Πιάνει δουλειά αρχές του 2028 η νέα Αρχή της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες αλλά και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (AML/CFT).
Η δημιουργία της νέας Αρχής της ΕΕ (AMLA) θα μεταμορφώσει την εποπτεία AML/CFT στην ΕΕ και θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των Μονάδων Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών (ΜΧΠ). Η AMLA θα είναι η κεντρική Αρχή που θα συντονίζει τις εθνικές Αρχές για τη διασφάλιση της ορθής και συνεπούς εφαρμογής των κανόνων της ΕΕ.
Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η Αρχή θα εποπτεύει απευθείας 40 οντότητες του χρηματοπιστωτικού τομέα που εκτίθενται στον υψηλότερο κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Η AMLA θα υποστηρίξει επίσης τις ΜΧΠ για να βελτιώσουν την ικανότητά τους γύρω από παράνομες ροές και να καταστήσουν τις χρηματοοικονομικές πληροφορίες βασική πηγή για τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου.
Η Αρχή θα διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των ΜΧΠ, μεταξύ άλλων, με τη θέσπιση προτύπων για την υποβολή εκθέσεων και την ανταλλαγή πληροφοριών, και την υποστήριξη κοινών επιχειρησιακών αναλύσεων.
Σημαντικό βήμα για ισχυρό εποπτικό πλαίσιο
Η σύσταση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες (AMLA) συνιστά ένα σημαντικό βήμα προς την εδραίωση ενός ενιαίου, ισχυρού και συνεκτικού εποπτικού πλαισίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναφέρει στον «Π» ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Πρόληψης Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου και μέλος του Γενικού Συμβουλίου (Εποπτική σύνθεση) της AMLA, Κλεάνθης Ιωαννίδης.
Η άσκηση της εποπτείας από την AMLA, τονίζει, αναμένεται να ενισχύσει την εναρμόνιση των εποπτικών απαιτούμενων και πρακτικών έτσι ώστε η εποπτεία να είναι όσο το δυνατόν πιο ομοιογενής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα, επισημαίνει, θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων εποπτικών Αρχών.
«Ταυτόχρονα, η AMLA θα αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των εθνικών εποπτικών Αρχών κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Συνεπώς, θα συμβάλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο χρηματοοικονομικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που θα έχει θετικές συνέπειες στην ευρωπαϊκή οικονομία», υπογραμμίζει.
Εποπτεία σε 40 οντότητες με υψηλό κίνδυνο
Από την 1η Ιανουαρίου 2028, η AMLA θα ασκεί άμεση εποπτεία σε 40 χρηματοοικονομικά ιδρύματα με υψηλό κίνδυνο σε αριθμό κρατών μελών και έμμεση εποπτεία, σε συντονισμό με τις εθνικές Αρχές, στις υπόλοιπες οντότητες.
Η επιλογή των 40 υπόχρεων οντοτήτων που θα υπόκεινται σε άμεση εποπτεία θα βασίζεται σε εναρμονισμένη μεθοδολογία που βρίσκεται υπό ανάπτυξη. Η πρώτη επιλογή αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2027.
«Η Κεντρική Τράπεζα παραμένει προσηλωμένη στη διαρκή ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης και στην αγαστή συνεργασία με την AMLA για την προστασία της χρηματοοικονομικής σταθερότητας και της εμπιστοσύνης στην οικονομία της Κύπρου», σημειώνει ο κ. Ιωαννίδης.
Αντικείμενο πολιτικής συζήτησης ετών
Η AMLA έχει αποτελέσει αντικείμενο ετών πολιτικής συζήτησης και νομοθετικής προσπάθειας, από την έναρξη της δέσμης μέτρων μεταρρύθμισης της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες το 2021.
Η νομοθεσία αυτή, η οποία θεσπίστηκε το περασμένο καλοκαίρι, καθιέρωσε επίσημα την AMLA ως το κεντρικό στοιχείο του νέου σχεδίου της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Στους πρώτους μήνες του 2025, η AMLA έχει κάνει μια σειρά από σημαντικά βήματα προς την πλήρη λειτουργία της ως ρυθμιστική και εποπτική Αρχή.
Στις 22 Ιανουαρίου, η Bruna Szego, πρώην επικεφαλής της AML στην Τράπεζα της Ιταλίας, διορίστηκε επίσημα ως η πρώτη πρόεδρος της AMLA μετά από λεπτομερή έλεγχο και επιβεβαίωση του διορισμού της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) και τις κυβερνήσεις της ΕΕ. Η κ. Szego θα ηγηθεί πλέον της AMLA για μια τετραετή θητεία, καθοδηγώντας τη νέα υπηρεσία στην κρίσιμη φάση έναρξης της λειτουργίας της.
Λίγο μετά τον διορισμό της Szego, στις 11 Μαρτίου, το Γενικό Συμβούλιο της AMLA (το οποίο αποτελείται από τον πρόεδρο της AMLA και τους επικεφαλής των εθνικών Αρχών καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες) ενέκρινε τον διορισμό πέντε μελών του Εκτελεστικού Συμβουλίου της AMLA.
Η AMLA έχει επίσης ξεκινήσει τις προσλήψεις. Τον Φεβρουάριο, το προσωπικό άρχισε να μετακινείται στο εμβληματικό MesseTurm της Φρανκφούρτης, το οποίο επιλέχθηκε πέρσι ως η έδρα της AMLA.
Παράλληλα με την έναρξη λειτουργίας της AMLA, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) ξεκίνησε στις 6 Μαρτίου διαβούλευση σχετικά με τέσσερα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα που αφορούν:
1. Την αξιολόγηση του εγγενούς και υπολειπόμενου κινδύνου των υπόχρεων οντοτήτων
2. Τη μεθοδολογία αξιολόγησης κινδύνου για την επιλογή υπόχρεων οντοτήτων για άμεση εποπτεία της AMLA
3.Τις απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας πελατών (CDD)
4. Τα μέτρα επιβολής, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών κυρώσεων, για παραβιάσεις των κανόνων AML.
Σημειώνεται ότι η ΕΑΤ πρότεινε μια πενταετή «περίοδο χάριτος» πριν οι εταιρείες υποχρεωθούν να εφαρμόσουν νέες απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας σε υπάρχοντες πελάτες. Για τους νέους πελάτες, η EBA προτείνει ότι τα νέα πρότυπα δέουσας επιμέλειας θα πρέπει να εφαρμοστούν μόλις τεθεί σε ισχύ το νέο εγχειρίδιο κανόνων AML το 2027.
Τα επόμενα χρόνια, η ευθύνη για την παραγωγή τεχνικών προτύπων θα μεταβιβαστεί από την EBA στην AMLA.
Βάσει της νέας νομοθεσίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, πρέπει να εκδοθούν πάνω από 80 τεχνικά πρότυπα και κατευθυντήριες γραμμές.
Όχι μόνο οι τράπεζες
Σε αντίθεση με την ΕΚΤ, η εποπτική αρμοδιότητα της AMLA εκτείνεται πέρα από τις τράπεζες. Οι ασφαλιστικές και επενδυτικές εταιρείες, οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και μια σειρά από παρόχους πληρωμών εμπίπτουν επίσης στη δικαιοδοσία της AMLA.
Η AMLA έχει νομική παρουσία από τις 26 Ιουνίου 2024.
