«Ό,τι προσπαθούμε να κάνουμε προς το παρόν μας βγαίνει λάθος». Φράση η οποία εκστομίζεται συχνά -πυκνά από τα στόματα στελεχών του ΑΚΕΛ με βάση τις μετρήσεις της γνώμης το τελευταίο διάστημα. Είναι καιρός που ορισμένα στελέχη δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την πορεία του κόμματος. Οι μετρήσεις της κοινής γνώμης, κυρίως μετά και τις ευρωεκλογές, κυριολεκτικώς ταρακουνούν το κομματικό οικοδόμημα και συνεχίζουν να προσγειώνουν όλες εκείνες τις εσωτερικές δυνάμεις στο κόμμα που έψαξαν και εντόπισαν ακόμη μια φορά λάθος αιτίες για την υποχώρηση σε εκείνη την εκλογική διαδικασία.
Κρίσιμη αντιπολίτευση
Θυμίζουμε ότι στην προσπάθεια της ηγεσίας να σταθμίσει την απώλεια της έδρας στο Ευρωκοινοβούλιο επικαλέστηκε την επιτυχία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ωστόσο με τίποτε δεν μπορούσαν να κρύψουν την έντονή τους ανησυχία για το τι ακριβώς μπορεί να επιφυλάξει στο κόμμα το επόμενο διάστημα με ορίζοντα τις βουλευτικές εκλογές του ’26. Οι προηγούμενες εκλογές έδιναν μια μεγάλη ευκαιρία στο κόμμα να ανασυντάξει τις δυνάμεις του, να επανακαθορίσει τον σημερινό του ρόλο με τόλμη και διάθεση ως ο βασικός πυλώνας της αντιπολίτευσης την οποία μπορεί με άνεση να εξασκήσει, με συνέπεια και σταθερότητα, όχι στα μικρά αλλά στη μεγάλη πολιτική. Ειδικά από τη στιγμή κατά την οποία το άλλο μεγάλο κόμμα, ο ΔΗΣΥ, βρίσκεται κυριολεκτικώς στη δίνη μιας εσωτερικής αντιπαλότητας με μια -θα λέγαμε- τάση τριχοτόμησης. Δηλαδή, εν ολίγοις, το ΑΚΕΛ θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις όχι απλώς να αποτυπώσει τον μοναδικό διαυγή αντιπολιτευτικό λόγο αλλά και να κυριαρχήσει με βάση τα σημερινά δεδομένα και επιδόσεις της σημερινής διακυβέρνησης.
Προσπαθούν αλλά...
Στο κόμμα και με βάση τη ροή των τελευταίων μηνών γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια να λειτουργήσει με άξονα τα καθημερινά προβλήματα της κοινωνίας, με πρωτοβουλίες και ενέργειες εντός και εκτός Κοινοβουλίου. Ωστόσο εκείνο το οποίο διαπιστώνεται είναι ότι δεν μεταφέρεται με επιτυχία ή σύμφωνα με τις προσδοκίες των στελεχών του η δυναμική των προσπαθειών που θα έπρεπε να καλλιεργούσαν οι ίδιες οι πρωτοβουλίες του κόμματος. Με βάση αυτά τα δεδομένα, τίθεται συνεχώς το ερώτημα γιατί η σημερινή δράση του ΑΚΕΛ δεν έχει ακόμη αντίκρισμα στις διάφορες μετρήσεις της κοινωνίας. Τι είναι εκείνο που κρατά ακόμη σε μια λανθάνουσα κατάσταση την όποια επίδραση αποδοχής του κόμματος, ενώ είναι σαφές ότι υπάρχει μια διάθεση εξωτερίκευσης των δράσεων οι οποίες αφορούν τις μεγάλες δυναμικές μάζες του πληθυσμού; Στη συζήτηση αυτή επανέρχεται προφανώς και μια βασική παράμετρος η οποία εξακολουθεί να συμπιέζει το κόμμα και την εξωτερίκευση της δράσης του: Πόσο αναγκαίο και ζωτικό είναι να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες και οι αδυναμίες προσέγγισης των νέων δεδομένων που έχουν δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα και τα οποία επιδρούν στη διαμόρφωση ενός κλίματος απαισιοδοξίας για το μέλλον. Είναι ακόμη προφανές ότι χωρίς την αναγκαία και σε βάθος αναδιατύπωση των βασικών στόχων σήμερα του κόμματος, η όποια αναδίπλωση δεν θα δώσει μια νέα αρχή.
Συνέδριο και προμετωπίδα
Το ΑΚΕΛ βρίσκεται ήδη σε έναν προσυνεδριακό διάλογο ενόψει του συνεδρίου του τον ερχόμενο Ιούνιο. Μια διαδικασία η οποία θα πραγματοποιηθεί νωρίτερα ώστε να επανέλθει η τακτική της σύγκλησης του ανώτερου καθοδηγητικού οργάνου, πριν από κάθε βουλευτική αναμέτρηση. Από τη στιγμή κατά την οποία οι βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν το 2026, κρίθηκε σκόπιμο το συνέδριο να διεξαχθεί πριν από τις εκλογές, οι οποίες εκ των πραγμάτων αναμένεται να αποτελέσουν σημείο αναφοράς, όχι μόνο για το ΑΚΕΛ αλλά για ολόκληρο το πολιτικό σύστημα.
Το κόμμα οδεύει στο συνέδριό του έχοντας ως προμετωπίδα του τις, κατά την εκτίμηση της ηγεσίας, σημαντικές αλλαγές τις οποίες προχώρησε σε σχέση με τη λειτουργία του κόμματος αλλά και τον τρόπο εκλογής του γενικού γραμματέα του κόμματος. Με βάση αυτές τις διαφοροποιήσεις, στο κομμάτι που αφορά την οργανωτική δομή του κόμματος, η εκλογή του γενικού γραμματέα απευθείας από τους συνέδρους είναι μια σημαντική αλλαγή η οποία αναμένεται να δοκιμαστεί στο επόμενο συνέδριο. Σημειώνεται ακόμη και το στάτους των μελών μιας νέας Κεντρικής Επιτροπής η οποία θα έχει σαφώς μια απεξάρτηση από τον έμμισθο μηχανισμό, μια τακτική που ακολουθείται για δεκαετίες, αλλά με καταστατική αλλαγή τα κομματικά έμμισθα στελέχη θα είναι πλέον μειοψηφούντα στην Κεντρική Επιτροπή.
Οι δύο αυτές σημαντικές αλλαγές σε σχέση τη σχηματοποίηση των δομών στο κόμμα είναι σημείο αναφοράς στο επόμενο συνέδριο και αυτό ανεξάρτητα αν θα υπάρχει αμφισβήτηση ή όχι τόσο του γενικού γραμματέα όσο και της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος.
Είναι βεβαίως ξεκάθαρο ότι η συνεδριακή διαδικασία δεν αφορά την εκλογή απλώς των καθοδηγητικών οργάνων του κόμματος, αλλά προφανώς αποτελεί ένα εκ των σημαντικών και κρίσιμων συνεδρίων το οποίο έχει να κάνει όχι μόνο με τον χαρακτήρα του κόμματος και με τις εκσυγχρονιστικές του πρόνοιες, αλλά κυρίως με το ίδιο το μέλλον του.
Το ύστατο βήμα
Το συνέδριο του ερχόμενου Ιουνίου αποτελεί ίσως ένα ύστατο βήμα για να αφουγκρασθεί τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία, από τη μια, αλλά και να αναζητήσει λύσεις ικανές να αλλάξουν το κλίμα και να επαναπροσδιορίσουν τη στάση του κόμματος σε σχέση με τα προβλήματα της κοινωνίας, από την άλλη. Αυτό, όπως υποστηρίζουν στο ΑΚΕΛ, είναι το βασικό σημείο αναφοράς της δράσης του. Τα στελέχη του κόμματος αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες δυσκολίες ώστε να αποτυπωθούν με ακρίβεια τα σοβαρά ζητήματα που αφορούν τον τρόπο με τον οποίο θα προσεγγίσουν την κοινωνία σήμερα. Στο κόμμα αδυνατούν να βάλουν σε τάξη τις παραμέτρους των δυσκολιών που έχουν να αντιμετωπίσουν, αλλά θεωρούν πως ένας ανοικτός και πλήρης διάλογος με την κοινωνία, στο πλαίσιο της προετοιμασίας του συνεδρίου τους στα μέσα του 2025, θα τους δώσει τη δυνατότητα να υπερβούν των δυσκολιών για να προσεγγίσουν με παραγωγικό και αποτελεσματικό τρόπο την κοινωνία.
Μένουν αυτοί που φεύγουν;
Η σημερινή πραγματικότητα, οι χαμηλές πτήσεις του κόμματος, όπως καταγράφονται από όλες σχεδόν τις δημοσκοπήσεις, δημιουργούν, σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», μια συζήτηση η οποία αφορά το ψηφοδέλτιο των επόμενων βουλευτικών εκλογών. Η συμπίεση είναι μεγάλη και ο φόβος για απώλεια ποσοστών και εδρών έντονος. Στο κόμμα και στις παρυφές του αναπτύσσεται μια έντονη συζήτηση για την ανάγκη να παραμείνουν στην κούρσα της επανεκλογής σημερινοί βουλευτές οι οποίοι έχουν προσδώσει εύρος στη δράση του ΑΚΕΛ, εκ των πραγμάτων δε εμφανίζονται και ως εκ των δημοφιλών στο Κανοινοβούλιο. Είναι έτοιμο το κόμμα να επανεξετάσει τη στάση του απέναντι σε βουλευτές των οποίων με βάση το πρόσφατο καταστατικό του κόμματος οι θητείες τους τίθενται υπό περιορισμό; Υπάρχει όντως και μια τέτοια συζήτηση αλλά πλέον κάθε διαφοροποίηση των αποφάσεων προσκρούει στις αλλαγές του πρόσφατου διαφοροποιημένου καταστατικού. Όπως σημείωναν στον «Π» ορισμένα στελέχη του κόμματος, μια αλλαγή του καταστατικού μπορεί να υπάρξει σε νέο καταστατικό συνέδριο.
Επίσπευση των ψηφοδελτίων
Από την άλλη αναπτύσσεται και ένας προβληματισμός αναφορικά με τον χρόνο ορισμού των κομματικών ψηφοδελτίων. Παρά το γεγονός ότι ενεργοποιείται μια μεγάλη διαδικασία προς αυτό το κομμάτι, υπάρχουν φωνές οι οποίες επιμένουν πως αμέσως μετά το συνέδριο και το μάξιμουμ ώς τις αρχές του Φθινοπώρου το κόμμα όχι απλώς θα πρέπει να κλείσει και τα επαρχιακά του ψηφοδέλτια αλλά και να απελευθερώσει τους υποψήφιους βουλευτές να κινηθούν για την προεκλογική τους εκστρατεία αυτόνομα, χωρίς περιορισμούς, χρησιμοποιώντας όλα τα θεσμικά μέσα που έχουν στη διάθεσή τους. Όπως υποστηρίζουν οι θιασώτες μιας τέτοιας μεθοδολογίας, οι υποψήφιοι του κόμματος θα πάψουν στη μεγάλη τους πλειοψηφία να θεωρούνται ως συμπληρωτικά στοιχεία σε ένα ψηφοδέλτιο με προκαθορισμένους νικητές αλλά να υπολογίζουν όλοι τους εαυτούς τους ως εν δυνάμει ικανούς να κερδίσουν έδρα στο Κοινοβούλιο. Τολμηρό για το ΑΚΕΛ; Μπορεί. Αλλά μάλλον αναγκαίο για να κινηθεί η απογοητευμένη κρίσιμη μάζα την οποία έχει ανάγκη το κόμμα.
