Εξαιρετικά σημαντικό σχέδιο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας από τις 9 Μαρτίου 2021, το οποίο αφορά τις αναβαθμίσεις κατοικιών για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ).
Παρά το γεγονός ότι η Κύπρος έχει τα φόντα να αποτελέσει σημείο αναφοράς στην ευρωπαϊκή επικράτεια σε σχέση με τη χρήση ΑΠΕ, η πρόοδος που έχει επιτευχθεί σε σχέση με την πτυχή αυτή είναι περιορισμένη. Ιδιαίτερο στοιχείο που θα δώσει μεγάλη ώθηση στη χρήση ΑΠΕ είναι η αναβάθμιση των κτηρίων ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες πραγματικότητες και στόχους που θέτει η ΕΕ. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως στην ΕΕ τα κτήρια καταναλώνουν το 40% της τελικής ενέργειας. Επομένως, στόχος είναι η μετατροπή των παλαιότερων ενεργοβόρων οικοδομών σε κτήρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης, κάτι που θα συμβάλει σε ένα πολύ πιο καθαρό περιβάλλον.
Κύπρος
Όσον αφορά την Κύπρο, το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας είναι τεράστιο καθώς το 91% όλων των κτηρίων στη χώρα μας χτίστηκαν πριν από την καθιέρωση απαιτήσεων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης. Στη χώρα μας οι κατοικίες εκτιμάται ότι ευθύνονται για το 18% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ ένα άλλο 12% οφείλεται στο εμπόριο, τα ξενοδοχεία και τις υπηρεσίες, κυρίως κτήρια - γραφεία.
Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας διαβλέποντας τις προοπτικές που ανοίγονται σε σχέση με την εφαρμογή των ΑΠΕ στην οικονομία και ιδιαίτερα στη χρήση τους σε κτήρια έχει προωθήσει μια σειρά σχεδίων μέσω κινήτρων για υλοποίηση. Σημειώνεται πως την προηγούμενη προγραμματική περίοδο 2014-2020 το Υπουργείο Ενέργειας έδωσε εγκρίσεις σε 2.032 πολίτες να προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση των οικιών τους για το συνολικό ποσό των 20,3 εκατ. ευρώ.
Σε αυτήν την προγραμματική περίοδο 2021-2027 το ποσό αυτό αυξήθηκε στα 70 εκατ. ευρώ. Πέραν όμως των συγκεκριμένων κονδυλίων, ακόμα 7 με 8 εκατ. ευρώ ετησίως θα δοθούν ως κίνητρα μέσω του Ειδικού Ταμείου ΑΠΕ & ΕΞΕ για ενεργειακές αναβαθμίσεις και για εγκατάσταση ΑΠΕ. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς ειδικών, η εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να φτάσει το 60% με 70% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας και επομένως να εξοικονομηθεί ένα σημαντικό ποσοστό από τον προϋπολογισμό ενός νοικοκυριού.
Χορηγία
Αξίζει να αναφερθεί πως το ποσοστό χορηγίας θα ανέρχεται στο 60% επί του συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, ενώ στους ευάλωτους καταναλωτές το ποσοστό αυξάνεται στο 80% στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής του κράτους. Επίσης, για κάθε κτήριο θα εκδίδεται Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) της κατοικίας πριν την ενεργειακή και μετά την ενεργειακή της αναβάθμιση, το οποίο θα εκδίδεται από ειδικευμένους εμπειρογνώμονες ενώ θα υπάρχουν και συστάσεις για βέλτιστο συνδυασμό μέτρων ενεργειακής αναβάθμισης.
«Ευπρόσδεκτα τα σχέδια»
Σε επικοινωνία που είχαμε με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου (ΟΣΕΟΚ) κ. Κώστα Ρουσιά και σε ερώτηση που του θέσαμε εάν αυτά τα σχέδια θα τονώσουν ώς έναν βαθμό τον κατασκευαστικό τομέα από τα προβλήματα της τρέχουσας περιόδου, μας ανέφερε πως κάθε ενέργεια που προωθεί την κατασκευαστική δραστηριότητα τονώνει τον κατασκευαστικό τομέα και δίνει ώθηση σε μια σειρά από παρεμφερείς εργασίες. Πέρα από τη συνεισφορά στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, ενισχύουν και την αγορά εργασίας. Παράλληλα, επανάλαβε πως η πάγια θέση της ΟΣΕΟΚ είναι ότι τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης ή εργασίες ανακαίνισης θα πρέπει να γίνονται από αδειούχους εργολάβους, εγγεγραμμένους στο Συμβούλιο Εγγραφής και Ελέγχου Εργοληπτών.
«Ευελπιστούμε επίσης η όλη διαδικασία συμμετοχής των ενδιαφερομένων στα σχέδια αυτά να διεκπεραιώνεται με απλουστευμένες διαδικασίες, ώστε να ενθαρρυνθεί η αξιοποίησή τους και να αποφεύγονται χρονοβόρες διαδικασίες», κατέληξε.
Κριτήρια συμμετοχής
Τα νοικοκυριά που μπορούν να συμμετέχουν θα πρέπει να έχουν:
- Λογαριασμό παροχής ηλεκτρικού ρεύματος από την ΑΗΚ με οικιακή διατίμηση.
- Αίτηση για πολεοδομική άδεια/άδεια οικοδομής που να έχει κατατεθεί πριν από τις 21 Δεκεμβρίου 2007.
- Οι οικίες να βρίσκονται σε περιοχές υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
- Η αρχική κατηγορία ενεργειακής απόδοσης της κατοικίας να είναι Γ ή χαμηλότερη.
- Να μην έχουν επιχορηγηθεί στο πλαίσιο οποιουδήποτε άλλου σχεδίου/καθεστώτος στήριξης για τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες.
Όσον αφορά τις ελάχιστες προϋποθέσεις έγκρισης (δηλαδή την απλή κατηγορία), αυτές είναι: η εξοικονόμηση ενέργειας στο 60%, η υποχρεωτική θερμομόνωση κελύφους και να τηρούνται οι προϋποθέσεις συμμετοχής στο σχέδιο.
Ωστόσο, ανάλογα με τις κτηριακές αλλαγές αναπροσαρμόζονται και οι κατηγορίες των επενδύσεων.
Η πρώτη κατηγορία αφορά την εκτεταμένη ενεργειακή αναβάθμιση χωρίς προσθήκη φωτοβολταϊκού με προσθήκη θερμομόνωσης του κελύφους κατά 2/3 και αναμενόμενο ποσό χορηγίας να είναι 20.000 ευρώ.
Η δεύτερη κατηγορία αφορά την προσθήκη νέου φωτοβολταϊκού, πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης Α, θερμομόνωση κελύφους κατά 2/3 με το αναμενόμενο ποσό της χορηγίας να είναι 25.000 ευρώ.
Η τρίτη κατηγορία αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και περιλαμβάνει επίσης πιστοποιητικό κατηγορίας Α, θερμομόνωση ολόκληρου του κελύφους και η συνεισφορά στις ΑΠΕ του κτηρίου να ξεπερνά το 25% με το αναμενόμενο ποσό χορηγίας να είναι 30.000 ευρώ.
