Ψάχνουν νέο μηχανισμό για Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια

Η κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών επιχειρεί να βάλει τέλος στο μεγαλύτερο εμπόδιο, στην επίτευξη αναδιαρθρώσεων σε παλιές υποθέσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων (από το 2016 το ποσοστό αθέτησης στα νέα δάνεια είναι πέριξ του 1%) που είναι ο προσδιορισμός της τελικής οφειλής, το οποίο κρατά υποθέσεις ανοιχτές και δημιουργεί εντάσεις γύρω από τη διαδικασία των εκποιήσεων.

Η διαμόρφωση ενός μηχανισμού που θα προσδιορίζει το ακριβές ποσό της οφειλής ενός μη εξυπηρετούμενου δανείου θα αποτελέσει το κύριο έργο της ad hoc επιτροπής με στόχο να υπάρξει κατάληξη μέχρι τα τέλη Ιουλίου, οπότε και θα εκπνεύσει η παράταση της υφιστάμενης αναστολής εκποιήσεων πρώτης κατοικίας αξίας έως 350.000 ευρώ και μικρής επαγγελματικής στέγης αξίας έως €150.000.

Πρόκειται για μια συμβιβαστική φόρμουλα ώστε από τη μία να δοθεί ανάσα σε ειδικές κατηγορίες δανειοληπτών και από την άλλη να βρεθεί ένας τρόπος να κλείσει μια ανοιχτή πληγή για το τραπεζικό σύστημα. Η εμπειρία δείχνει ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο στις προσπάθειες αναδιάρθρωσης παλαιών ΜΕΔ (το 45% των δανείων σε διαδικασία εκποίησης είναι σε καθυστέρηση πέραν των 5 χρόνων και το 32% πέραν των επτά χρόνων) είναι ότι ο δανειολήπτης δεν αποδέχεται την οφειλή. Το σκηνικό που επαναλαμβάνεται στα καταστήματα των τραπεζών έχει ως εξής: ο δανειολήπτης κατηγορεί την τράπεζα για υπερχρεώσεις και καταχρηστικές ρήτρες, ενώ η τράπεζα αποδίδει το μεγαλύτερο υπόλοιπο σε σχέση με την αρχική οφειλή στη μη εξυπηρέτηση του δανείου για πολλά χρόνια. Στη χθεσινή συνεδρίαση της κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, η οποία εξέτασε πακέτο 13 προτάσεων νόμων κομμάτων της αντιπολίτευσης για τις εκποιήσεις έγινε κατανοητό ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να διορθωθεί με οριζόντιες ρυθμίσεις και, από την άλλη, ότι δεν είναι αποτελεσματικό να αλλάζει διαρκώς το πλαίσιο για τις εκποιήσεις.

«Η Επιτροπή Οικονομικών συστήνει μια ad hoc επιτροπή όπου θα συγκεραστούν όλες οι προτάσεις νόμου και θα βρεθεί ένας μηχανισμός, ενδεχομένως με τη συμβολή του Χρηματοοικονομικού επιτρόπου, ο οποίος θα ανευρίσκει με γρήγορους ρυθμούς το δίκαιο και ακριβές υπόλοιπο του δανείου, έτσι ώστε να μπορεί μετά να προχωρήσει με τη συμφωνία των δύο μερών η αναδιάρθρωση και όχι η εκποίηση», εξήγησε η πρόεδρος της επιτροπής Χριστιάνα Ερωτοκρίτου.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών δεν απέρριψε την ιδέα ενός μηχανισμού επιβεβαίωσης χρέους, αλλά τόνισε την ανάγκη να περιλαμβάνει ασφαλιστικές δικλίδες και να μην αποτελεί αιτία διακοπής διαδικασίας εκποίησης.

Στοχευμένη αναστολή

Στο μεταξύ, θα εφαρμοστεί στοχευμένη αναστολή των εκποιήσεων κύριας κατοικίας μέχρι €350.000 και μικρής επαγγελματικής στέγης μέχρι €150.000 μέχρι τις 31 Ιουλίου του 2021. Δεν αποκλείεται η αναστολή να εφαρμοστεί με απόφαση των ίδιων των τραπεζών χωρίς να χρειαστεί η ψήφιση νέου νόμου.

Ο εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας (όπως και ο εκπρόσωπος του ΥΠΟΙΚ και του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου) τάχθηκε κατά των οριζόντιων μέτρων, αλλά εμφανίστηκε ανοιχτός στη συζήτηση στοχευμένων μέτρων. Η ΚΤ θα εξετάσει και τη δυνατότητα να συμπεριληφθεί στην αναστολή και η γεωργική γη αξίας €150.000.

Το μεγάλο «αγκάθι» σε όλη αυτήν τη συζήτηση παραμένει η στάση των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών. Ο χρόνος ρευστοποίησης των εξασφαλίσεων επηρεάζει την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών (όσο μακρύτερος ο χρόνος ρευστοποίησης τόσο μικρότερη και η αξία των εξασφαλίσεων) και το ύψος των αναγκαίων προβλέψεων. Σημειώνεται ότι αυτήν την περίοδο είναι σε εξέλιξη άσκησης αντοχής από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών.