Η κυπριακή οικονομία και ο τραπεζικός τομέας συνεχίζουν να αποδεικνύουν την ικανότητά τους να ανταποκρίνονται με ευελιξία και ανθεκτικότητα στις πολυδιάστατες προκλήσεις του διεθνούς περιβάλλοντος, αναφέρει η Κεντρική Τράπεζα τονίζοντας ωστόσο ότι η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τη γεωπολιτική και οικονομική συγκυρία απαιτεί διαρκή επαγρύπνηση, υπευθυνότητα και μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό.
«Η ΚΤΚ παραμένει προσηλωμένη στην διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας, ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τραπεζικού συστήματος και στήριξη της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, μέσω συνετής εποπτικής πολιτικής και έγκαιρης προσαρμογής σε εξελισσόμενες και μελλοντικές προκλήσεις», αναφέρει ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Χριστόδουλος Πατσαλίδης σε εισαγωγική του τοποθέτηση στο «Οικονομικό Δελτίο» Ιουνίου που δημοσιοποιήθηκε την Δευτέρα.
«Διανύουμε μία περίοδο εξαιρετικής αβεβαιότητας και αναδυόμενων πολλαπλών κινδύνων, όπως γεωπολιτικών και εμπορικών εντάσεων. Εντούτοις, η κυπριακή οικονομία εξακολουθεί να επιδεικνύει σημαντική ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα. Αυτό οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στη δημιουργία ισχυρών αποθεμάτων τα τελευταία χρόνια — σε κρίσιμους τομείς όπως τα δημόσια οικονομικά, ο τραπεζικός τομέας και η εποπτική αρχιτεκτονική», τονίζει.
«Τα διαρθρωτικά πλεονάσματα, η συστηματική αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους, οι σημαντικά βελτιωμένες εποπτικές πρακτικές και οι ισχυροί δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών αποτελούν «μαξιλάρια ασφαλείας» για την κυπριακή οικονομία», επισημαίνει.
Τι προσδίδει δυναμική στην οικονομία
Παράλληλα, προσθέτει, η ενισχυμένη διαφοροποίηση της παραγωγικής βάσης, η τεχνολογική αναβάθμιση κρίσιμων κλάδων και η προσέλκυση ξένων επενδύσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας προσδίδουν στην οικονομία την απαιτούμενη δυναμική ώστε να ανταποκρίνεται με επάρκεια σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και γεωπολιτικά εύθραυστο διεθνές περιβάλλον. Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω θετικών εξελίξεων, η Κυπριακή οικονομία έχει αναβαθμιστεί στη βαθμίδα «Α» από όλους πλέον τους οίκους αξιολόγησης.
Στο 3,1% ο ρυθμός ανάπτυξης το 2025
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Ιουνίου 2025 της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ για το 2025 αναμένεται να ανέλθει στο 3,1%, ενώ για την περίοδο 2026-27 αναμένεται μεγέθυνση του ΑΕΠ κατά 3% ετησίως, με την ιδιωτική κατανάλωση να παραμένει ο βασικός μοχλός ανάπτυξης, λόγω της αύξησης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και της ανθεκτικότητας που συνεχίζει να καταγράφει η αγορά εργασίας.
Το Μάρτιο, η Κεντρική Τράπεζα ανέμενε ότι η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 3,2% το 2025.
Οι επενδύσεις προβλέπεται να επιταχυνθούν, υποστηριζόμενες από χρηματοδότηση μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τη συνέχιση μεγάλων ιδιωτικών κατασκευαστικών έργων. Οι εξαγωγές υπηρεσιών αναμένεται να διατηρηθούν ισχυρές, ιδιαίτερα στους τομείς της τεχνολογίας και του τουρισμού.
Αγορά εργασίας
Η απασχόληση συνέχισε την ανοδική της πορεία, ενώ η ανεργία μειώθηκε στο 5% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025 από το 5,8% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024. Το ποσοστό αυτό παραμένει κοντά σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης, αντανακλώντας τη σταθερή τροχιά της οικονομικής ανάπτυξης. Για την περίοδο 2025-2027, η ανεργία αναμένεται να σταθεροποιηθεί γύρω στο 4,7%.
Στο 1,5% υποχωρεί ο πληθωρισμός
Στο μέτωπο των τιμών, ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε στο 1,6% το πρώτο εξάμηνο του 2025 σε σύγκριση με 2,3% την αντίστοιχη περίοδο του 2024.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΚΤΚ Ιουνίου 2025, ο πληθωρισμός στην Κύπρο προβλέπεται να υποχωρήσει περαιτέρω στο 1,5% το 2025 σε σύγκριση με 2,3% το 2024 αντικατοπτρίζοντας κυρίως τις εξελίξεις στις τιμές της ενέργειας και τον αντίκτυπο της ενιαίας νομισματικής πολιτικής η οποία συνεχίζει να επιδρά, αν και σε εξασθενημένο βαθμό, κατασταλτικά στη ζήτηση το τρέχον έτος με χρονική υστέρηση (lagged effect).
Όσον αφορά τα έτη 2026 και 2027, ο εγχώριος πληθωρισμός αναμένεται να σημειώσει άνοδο στο 2,0% και 2,4%, αντίστοιχα. Η προβλεπόμενη άνοδος του πληθωρισμού το 2026 και 2027 σε σύγκριση με την πρόβλεψη για το 2025, οφείλεται κυρίως στην πορεία των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, καθώς επίσης και στη συνεχιζόμενη σθεναρή, αν και με επιβράδυνση, πορεία στις τιμές των υπηρεσιών.
Ψηλά το πλεόνασμα παρά την αύξηση δαπανών για έργα υποδομής
Όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά, σημειώνεται ότι συνεχίζουν να παρουσιάζουν θετική εικόνα. Το 2024, το δημοσιονομικό πλεόνασμα ανήλθε στο 4,3% του ΑΕΠ, με τα έσοδα να παρουσιάζουν μεγαλύτερη αύξηση από τις δαπάνες. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών, το 2025, το πλεόνασμα προβλέπεται να παραμείνει υψηλό στο 3,5% του ΑΕΠ, παρά τις αυξημένες δαπάνες για έργα υποδομής.
Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ μειώθηκε στο 65,3% το 2024, ενώ μέχρι τον Απρίλιο του 2025, μειώθηκε περαιτέρω στο 61,9%. Για ολόκληρο το 2025 προβλέπεται να υποχωρήσει στο 57% και στο 52,6% το 2026, κάτω από το όριο του 60% που ορίζει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
«Αυτό που διακρίνει τη συνολική, θετική πορεία της οικονομίας είναι το βάθος του διαρθρωτικού μετασχηματισμού της. Η κυπριακή οικονομία είναι πλέον διαφοροποιημένη — τόσο ως προς τους τομείς, όσο και ως προς τις αγορές προορισμού των εξαγωγών. Παράλληλα η αυξανόμενη παρουσία ξένων επιχειρήσεων, ιδιαίτερα στους τομείς της τεχνολογίας και των υπηρεσιών, ενισχύει την παραγωγικότητα της οικονομίας» τονίζεται.
Ωστόσο, υποδεικνύεται, η παγκόσμια αβεβαιότητα παραμένει αυξημένη, γεγονός που επιβάλλει επαγρύπνηση. «Οι διεθνείς δείκτες αβεβαιότητας έχουν ανέλθει σε επίπεδα συγκρίσιμα ή και υψηλότερα από εκείνα που καταγράφηκαν στη διάρκεια της πανδημίας. Στην περίπτωση της Κύπρου, παρότι η άμεση έκθεση μέσω εμπορίου αγαθών με τις ΗΠΑ είναι περιορισμένη, ενδέχεται να υπάρξουν έμμεσες επιπτώσεις στις υπηρεσίες και στην επενδυτική δραστηριότητα μέσω της εξωτερικής ζήτησης. Αυτό ενισχύει την ανάγκη συνεχούς εγρήγορσης, τόσο σε επίπεδο δημοσιονομικής πολιτικής όσο και στον χρηματοοικονομικό τομέα».
Ισχυρή η κερδοφορία τραπεζών
Όσον αφορά στην κερδοφορία του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου, αυτή παραμένει ισχυρή με τα καθαρά κέρδη το 2024 να ανέρχονται στο πολύ υψηλό επίπεδο των€ 1,2 δισ.. Παράλληλα η απόδοση ιδίων κεφαλαίων (RoE) ανήλθε στο 21,1% — ποσοστό σχεδόν διπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ, ενώ ο λόγος έξοδα προς έσοδα (cost-to-income ratio) μειώθηκε στο 38%, αντανακλώντας σημαντική πρόοδο στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα.
Παρ’ όλα αυτά, σημειώνεται πως η κερδοφορία πρέπει να τύχει ορθής και συνετής χρήσης έτσι ώστε να συμβάλει ουσιαστικά στην περαιτέρω θωράκιση των τραπεζών σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Σχετικά με τα αποθέματα ρευστότητας, προστίθεται, αυτά διατηρήθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα επιβεβαιώνοντας την αυξημένη ανθεκτικότητα του συστήματος. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Κάλυψης Ρευστότητας (LCR) διαμορφώθηκε στο 333% και ο Δείκτης Καθαρής Σταθερής Χρηματοδότησης (NSFR) στο 188% — επίπεδα που ξεπερνούν κατά πολύ τις ελάχιστες εποπτικές απαιτήσεις και υποδηλώ νουν σταθερή και διαφοροποιημένη χρηματοδοτική βάση.
Όσον αφορά στην ποιότητα του ενεργητικού, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) υποχώρησε στο 6,2% το 2024, συνεχίζοντας τη σταθερή καθοδική πορεία του. Αν και το ποσοστό αυτό παραμένει υψηλότερο από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, η πρόοδος που έχει επιτευχθεί είναι αξιοσημείωτη.
«Δεν υπάρχουν ενδείξεις γενικευμένης επιδείνωσης της πιστοληπτικής συμπεριφοράς, γεγονός που ενισχύει την εμπιστοσύνη στην ανθεκτικότητα του τομέα. Παρόλα αυτά διατηρείται η ανάγκη στενής παρακολούθησης και λήψης περαιτέρω ενεργειών απομόχλευσης των ισολογισμών των τραπεζών, με ιδιαίτερη έμφαση στα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα τα οποία χρειάζεται να εντείνουν τις προσπάθειές τους επί του προκειμένου», τονίζεται.
