Ζητούμενο η ανάκαμψη με τη σταδιακή άρση των μέτρων

Αρκετές κυβερνήσεις κάνουν τους σχεδιασμούς τους για την επόμενη μέρα, προχωρώντας στην εξέταση μέτρων που θα ενισχύσουν τις οικονομίες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις ΗΠΑ, των οποίων η κυβέρνηση ετοιμάζει νέο πακέτο στήριξης της οικονομίας και δημοσιονομικής τόνωσης.

Άλλωστε, η ιστορία καταγράφει την επιτυχία του «Σχεδίου Μάρσαλ», που υιοθέτησαν οι Αμερικανοί μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Με την Ευρώπη τότε να μετρά τις πληγές της από τον πόλεμο, οι ΗΠΑ, μέσα από ένα ισχυρό πακέτο ανοικοδόμησης δισεκατομμυρίων δολαρίων, προώθησαν την ανακατασκευή των υποδομών και των δικτύων μεταφορών, ενώ την ίδια στιγμή ενισχύθηκαν αφενός οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις (μεταφέροντας τεχνογνωσία πέρα από την οικονομική στήριξη) και αφετέρου οι παραγωγικές μονάδες των εθνικών οικονομιών, που σε κάποιες περιπτώσεις είχαν καταστραφεί ολοκληρωτικά. Φυσικά, οι ΗΠΑ υιοθέτησαν το δικό τους πλαίσιο ελέγχου. Σημειώνεται ότι το Ταμείο Ανάκαμψης έχει τα ίδια χαρακτηριστικά, εφόσον οι αποδεσμεύσεις κεφαλαίων θα γίνονται υπό προϋποθέσεις, την υιοθέτηση δηλαδή συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων.

Το ζητούμενο της επόμενης μέρας είναι να υπάρξει η δυνατότητα γρήγορης οικονομικής ανάκαμψης, όταν το πρόβλημα της πανδημίας θα περιοριστεί. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι το οικονομικό και επιχειρηματικό παγκόσμιο μοντέλο θα διαφοροποιηθεί. Δέκα και πλέον χρόνια μετά την τελευταία οικονομική κρίση που ξεκίνησε από την κατάρρευση των δομημένων προϊόντων στις ΗΠΑ, η παγκόσμια, η ευρωπαϊκή, αλλά και η κυπριακή οικονομία βρίσκονται αντιμέτωπες με μία ακόμη πρόκληση.

Υπενθυμίζεται ότι έχουν αναπτυχθεί σημαντικά ευρωπαϊκά εργαλεία, μέσα από τα οποία τα κράτη μέλη μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια είτε υπό τη μορφή δανείων είτε σε χρηματοδοτήσεις. Σημαντικός είναι ο ρόλος που αναμένεται να διαδραματίσει το Ταμείο Ανασυγκρότησης, από το οποίο η Κύπρος αναμένεται να αντλήσει περίπου ένα δισεκατομμύριο ευρώ, νοουμένου ότι θα προχωρήσει στην ετοιμασία και εφαρμογή ενός αξιόπιστου σχεδίου μεταρρυθμίσεων.

Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του Υπουργείου Οικονομικών, το πλάνο θα αφορά την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στη δημόσια υπηρεσία, την τοπική αυτοδιοίκηση και τη δικαιοσύνη, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, την πράσινη ανάπτυξη (από τους κύριους στόχους του προγράμματος) και θα προωθεί την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, με κύριο σημείο αναφοράς την καινοτομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Σε ό,τι αφορά στους σχεδιασμούς, σημαντική προτεραιότητα δίνεται στην προώθηση μεταρρυθμίσεων που αφορούν την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, με τον εκσυγχρονισμό για παράδειγμα του περί Εταιρειών Νόμου και τη βελτίωση των συναφών με αυτόν διαδικασιών.

Είναι σημαντικό η πολιτεία να προχωρήσει σε όλες αυτές τις ενέργειες που θα διευκολύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κύπρο (και αυτό αφορά όλους όσους δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, ντόπιους και ξένους) και να αναπτυχθούν οι υποδομές που θα προσθέσουν από τη μια αξία στις επενδύσεις που γίνονται και από την άλλη θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής των πολιτών.

Πέραν από τα πιο πάνω, που θα έπρεπε ήδη να εφαρμόζονταν, κρίνεται αναγκαίο να υπάρξουν αποφάσεις και κινήσεις που θα δώσουν ώθηση στην οικονομία βραχυπρόθεσμα, ώστε με την αντιμετώπιση του προβλήματος του κορωνοϊού να υπάρξει ισχυρή ανάπτυξη.

Φυσικά, προς το παρόν βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο (ο τίτλος του άρθρου –αν αναφερόταν μόνο στην Κύπρο– θα μπορούσε να ήταν «κρυφές ματιές στην κάλπη»), οπότε πολύ δύσκολα αναμένεται να υπάρξουν συναινέσεις για τη λήψη μέτρων. Υπενθυμίζεται επίσης ότι για την άντληση κεφαλαίων από το Ταμείο Αλληλεγγύης τίθεται ως προαπαιτούμενο η υιοθέτηση των μεταρρυθμίσεων, αρκετές από τις οποίες πολιτικά είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθούν και ενδεχομένως να υπάρξουν προβλήματα στην ψήφισή τους (αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τη σύνθεση της νέας Βουλής τον Μάιο).

Είναι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον που αναμένονται τα προεκλογικά προγράμματα των κομμάτων και οι εισηγήσεις τους για το πώς θα ανακάμψει η οικονομία μέσα από ένα βιώσιμο και εφαρμόσιμο πλάνο, με υλοποιήσιμους στόχους και όχι μόνο με προτάσεις για παροχές από κονδύλια που ο κρατικός προϋπολογισμός δεν αντέχει.

Σίγουρα η επόμενη μέρα μετά τον τερματισμό των επιδομάτων θα είναι δύσκολη, και οι επιχειρήσεις θα έπρεπε ήδη να εξετάζουν τις επιλογές τους. Ήδη το «παζάρι» νιώθει την πίεση, ενώ διάφοροι κύκλοι από τον κλάδο των κατασκευών τονίζουν πως αν δεν ανακάμψει ο τομέας, τα πράγματα ενδεχομένως να γίνουν πολύ δύσκολα για τα άτομα που εργοδοτούνται όταν τα έργα που έχουν προπωληθεί αποπερατωθούν, και οι νέες πωλήσεις παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα.