Προσέλκυση εταιρειών για δημιουργία βάσης

Πολλές είναι οι χώρες που προωθούν τη δημιουργία εκείνων των συνθηκών για την προσέλκυση εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας για να εγκαταστήσουν γραφεία στην επικράτειά τους και ατόμων, εξειδικευμένων στον τομέα είτε σε θέματα έρευνας είτε παροχής υπηρεσιών.

Σημειώνεται ότι τα μέτρα που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες, και είναι ίσως καλύτερο να εξετάσουμε τις αποφάσεις χωρών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε πρώτο στάδιο, κινούνται σε τρεις κατευθύνσεις. Στην τεχνολογική αναβάθμιση και τη δημιουργία ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο οι επιχειρήσεις του τομέα μπορούν να λειτουργήσουν αποδοτικά και με ασφάλεια, στη δυνατότητα δημιουργίας βάσης μέσω της μεταφοράς προσωπικού και των οικογενειών τους (εξετάζουν ζητήματα όπως ποιότητα ζωής, περιβάλλον, ιατρική περίθαλψη και επίπεδο εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όσον αφορά τη φοίτηση των παιδιών τους) και τρίτο, το νομικό, φορολογικό και χρηματοοικονομικό περιβάλλον.

Η δημιουργία υποδομών προϋποθέτει επένδυση μέσα από ένα μακροχρόνιο πλάνο και πέραν των μεταρρυθμίσεων που αφορούν τα εσωτερικά της χώρας και την εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, προκύπτουν και ζητήματα συνδεσιμότητας με τον έξω κόσμο και ταχύτητας/απόδοσης του διαδικτύου (κάτι που είναι πολύ σημαντικό για παράδειγμα στην περίπτωση που θα θέλαμε ως χώρα να προσελκύσουμε εταιρείες που διαχειρίζονται κέντρα δεδομένων - data centers).

Πρέπει να σημειωθεί ότι έχουν αναπτυχθεί πρωτοβουλίες ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες για προσέλκυση τέτοιων εταιρειών, υπήρξαν κάποιες που ήδη πήραν την απόφαση να εγκατασταθούν στην Κύπρο, όμως υπάρχουν αρκετά που πρέπει να γίνουν και ειδικά σε θέματα ταχύτητας στη διεκπεραίωση των διαδικασιών χωρίς αυτό να σημαίνει οποιαδήποτε έκπτωση στους ελέγχους.

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα χωρών που κατάφεραν σε σύντομο χρονικό διάστημα να απλοποιήσουν διαδικασίες μέσα από τη χρήση της τεχνολογίας όπως η Εσθονία (π.χ. η επανέκδοση πιστοποιητικού γεννήσεων είναι θέμα λεπτών), η Πορτογαλία και η Ελλάδα, με το τελευταίο παράδειγμα την ηλεκτρονική ταυτότητα ακινήτου που θα επιτρέπει σε σύντομο χρονικό διάστημα τη διεκπεραίωση μεταβιβάσεων ακινήτων.

Είναι απαραίτητο να υπάρχουν οι μηχανισμοί χρηματοδότησης αλλά και εξόδου από την επένδυση, όπως για παράδειγμα η χρηματοδότηση των διαδικασιών έρευνας και τεχνολογίας σε άλλες χώρες γίνεται είτε από επενδυτές, οι οποίοι ευελπιστούν στην εμπορική εκμετάλλευση των προϊόντων που θα αναπτυχτούν ώστε να πωλήσουν τις μετοχές τους με  κέρδος (business angels), ίσως και μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης με την εισαγωγή των μετοχών της εταιρείας σε κάποιο χρηματιστήριο, είτε από υφιστάμενες εταιρείες, οι οποίες προσπαθούν να εμπλουτίσουν και να εκσυγχρονίσουν τα προϊόντα τους.

Σημαντικό, δηλαδή, ρόλο διαδραματίζει η παρουσία αναπτυγμένων μεθόδων χρηματοδότησης και χρηματαγορών. Η θέσπιση του θεσμικού πλαισίου των οργανισμών συλλογικών επενδύσεων στην Κύπρο αναμένεται να βοηθήσει στην προσέλκυση τέτοιων επενδύσεων, αφού απαιτείται η εγγραφή και η εποπτεία τους από τις αρμόδιες αρχές, παρέχοντας με αυτό τον τρόπο επιπλέον εξασφάλιση προς τους εν δυνάμει επενδυτές.

Επιπρόσθετα, παρέχονται συγκεκριμένα φορολογικά κίνητρα σε περίπτωση που υψηλόβαθμα στελέχη εταιρειών ή και ερευνητές αποφασίσουν να εγκατασταθούν στην Κύπρο. Παρέχεται, δηλαδή, φοροαπαλλαγή 50% από τον φόρο εισοδήματος όταν τα συνολικά ετήσια εισοδήματά τους ξεπερνούν τις 100.000 ευρώ. Κάτι που ίσως πρέπει να επανεξεταστεί ως προς τη διεύρυνσή του.

Η ερευνητική δραστηριότητα συνδέεται πολλές φορές με την τεχνολογία και την πληροφορική, κυρίως όσον αφορά λογισμικά προγράμματα. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τομείς στους οποίους γίνονται τέτοιες δραστηριότητες. Στην περίπτωση της Κύπρου είναι σημαντικό να αξιοποιηθούν τα χαρακτηριστικά στοιχεία της χώρας και ο τοπικός χαρακτήρας.

Είναι ξεκάθαρο ότι η χώρα δεν θα μπορούσε από τη μια μέρα στην άλλη να γίνει Silicon Valley, χρειάζονται αργά και σταθερά βήματα μέσα από ένα στρατηγικό πλάνο που δεν τελειώνει στις επόμενες βουλευτικές ή προεδρικές εκλογές. Χώρες που κατάφεραν να δημιουργήσουν το «brand» του εναλλακτικού κέντρου εγκαθίδρυσης εταιρειών τεχνολογίας και έρευνας και καινοτομίας αποκόμισαν σημαντικά οφέλη.

Επενδύσεις σε γραφεία και υποδομές, σε κατοικίες και διαμερίσματα για το προσωπικό τους, ενίσχυση της κατανάλωσης, ανάπτυξη των ερευνητικών προγραμμάτων, ενίσχυση του τομέα της εκπαίδευσης, των επαγγελματικών υπηρεσιών και των δημόσιων οικονομικών (μέσα από τις εισπράξεις φόρων και εισφορών όπως αυτές που αφορούν το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και του Συστήματος Υγείας) είναι κάποια από τα θετικά που καταγράφονται σε χώρες που κατάφεραν να προσελκύσουν επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας και έρευνας.