H κοινή στρατιωτική επιχείρηση ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου στην Υεμένη για να υποβαθμίσουν τις δυνατότητες των Χούθι να πλήττουν τη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Η παγκόσμια οικονομία έχει εισέλθει σε πορεία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού και μείωσης των επιτοκίων (εξελίξεις κρίσιμες για την ομαλοποίηση της οικονομίας, τη διακοπή της διάβρωσης των εισοδημάτων και την ενίσχυση των επενδύσεων) η οποία κινδυνεύει να διαταραχθεί από την αιφνίδια αύξηση του κόστους διαμετακόμισης καθώς εκατοντάδες πλοία υποχρεώνονται να κάνουν τον κύκλο της Αφρικής για να φτάσουν στην Ευρώπη.
Μέρος της νυχτερινής επίθεσης στην Υεμένη αποτέλεσε και η Κύπρος, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποίησε τη βάση του Ακρωτηρίου για την εκτέλεση της αποστολής των πολεμικών της αεροσκαφών.
Η Κύπρος προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες, αλλά στην πράξη έχει κάθε συμφέρον να αποτελεί μέρος της λύσης λόγω του μεγέθους της κυπριακής ναυτιλίας. Δεν μπορεί να αδιαφορεί για την ασφάλεια των πλοίων και των πληρωμάτων τους και τη λειτουργία των ναυτιλιακών επιχειρήσεων που έχουν επιλέξει ως έδρα τους τη χώρα.
Η Κύπρος είναι μια παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη διαθέτοντας τον 11ο μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο και τον 3ο μεγαλύτερο στόλο στην Ευρώπη. Ως ναυτιλιακό κέντρο είναι ένα από τα τρία μεγαλύτερα κέντρα πλοιοδιαχείρισης στον κόσμο και το μεγαλύτερο στην Ευρώπη. Αν είχε τη δυνατότητα, δηλαδή ένα μεγάλο πολεμικό επιφανείας, θα έπρεπε να μετέχει στον ναυτικό συνασπισμό, υπό τις ΗΠΑ, στην Ερυθρά Θάλασσα με αποστολή την προστασία της διεθνούς ναυσιπλοΐας από τις επιθέσεις των Χούθι. Στον συνασπισμό μετέχει, με μια φρεγάτα, η Ελλάδα.
Η Κύπρος έχει συμφέρον να υποστηρίξει κάθε ενέργεια που θα διασφαλίζει την υπόσταση της χώρας ως παγκόσμιο ναυτιλιακό κέντρο, υποστηρίζοντας τα συμφέροντα των εμπορικών πλοίων που επέλεξαν ως έδρα τους την Κύπρο. Σε αυτό το πλαίσιο το Υφυπουργείο Ναυτιλίας εξέδωσε διάταγμα για τη λήψη προσωρινών μέτρων για την προστασία των κυπριακών πλοίων δυνάμει των άρθρων 71(1)(ε) & (στ) και 71(2(α) του περί Προστασίας Κυπριακών Πλοίων από Πράξεις Πειρατείας και άλλες Παράνομες Πράξεις Νόμου του 2012 (Νόμος 77(Ι)/2012). Η νομοθεσία ρυθμίζει τη χρήση ιδιωτικών μέσων για την ασφάλεια των πλοίων υπό κυπριακή σημαία.
Το ΥΠΕΞ
Η τοποθέτηση του ΥΠΕΞ για τη στρατιωτική επιχείρηση ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου κινείται στη λογική της υποστήριξης της επέμβασης, χωρίς όμως και να το «φωνάζει».
Ο εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών, Θεόδωρος Γκότσης, σε δήλωσή του στο ΚΥΠΕ ανέφερε ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία δεν εμπλέκεται σε οποιαδήποτε επιχείρηση στρατιωτικού χαρακτήρα», αλλά η Κύπρος «ως κράτος της περιοχής, με σημαντικό ναυτιλιακό αποτύπωμα», τονίζει «με σαφήνεια την ανάγκη για άμεσο τερματισμό όλων των ενεργειών που απειλούν την ελεύθερη και ασφαλή ναυσιπλοΐα και θέτουν σε κίνδυνο την ευρύτερη ασφάλεια της περιοχής».
Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ τόνισε και την «ανάγκη για εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την περιοχή, όπως και τη σημασία επίδειξης της μέγιστης αυτοσυγκράτησης για αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης στην Ερυθρά Θάλασσα και την ευρύτερη περιοχή».
Ως προς τη χρήση των Βάσεων του ΗΒ στην Κύπρο σημείωσε ότι «η κυβέρνηση βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο, πάντα στο πλαίσιο που καθορίζεται από τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης και τα συνοδευτικά της έγγραφα». Η ασφάλεια της Κύπρου, όπως και οι σχέσεις μας με κράτη της περιοχής, «αποτελεί την ύψιστη προτεραιότητα της κυβέρνησης κατά τις σχετικές επαφές».
Ευρωπαϊκή αποστολή
Τη σύσταση μιας ειδικής αποστολής της ΕΕ για την ασφάλεια στην Ερυθρά Θάλασσα και την προστασία των εμπορικών πλοίων από τις πυραυλικές επιθέσεις των ανταρτών Χούθι της Υεμένης έχει ανακοινωθεί στις 3 Ιανουαρίου από τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ. Στόχος είναι η ευρωπαϊκή επιχείρηση στην Ερυθρά Θάλασσα να είναι λειτουργική περί τα τέλη Φεβρουαρίου, ωστόσο όλα θα εξαρτηθούν από το περιεχόμενο των συζητήσεων μεταξύ των κρατών μελών. Η πρώτη συζήτηση θα γίνει την Τρίτη 16 Ιανουαρίου στη συνεδρίαση της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας της ΕΕ.
«Η ΕΕ έχει συμφέρον να αποκαταστήσει την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και της θαλάσσιας ασφάλειας στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας που είναι μια πολύ σημαντική περιοχή για το εμπόριο», είχε δηλώσει ο εκπρόσωπος της επιτροπής, αρμόδιος για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Πίτερ Στάνο.
Το παγκόσμιο εμπόριο
Σχεδόν το 15% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου διέρχεται από την Ερυθρά Θάλασσα και ορισμένες μεγάλες ναυτιλιακές αποφεύγουν πλέον εντελώς την περιοχή, κάτι που αυξάνει τα κόστη των μεταφορών μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Από τα μέσα Νοεμβρίου, ο αριθμός των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μειώθηκε κατά 70%, σύμφωνα με ειδικούς σε ναυτιλιακά θέματα.
Οι Χούθι έχουν εξαπολύσει συνολικά 27 επιθέσεις και ανάγκασαν πάνω από 2.000 πλοία να αλλάξουν πορεία για να αποφύγουν αυτή τη θαλάσσια περιοχή. Τα έσοδα της Διώρυγας του Σουέζ (Αίγυπτος) έχουν μειωθεί κατά 40% από την αρχή της χρονιάς σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 και η κίνηση των πλοίων μέσω του Σουέζ μειώθηκε κατά 30% την περίοδο από την 1η έως την 11η Ιανουαρίου φέτος σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2023.
Μόλις χθες η δανεζική εταιρεία θαλάσσιων μεταφορών Torm -διαθέτει έναν στόλο περίπου 80 πλοίων και ειδικεύεται στη μεταφορά πετρελαϊκών προϊόντων- ανακοίνωσε ότι θα διακόψει κάθε διέλευση από το νότιο τμήμα της Ερυθράς Θάλασσας λόγω των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι της Υεμένης εναντίον εμπορικών πλοίων.
Η ένωση δεξαμενόπλοιων Intertanko (με μέλη περίπου 185 ανεξάρτητες εταιρείες με περισσότερα από 4.000 πλοία) σε ενημερωτικό σημείωμα που έστειλε στα μέλη της αναφέρει ότι «η περίοδος απειλής για τη ναυτιλία αναμένεται να διαρκέσει αρκετές ημέρες».
Η διασφάλιση της ναυσιπλοΐας σε αυτή τη θαλάσσια περιοχή στρατηγικής σημασίας μέτρησε περισσότερο από την πιθανότητα κλιμάκωσης της έντασης στη Μέση Ανατολή. Οι Χούθι, που υποστηρίζονται από το Ιράν, προειδοποίησαν χθες πως όλα τα αμερικανικά και τα βρετανικά συμφέροντα αποτελούν πλέον «θεμιτούς στόχους» για τους μαχητές τους.
Οι ΗΠΑ απαντώντας σε φόβους για τον κίνδυνο κλιμάκωσης της πολεμικής έντασης έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι δεν επιδιώκουν σύγκρουση με το Ιράν.
