Έγινε γνωστό ότι το 2024, οι τουρκικές άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ξεπέρασαν το μισό δισεκατομμύριο δολάρια, και συγκεκριμένα, ανήλθαν στα 548 εκατομμύρια. Μπορεί σε απόλυτους αριθμούς το ποσό αυτό να μην είναι μεγάλο, ειδικά για τα μεγέθη των οικονομιών των δύο χωρών. Όμως, αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι πως τέσσερα χρόνια προηγουμένως, δηλαδή το 2020, οι τουρκικές άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ήταν μόνο έντεκα εκατομμύρια δολάρια. Αυξήθηκαν, δηλαδή, περισσότερο από πενήντα φορές μέσα σε μια τετραετία.
Αυτό το αξιοσημείωτο φαινόμενο αποδίδεται στη «χρυσή» βίζα και στις αγορές ακίνητης περιουσίας που τη συνοδεύουν, με τους Τούρκους πολίτες να αποτελούν τη δεύτερη σε μέγεθος ξένη εθνική ομάδα που την αξιοποιεί μετά τους Κινέζους, στην ισχυρή ελληνική τουριστική ανάπτυξη και στις θετικές προοπτικές της, καθώς και σε κάποιες αμιγώς επιχειρηματικές ευκαιρίες που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της γενικότερης δυναμικής ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, αλλά και της επικρατούσας ιδιάζουσας κατάστασης στην Τουρκία.
Αν, όμως, η αύξηση των τουρκικών επενδύσεων αποδίδεται στην, καθ’ όλα κατανοητή και θεμιτή, αναζήτηση διεξόδου κάποιων μετριοπαθών Τούρκων πολιτών για ένα «δεύτερο σπίτι» και κάποιων διεθνοποιημένων Τούρκων επιχειρηματιών για αμιγώς εμπορικές ευκαιρίες στην Ελλάδα και κατ’ επέκταση στα Βαλκάνια και στην ΕΕ, τότε πώς αξιολογείται και το αυξανόμενο διμερές εμπόριο, που ξεπερνά πλέον τα πέντε δισεκατομμύρια;
Με άλλα λόγια, η αυξανόμενη ροή των τουρκικών επενδύσεων στην Ελλάδα, και η αντίστοιχη ροή των ελληνικών επενδύσεων προς την Τουρκία, που παρουσίασαν μια κάποια ύφεση τα τελευταία χρόνια αλλά αναμένεται να ανακάμψουν συνοδευόμενες και από την αύξηση του διμερούς εμπορίου, απαιτεί προσεκτική, ενδελεχή και ποιοτική αξιολόγηση. Αφού μέσα από μια τέτοια εις βάθος και εύρος αξιολόγηση θα μπορούσαν να εξαχθούν πολύ χρήσιμα συμπεράσματα, μακριά από θεωρίες συνωμοσίας, σύνδρομα καταδιώξεως ή ρομαντικών ευσεβοποθισμών και οικουμενικών ακτιβισμών, όλων εκείνων που βλέπουν παντού ορκισμένους εχθρούς ή φιλοπρόοδους και ορθολογιστές εταίρους, αντίστοιχα.
Και τούτο, επειδή δεν είναι απλά τα πράγματα όταν διασταυρώνονται οι τομείς της οικονομίας, της εθνικής ασφάλειας και της εξωτερικής πολιτικής. Πόσω μάλλον, όταν τούτα αφορούν την Ελλάδα και την Τουρκία. Και ειδικά όταν στην τελευταία, η εκεί διακυβέρνηση Ερντογάν δεν συγκρατεί τη ροπή της στον ολοκληρωτισμό, αλλά ούτε και περιστέλλει το παρεμβατικό της χέρι στην τουρκική επιχειρηματικότητα και την επιδιωκόμενη μόχλευση της τελευταίας για ίδιον όφελος.
Κατ’ επέκταση, χρειάζεται, να αξιολογήσουμε και τον τρόπο που υποδεχόμαστε και κατευθύνουμε/διοχετεύουμε αυτές τις επενδύσεις, πάντα στο πλαίσιο των κανόνων της ελεύθερης αγοράς και της διασφάλισης των εσωτερικών και εξωτερικών μας συμφερόντων. Αντίστοιχα, απαιτείται να επεξεργαζόμαστε και τα κίνητρα των συνεργαζόμενων επιχειρηματιών μας και πως τούτα συνταυτίζονται με τις όποιες εθνικές στρατηγικές μας επιδιώξεις, που εκτιμάται ότι αναγνωρίζουμε και αντιλαμβανόμαστε πως δεν αρχίζουν και δεν τελειώνουν στο όποιο στενό οικονομικό όφελος ενός βιομήχανου και ενός ντιβέλοπερ. Επαναλαμβάνεται, το ζήτημα των ξένων επενδύσεων, άμεσων και έμμεσων, τουρκικών και μη -ειδικά όταν προέρχονται από κράτη με κυβερνήσεις που δεν φημίζονται για τις δημοκρατικές τους παρακαταθήκες ή/και το φιλειρηνικό τους ταμπεραμέντο- δεν είναι τόσο απλό όσο νομίζουμε και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ζήτημα αμιγούς εμπορικής υφής.
Πέραν όμως όλων των πιο πάνω, υπάρχει και μια εξαιρετικά νευραλγική διάσταση που μας αφορά άμεσα. Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Κύπρο; Πώς αξιοποιείται από πλευράς μας αυτή η νεοφανής και δυναμική παράμετρος της ελληνοτουρκικής σχέσης και πώς δύναται, αν δύναται, να χρησιμοποιηθεί υπέρ του επηρεασμού και της μεταβολής της υφιστάμενης τουρκικής πολιτικής θέσης έναντι της Κύπρου, και ασφαλώς, έναντι των τουρκικών αξιώσεων κατά της Ελλάδος;
Ειδικά όταν τα 500 εκατομμύρια φτάσουν και ξεπεράσουν το ένα δισ., σύντομα, και όταν τα πέντε δισεκατομμύρια στο ελληνοτουρκικό εμπόριο, γίνουν επτά, οκτώ και δέκα, όπως χαρακτηριστικά ευχήθηκε, και καλά έκανε, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας σε σχετική του δήλωση. Και ακόμα περισσότερο, όταν οι τουρκικές επενδύσεις στη λιανική, στον τουρισμό, στις «χρυσές» βίζες και στα ακίνητα δώσουν τη θέση τους σε στρατηγικού χαρακτήρα τομείς, όπως εκείνους της ενέργειας, της υψηλής τεχνολογίας, των χρηματοοικονομικών, των βαριών βιομηχανιών και των υποδομών. Με ποιο τρόπο μελετά η πλευρά μας την όποια εμπλοκή της με τα όσα επισυμβαίνουν και δύνανται να επισυμβούν στο ελληνοτουρκικό οικονομικό και επιχειρηματικό πλαίσιο, ώστε να βελτιώσει τα πολιτικά και οικονομικά της ερείσματα;
Και, τέλος, πώς συμβάλλουμε εποικοδομητικά και δημιουργικά ώστε η Ελλάδα να αξιοποιήσει, ενισχυτικά και προς εμάς, τη θετικά υποσχόμενη διμερή οικονομική σχέση της με την Τουρκία; Ειδικά τα τελευταία χρόνια, που η Αθήνα διακατέχεται από πνεύμα αυτοπεποίθησης, υγειών αντανακλαστικών και σαφών στοχεύσεων, και που, όπως απέδειξε, δεν αρκείται να «αγνοεί» ή έστω να «ανέχεται» την όποια προκλητικότητα, από όπου και αν προέρχεται, για χάριν της δημιουργίας ή διατήρησης του όποιου «κλίματος» χωρίς απτά ανταλλάγματα και θεμιτή διεκδίκηση των ευρύτερων εθνικών συμφερόντων;
