θέμα, ωστόσο αυτό που διαπιστώνουμε είναι πως χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια για να πείσουμε τις εταιρείες να υλοποιήσουν εγκαίρως την υποχρέωσή τους και να εγγραφούν στο μητρώο. Πιστεύουμε ότι η κατάσταση αυτή σύντομα θα αλλάξει. Αφενός με την παραχώρηση στο κοινό της επιλογής η καταχώριση των στοιχείων να γίνεται και από τους αξιωματούχους της εταιρείας, είτε φυσικά είτε νομικά πρόσωπα, χωρίς να χρειάζεται ταυτοποίηση των εν λόγω προσώπων με φυσική παρουσία, και αφετέρου με τη δυναμική ενημερωτική καμπάνια που ετοιμάζουμε για να τρέξει το φθινόπωρο. Στόχος μας, να φτάσει και στη μικρότερη εταιρεία το μήνυμα ότι είναι υποχρεωτική η εγγραφή στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων.

Πού οφείλεται, πιστεύετε, το γεγονός ότι ακόμη ο μεγαλύτερος όγκος των εταιρειών δεν έχει εγγραφεί;

Αυτό που εντοπίσαμε αρχικά ήταν ότι υπήρχαν δυσκολίες στην ταυτοποίηση των εταιρικών προφίλ στα ΚΕΠ και ΚΕΠΟ. Η πανδημία επίσης περιόρισε την προσέλευση του κοινού στα σημεία εξυπηρέτησης. Επίσης, επειδή ένας μεγάλος αριθμός εταιρειών έχει παρόχους υπηρεσιών διορισμένους ως δευθυντές/γραμματείς, πιστεύουμε ότι περιμένουν να εφαρμοστεί η επιλογή να γίνεται η καταχώριση ηλεκτρονικά και από τους αξιωματούχους της εταιρείας μέσω των δικών τους προφίλ στην Αριάδνη. Παράλληλα, φαίνεται ότι οι μικρές εταιρείες δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί πλήρως την υποχρέωσή τους. Εμείς ως υπουργείο προσπαθήσαμε αμέσως να βρούμε λύσεις για να διευκολύνουμε την κατάσταση, ανοίγοντας κατ' αρχήν και άλλα σημεία εξυπηρέτησης, όπως στα γραφεία του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών και στα επαρχιακά μας γραφεία. Δόθηκε εξάλλου παράταση έξι μηνών για την πλήρη επικαιροποίηση του μητρώου, προκειμένου να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στις εταιρείες να ταυτοποιήσουν τα εταιρικά τους προφίλ, να συλλέξουν και υποβάλουν τα στοιχεία στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων. Το επόμενό μας βήμα είναι η ενημερωτική εκστρατεία, όπως προανέφερα, μέσα από την οποία θα σταλούν επιστολές σε κάθε εγγεγραμμένη εταιρεία στην οποία θα αναφέρονται οι υποχρεώσεις και οι τρόποι με τους οποίους θα εκπληρωθούν. Να σημειώσουμε ότι η τελική ημερομηνία πλήρους συμμόρφωσης είναι η 12η Μαρτίου 2022.

Γιατί προχωρήσατε στη διαδικασία αυτή; Ποιος είναι ο στόχος;

Κατ' αρχήν να πούμε ότι η δημιουργία του μητρώου απορρέει από εναρμονιστική Οδηγία, σύμφωνα με την οποία όλες οι εταιρείες και άλλες νομικές οντότητες που έχουν έδρα στην ΕΕ, και συνεπώς και στην Κύπρο υποχρεούνται να καταχωρίσουν στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, μέσα από μία ηλεκτρονική διαδικασία, όλα τα απαιτούμενα στοιχεία των πραγματικών τους δικαιούχων. Με την οδηγία αυτή εναρμονίζεται και ενδυναμώνεται το πλαίσιο πρόληψης και καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η καταγραφή των ορθών και επικαιροποιημένων πληροφοριών σχετικά με τον πραγματικό δικαιούχο κάθε εταιρείας, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τον εντοπισμό εγκληματιών, οι οποίοι αλλιώς θα μπορούσαν να αποκρύπτουν την ταυτότητά τους πίσω από μία εταιρική δομή. Αυτός είναι και ο ρόλος του μητρώου: Να γίνει ένα εργαλείο ενίσχυσης της διαφάνειας με σκοπό, ακριβώς, την πρόληψη και την καταπολέμηση της χρησιμοποίησης εταιρειών και άλλων νομικών οντοτήτων για ξέπλυμα και χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, σε μία εποχή που η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και το οργανωμένο έγκλημα, παραμένουν σημαντικά προβλήματα της διεθνούς κοινότητας. Παράλληλα, στόχος της ΕΕ είναι και η διασύνδεση των εθνικών μητρώων και των άλλων κρατών μελών μέσω της ευρωπαϊκής κεντρικής πλατφόρμας.

Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για να εγγραφεί στο μητρώο;

Στο παρόν στάδιο, για να είναι δυνατή η καταχώριση των στοιχείων στο σύστημα της ενδιάμεσης λύσης, κάθε εταιρεία θα πρέπει κατ' αρχήν να δημιουργήσει εταιρικό προφίλ στην Πύλη Αριάδνη. Αφού δημιουργηθεί ο λογαριασμός, η εταιρεία θα πρέπει να τον ταυτοποιήσει με φυσική παρουσία σε ένα από τα ενδεδειγμένα σημεία ταυτοποίησης. Δηλαδή, αξιωματούχος της εταιρείας, ή άτομο που ενεργεί εκ μέρους της εταιρείας, θα πρέπει να προσκομίσει τα απαραίτητα έγγραφα στα ΚΕΠ, ΚΕΠΟ ή στα επαρχιακά γραφεία του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών μετά από διευθέτηση ραντεβού, ή να φέρει την αίτηση στα γραφεία του εφόρου Εταιρειών στη Λευκωσία μεταξύ των ωρών 9.00-11.00 π.μ. Επιπρόσθετα της πιο πάνω επιλογής, από τον Οκτώβριο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή η δυνατότητα υποβολής των στοιχειών αυτών και από τους αξιωματούχους της εταιρείας (είτε φυσικό, είτε νομικό πρόσωπο), για όλες τις εταιρείες στις οποίες είναι διορισμένοι, και χωρίς την ανάγκη ταυτοποίησής τους με φυσική παρουσία.

Υπάρχουν ποινές για όσες εταιρείες δεν εγγράψουν τους UBO’s; 

Κατά το στάδιο της ενδιάμεσης λύσης δεν θα επιβληθούν οποιεσδήποτε ποινές για όσες εταιρείες δεν υποβάλουν τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων εντός των χρονικών προθεσμιών που αναφέρονται στην οδηγία του εφόρου Εταιρειών. Παράλειψη συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις υποβολής πληροφοριών για τους πραγματικούς δικαιούχους εταιρειών και άλλων νομικών οντοτήτων αποτελεί ποινική ευθύνη για την εταιρεία και κάθε αξιωματούχο της.