Χωρίς αναφορά αρχικά στο Κυπριακό, και στη συνέχεια σε δεύτερη παρέμβασή του με παραπομπή στην τουρκική θέση για δύο κυριαρχικά ίσες οντότητες που πρέπει να συνεργαστούν, τοποθετήθηκε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στο πλαίσιο του γεύματος της άτυπης συνόδου των ΥΠΕΞ, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Στις αναφορές απάντησε ο Υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος με τις κυπριακές θέσεις, ωστόσο σύμφωνα με τις ίδιες πηγές στη συζήτηση κρατήθηκαν χαμηλοί τόνοι, ενώ από κυπριακής πλευράς θεωρείται πως τα κράτη μέλη της ΕΕ έστειλαν τα μηνύματα που χρειαζόταν για τη σχέση του Κυπριακού με τα ευρωτουρκικά.
Σύμφωνα με τις εν λόγω πηγές, οι περισσότερες χώρες που τοποθετήθηκαν μετά την αρχική δήλωση Φιντάν, αναφέρθηκαν στο πλαίσιο που θέτουν για τα ευρωτουρκικά και το Κυπριακό οι θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως καταγράφηκαν στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και την ανάγκη προόδου στο Κυπριακό ως απαραίτητο στοιχείο που επηρεάζει την πρόοδο των ευρωτουρκικών.
Μετά τις τοποθετήσεις των κρατών μελών, μεταξύ τους και της Κύπρου, ο κ. Φιντάν αναφέρθηκε σύμφωνα με τις πληροφορίες στο Κυπριακό, και ειδικότερα στις τουρκικές θέσεις που αφορούν την απομόνωση των Τουρκοκυπρίων, και για την ερμηνεία πως στην Κύπρο υπάρχουν δύο κυριαρχικά ίσες οντότητες που πρέπει να συζητήσουν, και πως οι σχέσεις μεταξύ τους δεν πρέπει να εμποδίζουν την πρόοδο στα ευρωτουρκικά.
Η αναφορά αυτή έφερε απάντηση του κ. Κόμπου, ο οποίος παρέθεσε τη θέση της ε/κ πλευράς όσον αφορά το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού, καθώς και την ανάγκη διασύνδεσης της προόδου στο Κυπριακό με τις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Η κυπριακή πλευρά εκτιμά πως η συζήτηση αποτέλεσε ευκαιρία να ακουστεί η άποψη της ΕΕ, και πως πλέον αποτελεί θέμα της Τουρκίας το πώς προχωρεί.
Όσον αφορά πάντως το ποια θα είναι τα επόμενα βήματα στα ευρωτουρκικά δεδομένης της θετικής ατζέντας που προωθεί με όρους η ΕΕ, οι ίδιες πηγές επεσήμαναν πως κατά την συνάντηση των ΥΠΕΞ δεν αναμένονταν αποφάσεις καθώς επρόκειτο για άτυπη σύνοδο. Επί της ουσίας, ανέφεραν πως υπάρχουν αυτή τη στιγμή σε τεχνοκρατικό επίπεδο συζητήσεις για την επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης, την απελευθέρωση της βίας και τον ρόλο της ΕΤΕπ, ωστόσο οι πολιτικές αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν σε πολιτικό επίπεδο.
Η συζήτηση στο γεύμα
Ειδικότερα, η συζήτηση για τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του γεύματος των ΥΠΕΞ της ΕΕ με τον ΥΠΕΞ της Τουρκίας, ενώ τους ΥΠΕΞ κατά την υπόλοιπη σύνοδο απασχόλησαν και η κατάσταση στην Ουκρανία καθώς και στη Μέση Ανατολή.
Η ανταλλαγή απόψεων ξεκίνησε με τοποθετήσεις του Ύπατου Εκπροσώπου Ζοζέπ Μπορέλ και του Επιτρόπου Διεύρυνσης Όλιβερ Βαρέλι, και στη συνέχεια του Χακάν Φιντάν.
Ο κ. Φιντάν σύμφωνα με πληροφορίες μίλησε για διεθνή και περιφερειακά ζητήματα και για τον ρόλο της Τουρκίας, ενώ τοποθετήθηκε και για τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας με αναφορά στην προοπτική ένταξης της χώρας. Ωστόσο δεν έκανε αναφορά στο Κυπριακό.
Ακολούθως, τοποθετήθηκαν οι Υπουργοί Εξωτερικών των κρατών μελών, με την πλειοψηφία σύμφωνα με διπλωματικές πηγές να υπογραμμίζει σε διαφορετικό βαθμό τη σημασία του Κυπριακού στο πλαίσιο των ευρωτουρκικών, ενώ αρκετά κράτη μέλη ευχαρίστησαν την Κύπρο που επέτρεψε να γίνει αυτή η συζήτηση αίροντας τις αντιρρήσεις της.
Οι εταίροι αναφέρθηκαν ακόμα στον ρόλο που παίζει η Τουρκία σε διάφορα θέματα εξωτερικής πολιτικής, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και η κατάσταση στο Σουδάν, κάτι που η Κύπρος αναγνώρισε τόσο μέσω των δημόσιων δηλώσεων του κ. Κόμπου όσο και μέσω των αναφορών του εντός της αίθουσας.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο κ. Κόμπος ανέφερε πως η ΕΕ λειτουργεί με κανόνες και βάσει συμπερασμάτων, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο τα ευρωτουρκικά συνδέονται με το Κυπριακό, όχι μόνο μέσω της ανάγκης προόδου στις διαπραγματεύσεις, αλλά και σε σημεία των προτάσεων στην Κοινή Επικοινωνία Ύπατου Εκπροσώπου - Κομισιόν (έκθεση Μπορέλ) τα οποία άπτονται των κυπρογενών υποχρεώσεων της Τουρκίας.
Στη δευτερολογία του ο κ. Φιντάν αναφέρθηκε στο Κυπριακό ως απάντηση στις αναφορές που έγιναν, εστιάζοντας στην απομόνωση της Τουρκοκυπριακής κοινότητας και σημειώνοντας ότι οι συνομιλίες που έγιναν μέχρι σήμερα δεν είχαν αποτέλεσμα και όφελος για τους Τ/Κ. Συμπεριέλαβε επίσης στην τοποθέτησή του, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, την θέση πως στην Κύπρο υπάρχουν δύο κυριαρχικά ίσες οντότητες οι οποίες θα πρέπει να συνεργαστούν και να μην επηρεάσουν τα ευρωτουρκικά.
