Τα κόμματα ΕΛΑΜ, Κίνημα Οικολόγων και ΔΗΣΥ δεν έδωσαν λίστες με ονόματα στο Υπουργείο Εσωτερικών για το διορισμό των 209 κοινοταρχών στις ενορίες των 20 δήμων. Ωστόσο, στον κατάλογο με αυτούς που διορίστηκαν στις 28/2/2025 περιλαμβάνονται 51 μέλη του ΔΗΣΥ, οι οποίοι, μετά από έρευνα στην Πινδάρου διαπιστώθηκε ότι είναι καταχωρισμένοι στο μητρώο του κόμματος. Όπως μας λέχθηκε, αρκετοί από τους 51 εργάστηκαν ανοικτά από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών υπέρ της υποψηφιότητας του Νίκου Χριστοδουλίδη.
Ονόματα και από ΑΚΕΛ
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το ΑΚΕΛ πρότεινε για διορισμό 71 πρόσωπα και η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη διόρισε, μόλις, 21 εξ αυτών ως κοινοτάρχες αντί όλους, όπως ανέμενε το κόμμα.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης, μιλώντας χθες στον «Π» επιβεβαίωσε ότι, το κόμμα έδωσε ονόματα. Δεν επιβεβαίωσε, όμως, τους πιο πάνω αριθμούς.
Όπως δήλωσε στον «Π», η θέση του ΑΚΕΛ ήταν η κατάργηση του αναχρονιστικού αυτού θεσμού. Θέση με την οποία συμφώνησε και το Υπουργείο Εσωτερικών κατά τη συζήτηση των νομοσχεδίων για τη Μεταρρύθμιση της ΤΑ και τα κόμματα της Βουλής ανέμεναν σχετικό νομοσχέδιο προς αυτή την κατεύθυνση. «Αντί, όμως, κατάργησης, το Υπουργείο Εσωτερικών μας ενημέρωσε ότι θα προχωρήσει σε διορισμούς. Εμείς ανταποκριθήκαμε, δώσαμε ονόματα, αναμένοντας ότι οι διορισμοί θα γίνουν με βάση την αναλογική εκπροσώπηση των κομμάτων». Με τον κ. Λουκαΐδη να καταγγέλλει, παράλληλα, τα εξής: «Υπήρχε μια άτυπη συνεννόηση σε όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις όπου οι εν λόγω διορισμοί γίνονταν στις ενορίες των δημαρχούμενων περιοχών ανάλογα με την εκλογική δύναμη του κάθε κόμματος ώστε αυτοί οι διορισμοί να αντανακλούν τη βούληση των τοπικών κοινωνιών. Αυτή η άτυπη συνεννόηση παραβιάστηκε από την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη». Με τον κ. Λουκαΐδη να υποδεικνύει πως η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη τα έκανε χειρότερα καθώς αντικατέστησε ικανούς κι έμπειρους κοινοτάρχες με ημέτερους.
Στήνει τοπικά επιτελεία
Στην ανακοίνωση Τύπου που εξέδωσε το ΑΚΕΛ, το περ. Σάββατο, δεν κρύβει το παράπονό του για τους επίμαχους διορισμούς: «Οι διορισμοί κοινοταρχών στις ενορίες των δημαρχούμενων περιοχών είναι ενδεικτικοί της φιλοσοφίας και των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης. Αντί να μετρήσουν οι ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, αντί να ενεργήσουν με πνεύμα συναίνεσης, επέλεξαν να ξηλώσουν ικανούς κι έμπειρους κοινοτάρχες για να βολέψουν μαζικά ημέτερους ως να μην υπάρχουν άνθρωποι ικανοί για αυτές τις θέσεις που δεν πρόσκεινται στον κ. Χριστοδουλίδη. Προφανώς, ο Νίκος Χριστοδουλίδης μόνη έγνοια έχει το 2028 και στήνει τα τοπικά του επιτελεία».
Οι 137 από τα συγκυβερνώντα
Αν αφαιρέσει κανείς τους 51 διορισμούς συναγερμικών του Προέδρου Χριστοδουλίδη και τους 21 διορισμούς από το ΑΚΕΛ, οι υπόλοιποι 137 κοινοτάρχες διορίστηκαν με βάση τις λίστες που διαβίβασαν τα συγκυβερνώντα κόμματα. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Π», ονόματα για διορισμό έδωσαν και βουλευτές των συγκυβερνώντων κομμάτων.
Συνταγματάρχης και κοινοτάρχης
Στους 209 κοινοτάρχες που διορίστηκαν στις ενορίες των δημαρχούμενων περιοχών περιλαμβάνεται και ένας συνταγματάρχης, τον οποίο το Ανώτατο Συμβούλιο Κρίσεων αποστράτευσε προ ημέρων. Η αποστράτευσή του επικυρώθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο την περ. Τετάρτη, 5 του μήνα. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος διορίστηκε κοινοτάρχης από τις 28/2/2025. Σύμφωνα με καταγγελίες, ο εν λόγω διορισμός δεν έπρεπε να γίνει καθώς η ιδιότητα του κοινοτάρχη είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του μέλους του στρατού.
Η επίτροπος ζήτησε κατάργηση του θεσμού το 2016
Η τέως επίτροπος Διοικήσεως, Ελίζα Σαββίδου, εξέδωσε έκθεση στις 29 Σεπτεμβρίου 2016 αναφορικά με το θεσμό των κοινοταρχών στις ενορίες των δήμων, μετά από παράπονα που δέχθηκε για διορισμούς αλλά και για χρεώσεις. Καταλήγοντας στο συμπέρασμα, ότι πρόκειται για έναν αναχρονιστικό θεσμό που πρέπει να καταργηθεί.
Ειδικότερα, στα συμπεράσματα της έκθεσής της, η κ. Σαββίδου αναφέρει και τα εξής:
1 Ο θεσμός των ενοριακών κοινοταρχών υφίσταται σε σχέση με τις ενορίες στα όρια των δήμων και για το σκοπό της άσκησης ορισμένων αρμοδιοτήτων που καθορίζονται στο άρθρο 46 του περί Κοινοτήτων Νόμου και αφορούν, κυρίως: (α) στην ενημέρωση για γνωστοποιήσεις, προκηρύξεις και άλλα επίσημα έγγραφα, (β) στην ανάρτηση αγγελιών, αποφάσεων, ειδοποιήσεων και άλλων επίσημων εγγράφων (γ) στην παροχή βεβαιώσεων / πιστοποιητικών για ακίνητη ιδιοκτησία και ιδίως αποθανόντων προσώπων. Για την παροχή αυτών των υπηρεσιών, δεν είναι ανύπαρκτες άλλες, προσφορότερες λύσεις. Συνοπτικά, επισημαίνεται ότι δεν είναι εύλογο στα δημοτικά όρια, με δημοτικό συμβούλιο και δημοτικές υπηρεσίες, να εξακολουθεί να διατηρείται ένας ξεχωριστός τοπικός φορέας, για το λόγο και μόνο, της άσκησης των υπό αναφορά αρμοδιοτήτων, παροχής ορισμένων υπηρεσιών.
2 Αντί της εκλογής τους στο πλαίσιο των εκλογών που διεξάγονται ανά πενταετία για την ανάδειξη των μελών των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων επιλέγεται ο απευθείας διορισμός τους από τον υπουργό Εσωτερικών. Όμως, για το διορισμό, φαίνεται ότι λαμβάνονται υπόψη μόνο οι προτάσεις / εισηγήσεις των κοινοβουλευτικών κομμάτων χωρίς να τηρείται διαδικασία υποβολής αιτήσεων από ενδιαφερόμενους να διοριστούν ή να υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια που διασφαλίζουν ότι προτείνονται ή και διορίζονται τα καταλληλότερα πρόσωπα, κατόπιν αξιολόγησής τους, παρότι, τα καθήκοντά τους συνδέονται με την εξυπηρέτηση του κοινού. Αυτό το πλαίσιο δημιουργεί διάφορα ερωτηματικά και κυρίως, ενισχύει την εδραιωμένη γενικότερη πεποίθηση του κοινού για αδιαφανείς διαδικασίες και αποφάσεις. Σχετική είναι η περίπτωση του παραπονούμενου κ. Κ.Ι. ο οποίος δεν ενημερώθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών για τους λόγους του μη επαναδιορισμού του, ούτε το γραφείο μου κατά τη διερεύνηση του παραπόνου του, και το ίδιο μπορεί να συνέβη και σε άλλες περιπτώσεις μη επαναδιορισμού ή και ενδιαφερόμενων να διοριστούν για πρώτη φορά που δεν διορίστηκαν.
3 Οι ενοριακοί κοινοτάρχες παρέχουν και άλλες υπηρεσίες, που δεν αναφέρονται στο άρθρο 46 του περί Κοινοτήτων Νόμου, αφού, σύμφωνα με παραπονούμενους, αποτάθηκαν και έλαβαν από ενοριακούς κοινοτάρχες βεβαίωση μόνιμης διαμονής για το σκοπό της υποβολής αίτησης για ΕΕΕ, πιστοποίηση υπογραφής σε δήλωση και πιστοποίηση αντίγραφων εγγράφων. Ωστόσο, ειδικά για την πιστοποίηση υπογραφής ή και σφραγίδας εγγράφου, έχουν αρμοδιότητα οι πιστοποιούντες υπάλληλοι που διορίζονται από τον υπουργό Εσωτερικών δυνάμει του περί Πιστοποιούντων Υπαλλήλων Νόμου, σύμφωνα με τον οποίο, πρέπει να μεριμνά ο υπουργός να είναι διορισμένος, τουλάχιστον, ένας πιστοποιών υπάλληλος σε κάθε ενορία δήμου. Κατά προέκταση φαίνεται ότι, τα ίδια καθήκοντα, σε ίδια ενορία μπορεί να ασκούνται τόσο από τους ενοριακούς κοινοτάρχες όσο και από τους πιστοποιούντες υπαλλήλους.
4 Σε σχέση με την άσκηση των καθηκόντων των ενοριακών κοινοταρχών, την επάρκεια της άσκησής τους, αν ανταποκρίνονται με συνέπεια και εξυπηρετούν το κοινό, δεν ασκείται οποιοσδήποτε έλεγχος ή θεωρείται ότι μπορεί να ασκείται δυνάμει οποιουδήποτε νόμου και είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του παραπονούμενου κ. Μ.Χ., οποίος οδηγήθηκε σε αδιέξοδο εξαιτίας της άρνησης ενοριακού κοινοτάρχη να πιστοποιήσει την κατοχή τεμαχίου από τη μητέρα του πριν από το θάνατό της. Σε γενικές γραμμές, ο θεσμός των ενοριακών κοινοταρχών δεν είναι αρκούντως συγκροτημένος για να υπάρχει βεβαιότητα ότι είναι λειτουργικός, ούτε έγιναν προσπάθειες για να αναβαθμιστεί, καθότι, είναι προφανές ότι οι υπηρεσίες στις οποίες αφορά, μπορούν να ανατεθούν σε άλλους φορείς, που μπορεί να εγγυώνται επαγγελματισμό και ποιοτική εξυπηρέτηση.
5 Δεν ενδείκνυται το κοινό να πρέπει να αποτείνεται στο σπίτι ή το επαγγελματικό υποστατικό του κάθε ενοριακού κοινοτάρχη για να εξυπηρετηθεί ή στο καφενείο της ενορίας, ούτε δικαιολογείται η αποκλειστική εξάρτηση του κοινού από τους ενοριακούς κοινοτάρχες για την πιστοποίηση, είτε της μόνιμης διαμονής τους είτε της συγκατοίκησής τους, για σκοπούς παροχών ή για άλλους λόγους. Το ενδεχόμενο να μην γνωρίζουν ό,τι τους ζητείται να πιστοποιήσουν δεν μπορεί να αποκλειστεί, οπότε χρειάζεται να εξευρεθούν άλλοι, περισσότερο αξιόπιστοι τρόποι για να παρέχονται τέτοιες πιστοποιήσεις.
6 Η κατάργηση του θεσμού των ενοριακών κοινοταρχών απασχολεί, όπως φαίνεται από την επιστολή που έλαβα από τον γενικό διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών πριν αρκετά χρόνια. Η μετάβαση από το παγιωμένο πλαίσιο σε ένα νεότερο, περισσότερο κατάλληλο, συνήθως στο δημόσιο τομέα, αναβάλλεται όταν διαπιστώνονται δυσκολίες, εξού και η εξέλιξη του δημόσιου τομέα, γενικότερα, είναι επίπονη.
Η εισήγησή μου είναι η επίσπευση της κατάργησης του θεσμού των ενοριακών κοινοταρχών και η ανάθεση όσων από τις υπηρεσίες που παρέχουν εξακολουθούν να είναι απαραίτητες σε άλλους φορείς.
