Η μεταχείριση που τυγχάνουν διαχρονικά ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες της πρώτης κατηγορίας και κάποια που αγωνίζονται σήμερα στη δεύτερη κατηγορία λόγω υποβάθμισης, είναι προκλητικά ευνοϊκή και κατάφωρα άνιση και άδικη έναντι των υπόλοιπων φορολογούμενων προσώπων, νομικών και φυσικών, για τους ακόλουθους, μεταξύ άλλων, λόγους:
1. Τα σωματεία και οι κατ’ νόμον υπεύθυνοί τους απολαύουν ασυλίας για τη διάπραξη ποινικών αδικημάτων που προβλέπουν ποινές φυλάκισης και αφορούν την παράλειψη καταβολής εισφορών στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, καταβολής ΦΠΑ και πληρωμής φόρου εισοδήματος. Την ίδια ώρα, εκατοντάδες μεροκαματιάρηδες σύρονται στα δικαστήρια και καταδικάζονται σε δύο, τρεις ή και πέντε μήνες φυλάκιση για χρέη μερικών χιλιάδων ευρώ προς το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στο Τμήμα Φορολογίας.
2. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη με τις ευλογίες της Βουλής χάρισαν στα ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες οφειλές προς το κράτος ύψους €19,5 εκατ. με αντάλλαγμα να πράξουν το αυτονόητο. Να πληρώνουν τους φόρους και τις εισφορές τους! Όμως, ακόμη και έτσι, τα πλείστα σωματεία-εταιρείες δεν συμμορφώνονται. Εξ ου και οι οφειλές τους σήμερα αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο και ανήλθαν στα €36 εκατ.
Ειδικότερα, περί τα τέλη Δεκεμβρίου του 2017, δηλαδή, στην κορύφωση της προεκλογικής εκστρατείας των προεδρικών εκλογών, η κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη αποφάσισε τη διαγραφή οφειλών μέχρι τις 30/6/2007 των ποδοσφαιρικών σωματείων και εταιρειών τόσο προς το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων όσο και προς το Τμήμα Φορολογίας που αφορούσαν συνολικά το ποσό των €19,5 εκατ. Ποσό, το οποίο διαγράφηκε από τα αρχεία του κράτους με τη σύμφωνη γνώμη της Βουλής με την προϋπόθεση όμως, ότι τα ποδοσφαιρικά σωματεία και εταιρείες θα ανταποκρίνονται, εφεξής, στις φορολογικές κι άλλες τους υποχρεώσεις έναντι του κράτους. Κάτι, βεβαίως, που δεν γίνεται από τα περισσότερα σωματεία.
3. Παρά το γεγονός ότι ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες δεν εφάρμοσαν ποτέ τα συμφωνηθέντα κατά τα τελευταία 26 χρόνια, το Υπουργείο Οικονομικών και η ΚΟΠ δεν ενεργοποίησαν ποτέ τα «πέναλτι» που προβλέπονταν στα διάφορα σχέδια αποπληρωμής των οφειλών τους και αφορούσαν, μεταξύ άλλων, την έξοδο των σωματείων από τις πρόνοιες των σχεδίων καθιστώντας όλες τις οφειλές τους άμεσα καταβλητέες, αποστέρηση από οποιαδήποτε κρατική χορηγία, απαγόρευση πραγματοποίησης μεταγραφών, αποκλεισμός από τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και αφαίρεση βαθμών (τέσσερις μέχρι έξι βαθμούς) από τον πίνακα βαθμολογίας του επόμενου πρωταθλήματος.
4. Το ζήτημα των οφειλών των ποδοσφαιρικών σωματείων-εταιρειών μας πάει 26 χρόνια πίσω, όταν το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε στις 30/12/1998 την παραχώρηση κατά χάρη χορηγίας προς τα ποδοσφαιρικά σωματεία για κάλυψη των συσσωρευμένων οφειλών τους προς το Τμήμα Φορολογίας (ΦΠΑ και φόρος εισοδήματος) και το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων υπό την προϋπόθεση ότι, θα ανταποκρίνονται έγκαιρα στις μελλοντικές φορολογικές τους υποχρεώσεις. Ωστόσο, τα πλείστα σωματεία αθέτησαν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν και δεν ανταποκρίθηκαν στις υποχρεώσεις τους.
Το τελευταίο σχέδιο για την αποπληρωμή των συσσωρευμένων οφειλών των ποδοσφαιρικών σωματείων προς το κράτος αποφασίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο του Νίκου Χριστοδουλίδη στις 18/5/2023. Βάσει των όρων του νέου σχεδίου, τα ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες υποχρεούνται να καταβάλλουν την καθορισμένη μηνιαία δόση του σχεδίου από 31/7/2023, να καταβάλλουν τις τρέχουσες οφειλές που προκύπτουν μετά την 1/4/2023 και να υποβάλλουν όλες τις προβλεπόμενες φορολογικές δηλώσεις. Ανατέθηκε στον έφορο Φορολογίας η ευθύνη για την παρακολούθηση της εφαρμογής των όρων του σχεδίου και προς τον σκοπό αυτό, το Υπουργικό Συμβούλιο ζήτησε να συνεργάζεται με την ΚΟΠ και να παρέχει σχετική καθοδήγηση προς τα ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες.
Διαπίστωση μετά από πάροδο ενάμιση χρόνου εφαρμογής του νέου σχεδίου: Μόνο πέντε από τα 21 ποδοσφαιρικά σωματεία ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους ενώ τα υπόλοιπα 16 έχουν δημιουργήσει και νέες οφειλές προς το Τμήμα Φορολογίας και το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Παρ' όλα αυτά, δεν λήφθηκαν δικαστικά μέτρα εναντίον τους αν και το τελευταίο σχέδιο αποπληρωμής οφειλών προβλέπει κάτι τέτοιο.
Στέλλα Μιχαηλίδου
Η ανοχή του κράτους θα πρέπει να τερματιστεί
Η έφορος Κρατικών Ενισχύσεων, κ. Στέλλα Μιχαηλίδου, σε συνέντευξή της στον «Π» επιβεβαιώνει ότι, το ζήτημα με τις οφειλές των ποδοσφαιρικών σωματείων προς το κράτος αποτελεί αντικείμενο έρευνας απο το γραφείο της. Υποδεικνύοντας, παράλληλα, ότι η ανοχή του κράτους θα πρέπει να τερματιστεί.
Αυτή η προκλητική ευνοϊκή μεταχείριση που τυγχάνουν εδώ και χρόνια τα ποδοσφαιρικά σωματεία από το κράτος συνιστά ή όχι κρατική ενίσχυση; Τι προτίθεστε να πράξετε επί τούτου για να τερματιστεί αυτό το προκλητικό φαινόμενο;
Έχετε αναφέρει τη λέξη-κλειδί και αυτή είναι η ανοχή. Στους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων, η ανοχή από το κράτος στη μη είσπραξη οφειλών σε επιχειρήσεις που ασκούν οικονομική δραστηριότητα όπως στην προκειμένη περίπτωση τα ποδοσφαιρικά σωματεία συνιστά κρατική ενίσχυση και προς τούτο υπάρχουν αρκετές αποφάσεις της ΕΕ που το υποστηρίζουν. Τώρα αν η στάση του κράτους, διαχρονικά, ενείχε το στοιχείο της ανοχής σε αυτό τον ευαίσθητο τομέα του ποδοσφαίρου αυτό θα πρέπει να διερευνηθεί και να τεκμηριωθεί για κάθε σωματείο ξεχωριστά.
Εκ των πραγμάτων, όμως, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι, ναι υπήρξε ανοχή, ιδιαίτερα όταν τα οφειλόμενα ποσά το 2007 ήταν €1,1εκατ. και σήμερα φτάνουν τα €36 εκατ. περίπου. Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι, με βάση τους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων, θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να εξεταστεί εάν τηρήθηκε από το κράτος το κριτήριο του Φορέα Οικονομίας της αγοράς καθώς μέσα από τη στάση του το Δημόσιο ενδεχομένως να έχει χορηγήσει πλεονέκτημα σε κάποια σωματεία έναντι άλλων σωματείων, τόσο στην Κύπρο όσο και εντός της ΕΕ ή και εν αντιθέσει με άλλες επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να γίνεται διάκριση εις βάρος άλλων που οφείλουν στο Δημόσιο.
Έχω, ήδη, θέσει το θέμα στη Βουλή και πιστεύω ότι η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Επίσης, συγκάλεσα σύσκεψη στο γραφείο μου, την 1η Νοεμβρίου 2024, με όλες τις εμπλεκόμενες Αρχές, ήτοι Αρχή Στοιχημάτων, ΚΟΑ, ΚΟΠ και Υπουργείο Οικονομικών για να ακούσω τις θέσεις και τις απόψεις τους ως προνοεί η κείμενη νομοθεσία αλλά αναβλήθηκε για τεχνικούς λόγους. Η σύσκεψη θα πραγματοποιηθεί τις αμέσως επόμενες ημέρες και ανάλογα με τα δεδομένα και συμπεράσματα, θα προγραμματίσω τις επόμενες ενέργειες του γραφείου μου. Στόχος είναι, με τις συντονισμένες ενέργειες όλων των αρμοδίων Αρχών, να εφαρμοστεί η νομοθεσία, να υιοθετηθούν οι κανόνες των κρατικών ενισχύσεων, να τηρηθούν τα σχέδια αποπληρωμής και να τερματιστεί η ανοχή όπου εφαρμόζεται. Έτσι πιστεύω, ότι θα προστατευθούν και τα σωματεία αφού ο τερματισμός της ανοχής και η αυστηρότερη στάση του κράτους θα τα βοηθήσει να περιορίσουν/εξοφλήσουν τις οφειλές τους.
Πώς μπορεί να επιλυθεί το συγκεκριμένο ζήτημα;
Εδώ θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι οφειλές ποικίλουν σε ύψος μεταξύ των σωματείων, με κάποια να χρωστούν εκατομμύρια. Επίσης, δεν έχουμε εικόνα για το πώς έχουν διακυμανθεί αυτές οι οφειλές μέσα από τα χρόνια, κάτι το οποίο θα ήταν χρήσιμο. Το κράτος θα πρέπει να ενεργήσει όπως θα ενεργούσε ένας ιδιώτης πιστωτής για να εισπράξει το μέγιστο δυνατό ποσό υπό τις περιστάσεις, και σύμφωνα με την αποδεδειγμένη ικανότητα αποπληρωμής. Ο διακανονισμός φορολογικών οφειλών στους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων αποτελεί συνήθη πρακτική, φτάνει να διασφαλίζεται ότι ο διακανονισμός αυτός δεν είναι ετεροβαρής και ότι θα εισπραχθεί το μέγιστο δυνατό ποσό λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται διαφάνεια και αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης των σωματείων. Απαιτείται πλήρης συμμόρφωση στα σχέδια αποπληρωμής και επιβάλλεται εξαιρετικά στενή παρακολούθηση από τις αρμόδιες Αρχές για την αποπληρωμή τους. Η υποβολή κατάστασης, σε τακτά χρονικά διαστήματα, με τα εκάστοτε υπόλοιπα των χρεών των σωματείων προς την αρμόδια Αρχή για να εξακριβώνεται η μείωση και η αποπληρωμή των χρεών μπορεί να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό εργαλείο, εάν και οι άλλες εμπλεκόμενες Αρχές εφαρμόζουν χωρίς διάκριση τη νομοθεσία.
Στις περιπτώσεις που το γραφείο σας διαπιστώσει παράνομη κρατική ενίσχυση πώς ενεργεί;
Είναι γεγονός ότι οι περί Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων Νόμοι του 2001 μέχρι 2020 παρέχουν μέσω του άρθρου (18) στην έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων την εξουσία να ζητήσει ανάκτηση των παράνομων κρατικών ενισχύσεων και αυτό εξαρτάται από πού, πότε, πώς και με ποιον τρόπο προκύπτει η παράνομη ενίσχυση. Η έφορος πρώτα οφείλει να ακούσει τα ενδιαφερόμενα μέρη, να λάβει υπόψη τη φύση και τη βαρύτητα της παράβασης και ανάλογα με την περίπτωση, να διατάξει με δεόντως αιτιολογημένη απόφαση που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας την αναστολή του μέτρου κρατικής ενίσχυσης και της χορήγησης κρατικών ενισχύσεων, τον τερματισμό της παρανομίας και τελικά, την ανάκτηση οποιουδήποτε ποσού έχει ληφθεί κατά παράβαση του νόμου από τους αποδέκτες, πλέον νόμιμο τόκο, καθορίζοντας και την προθεσμία για εκτέλεση της απόφασης αυτής. Όμως, στη βάση πάντα του νόμου, είναι σημαντικό να αξιολογηθεί με στοιχεία τι πραγματικά είναι εφικτό να επιτευχθεί και σε ποιο βαθμό για να πετύχει η ανάκτηση στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Το ζητούμενο είναι η μεγιστοποίηση της είσπραξης και ο περιορισμός της απώλειας κρατικών πόρων.
