Οι διαρρέουσες πληροφορίες των τελευταίων ημερών για αλλαγές στη σύνθεση του Υπουργικού Συμβουλίου δεν αποτελούν έκπληξη, ακόμα και ως προς τη λογική του χρόνου. Έχουν έτσι και αλλιώς περάσει σχεδόν 18 μήνες διακυβέρνησης, επομένως, ακόμη και μέσα από την οπτική της ηθικής και συνάμα πελατειακής διάστασης, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα αποφύγει τις κατηγορίες οι οποίες του προσήφθησαν στο παρελθόν όταν απέσυρε από το κυβερνητικό σχήμα πέντε υπουργούς και υφυπουργούς από τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του. Από την άλλη, αν ο Πρόεδρος προχωρήσει σε νέο ανασχηματισμό μάλλον δεν θα αποσύρει στελέχη της κυβέρνησης τα οποία βρέθηκαν στα πόστα τους μετά τον προηγούμενο ανασχηματισμό στις αρχές του τρέχοντος έτους. Προφανώς ο ανασχηματισμός θα αφορά τα παλιά στελέχη που συμπληρώνουν δεκαοκτάμηνη παρουσία στο κυβερνητικό σχήμα, τα οποία έχουν ήδη καλυφθεί σε σχέση με το συνταξιοδοτικό και το εφάπαξ που δικαιούνται.
Επικοινωνία και Υπουργικό
Βεβαίως θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο σημερινός Πρόεδρος δεν είναι έτοιμος να προχωρήσει σε οποιαδήποτε κίνηση εντός του Υπουργικού Συμβουλίου αν δεν διαπιστώσει ότι θα εξυπηρετήσει πρώτα και κύρια τη δική του εικόνα, αφού η έως τώρα πρακτική αποτύπωση της Προεδρίας του έχει να κάνει μόνο, και εξαρτάται πλήρως, από το πώς φαίνεται ο ίδιος στα μάτια της κοινής γνώμης. Αυτή η μόνιμή του έγνοια έχει πλήρως επιβληθεί στην ψυχοσωματική δράση του Νίκου Χριστοδουλίδη και έχει αφυδατώσει κάθε ανάδειξη πρωτοβουλίας την οποία με σταθερότητα θα έπρεπε φυσιολογικά να πάρει σε ηγετικό επίπεδο. Ωστόσο για τον ίδιο η μόνιμη φροντίδα της εικόνας του αποτελεί κυριολεκτικώς το οξυγόνο του και θεωρεί ότι είναι η διέξοδος στα μεγάλα ή και μικρά προβλήματα που αντιμετωπίζει στη ροή της Προεδρίας του. Είτε αυτά αφορούν το Κυπριακό, τον τρόπο χειρισμού του ο οποίος δημιουργεί αντιδράσεις πολλές φορές όχι μόνο από την αντιπολίτευση αλλά και από εκείνους που τον στήριξαν. Δεν μπορεί να είναι αρεστός σε όλους, όσο και αν το επιδιώκει. Είτε τα ζητήματα που έχουν σχέση με την εσωτερική διακυβέρνηση, με την αποτυχία υλοποίησης μεγάλων έργων, κομβικά για την οικονομική σταθερότητα αλλά και την κοινωνική συνοχή. Αποτυχίες οι οποίες βεβαίως, για να είμαστε δίκαιοι, έσκασαν στα χέρια Χριστοδουλίδη εξαιτίας και των άστοχων ενεργειών της προηγούμενης κυβέρνησης. Η αδυναμία ωστόσο της κυβέρνησης να βρει λύσεις-διεξόδους είναι εξόφθαλμη.
Καμία έκπληξη
Αυτή η δεδομένη εικόνα η οποία σκιαγραφεί την πολιτική δράση του Νίκου Χριστοδουλίδη προεξοφλεί ακόμη μια αλλαγή στο κυβερνητικό σχήμα. Δεν θα αποτελέσει δηλαδή καθόλου έκπληξη αν τις επόμενες εβδομάδες εμφανιστούν νέοι παίκτες στις θέσεις υπουργών ή ακόμη και μετακινήσεις διαφόρων προσώπων με στόχο να υπάρξει μια αναδιάταξη δυνάμεων και ανθρώπων για να διαφοροποιηθεί μια μέτρια ώς κακή συνολικά εικόνα, η οποία βεβαίως πάντα έχει και τις αναλαμπές της.
Οι επιδώσεις αυτής της κυβέρνησης βρίσκονται 18 μήνες μετά τη συγκρότησή της σε πολύ μέτρια επίπεδα. Φαίνεται ότι ο περιώνυμος σχηματισμός της συντονιστικής ομάδας, η οποία έχει ως στόχο τον συντονισμό και την καθοδήγηση των υπουργείων, δεν αποδίδει. Δεν μπορούσε εκ των πραγμάτων να λειτουργήσει σχεδόν μια άλλη κυβέρνηση στη θέση της κυβέρνησης. Ο μηχανισμός των υπουργείων δεν θα μπορούσε εσαεί να ανεχθεί εκ της φύσεώς του και του τρόπου δράσης του την ομάδα της υφυπουργού Ειρήνης Πική να λειτουργεί ως εναλλακτική εξουσία στη διαμόρφωση της δράσης υλοποίησης των στόχων κάθε υπουργείου. Αυτό στον «Π» το σημειώναμε από την αρχή των σκέψεων δημιουργίας του άτυπου Σώματος στο Προεδρικό.
Βεβαίως η συγκρότηση της συντονιστικής ομάδας η οποία από το Προεδρικό καθοδηγεί τα διάφορα υπουργεία έχει τη σφραγίδα του Προέδρου και κανενός άλλου. Προτιμήθηκε μια κατ' επίφαση αποκέντρωση της παρακολούθησης των διαφόρων υπουργείων η οποία στην πρακτική της εφαρμογή δυσκόλεψε παρά να ευκολύνει την υλοποίηση του κυβερνητικού έργου. Θεωρήθηκε ότι η ομάδα συντονισμού υποσκάπτει, εκ της δράσης της, τη συλλογική εμπειρία των στελεχών της δημόσιας υπηρεσίας. Παρ' όλα αυτά, θα πρέπει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τα όσα μας έχουν διαμειφθεί, παρατηρείται κάποια αλλαγή ως προς τη δράση της ομάδας συντονισμού, την οποία σημειώνουν στα διάφορα υπουργεία, κυρίως ως προς την πίεση για τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης συγκεκριμένων έργων. «Αυτό πιθανόν να αποτελεί μια ένδειξη αναγνώρισης της λανθασμένης αντίληψης του τρόπου λειτουργίας των υπουργείων», μας υπέδειξαν στελέχη στον κυβερνητικό μηχανισμό. Αυτό ωστόσο θα διαφανεί στην πορεία. Εκείνο που ώς τώρα υφίσταται ως δεδομένο είναι πως η επιλογή του Προέδρου δημιούργησε ατολμία στα ίδια τα υπουργεία ως προς την παραγωγή και εκτέλεση δράσεων, ενώ επέφερε πλήρη εσωστρέφεια εντός του μηχανισμού των υπουργείων.
Εξωραϊσμός
Με βάση τις επιδόσεις της κυβέρνησης αλλά κυρίως με βάση τους ευρύτερους σχεδιασμούς του Προέδρου στην προμετωπίδα των οποίων βρίσκεται ο εξωραϊσμός της εικόνας του, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο ανασχηματισμός θα πραγματοποιηθεί πριν την ολοκλήρωση του έτους. Η βασική παράμετρος η οποία είναι δυνατό να καθυστερήσει μια τέτοια προοπτική είναι η άγνωστη έκβαση του Κυπριακού αν δηλαδή κάποια μορφής εξέλιξη φέρει μια «βίαιη» αποχώρηση στελεχών τα οποία ανήκουν στα λεγόμενα κυβερνώντα κόμματα. Διαφορετικά, σε σχέση με τις εσωτερικές ισορροπίες είναι ξεκάθαρο ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης προβληματίζεται για το μέγεθος των κινήσεων που θα ήθελε να κάνει στο κυβερνητικό σχήμα.
Προβληματισμός και υπουργός Εργασίας
Ο «Π» στο φύλλο στις 07/07/24 κατέγραφε πληροφορίες για πιθανόν ανασχηματισμό από τον Πρόεδρο. Οι πληροφορίες σήμερα πυκνώνουν, χωρίς βεβαίως να υπάρχει καμία αντίδραση από κυβερνητικής πλευράς. Με βάση ωστόσο τις δημοσιογραφικές πληροφορίες, η αναδόμηση ορισμένων υπουργών και υφυπουργών είναι πολύ πιθανή. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης φαίνεται ότι θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση γιατί κατέληξε στο συμπέρασμα ότι χρειάζεται ένα νέο ξεκίνημα σε ορισμένα υπουργεία ενώ δημιουργούνται για ορισμένους υπουργούς συγκεκριμένα δεδομένα, δυσμενή για τους ίδιους. Παράδειγμα προς επίρρωση αυτού είναι ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Παναγιώτου. Ένα πολιτικό στέλεχος της κυβέρνησης το οποίο, αν και βρίσκεται σταθερά στις ψηλές θέσεις αποδοχής της κοινής γνώμης, εντούτοις, δεν φαίνεται να έχει δημιουργήσει κανάλια επικοινωνίας με βασικούς κοινωνικούς εταίρους. Πρόκειται για αρνητικό δεδομένο το οποίο συμβάλλει σε μια πιθανή αποδόμησή του. Ο υπουργός Εργασίας τους τελευταίους 18 μήνες έχει ανοίξει αρκετά ζητήματα και σε ορισμένα έδωσε λύσεις. Ωστόσο η προσπάθεια υπερπροβολής του έφερε δυστοκία στους συνομιλητές του με αποτέλεσμα να στέλνουν το μήνυμα στο Προεδρικό ότι δεν υφίσταται κοινή γλώσσα επικοινωνίας. Ειδικά δημιουργήθηκαν προβλήματα με ανθρώπους που στήριξαν τον Νίκο Χριστοδουλίδη και συνεπώς δεν υπάρχει περίπτωση να μην ακουστεί στα σοβαρά η άποψή τους. Από την άλλη, ο υπουργός Εργασίας έχει να αντιμετωπίσει και την μήνιν ορισμένων εκ των συναγωνιστών στο ΔΗΚΟ. Τον επικρίνουν για υπέρμετρη φιλοδοξία, τον αντιμετωπίζουν ως δυνητικά πολιτικό αντίπαλο σε πιθανές εξελίξεις στο ίδιο το κόμμα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα δεύτερο μέτωπο αντίδρασης προς το πρόσωπο του υπουργού, κάτι που φθάνει στο δώματα του Προεδρικού.
Ο Κωνσταντίνος Ιωάννου
Είναι προφανές πως τόσο η περίπτωση του υπουργού Εργασίας όσο και ορισμένων άλλων υπουργών και υφυπουργών που συμπληρώνουν τους 18 μήνες παραμονής τους στο Υπουργικό Συμβούλιο βρίσκονται υπό την προεδρική κρίση.
Ένα από τα μέλη της κυβέρνησης που συμπληρώνει τους πρώτους δεκαοκτώ μήνες είναι ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου. Δεν είναι απλώς ένας εκ των υπουργών της διακυβέρνησης. Είναι ο πλέον παραγωγικός υπουργός της κυβέρνησης, ένας εκ των κυβερνητικών και πολιτικών στελεχών που διασώζουν με τη δράση τους το κύρος και την αξιοπιστία της Εκτελεστικής Εξουσίας στο κομμάτι που το υπουργείο του δραστηριοποιείται. Είναι ωστόσο ένα πρόσωπο που έχει πολιτικές σχέσεις με τον ΔΗΣΥ. Είναι ένα πρόσωπο στην κυβέρνηση με αμιγώς πολιτική δράση η οποία υπό προϋποθέσεις μπορεί να έχει συνέχεια, αγγίζοντας ακόμη και το κλίμα το οποίο είναι δυνατό να διαμορφωθεί ώς και τις επόμενες προεδρικές εκλογές.
Επομένως, πιθανές αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα δεν είναι καθόλου μονοσήμαντες. Ο σημερινός Πρόεδρος δεν έπεισε ότι σκέφτεται μόνο την παρούσα διακυβέρνησή του, ορισμένες κομματικές πηγές κάνουν λόγο για πιθανές κινήσεις στη σκακιέρα του σημερινού ενοίκου του Προεδρικού. Θα πρέπει βεβαίως να σημειωθεί ότι οι όποιες αλλαγές, και όταν αυτές πραγματοποιηθούν, πιθανώς να μην είναι περιορισμένου χαρακτήρα.
