Ίχνη στον Μαχαιρά

Ανεβήκαμε στα βουνά του Μαχαιρά καθώς μαύρα σύννεφα υπήρχαν στον ουρανό. Σαν να ψάχναμε τα ίχνη των Άγγλων στρατιωτών και των αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Πώς περνούσαν οι Άγγλοι αποικιοκράτες και οι αγωνιστές που ιχνηλατούσαν σε αυτό το θαύμα της φύσης. Σε αυτό το βαθύ λαγκάδι, σε αυτές τις βουνοκορφές, μήπως θα μπορούσαν να τους συλλάβουν οι Άγγλοι αν δεν υπήρχε κατάδοση; Πόσα βουνά, κορυφές, λαγκάδια και σπηλιές υπάρχουν σε αυτό το νησί κατάλληλα για ανταρτοπόλεμο. Αλλά ιδού, είναι ένας ήσυχος, ήρεμος παράδεισος. Οι αποικιοκράτες σηκώθηκαν και έφυγαν. Έμεινε πίσω η δική τους τυραννία και το όνομα των αγωνιστών. Οι πυροβολισμοί αντικαταστάθηκαν από τιτιβίσματα πουλιών. Καθώς προχωρούσαμε προς το μοναστήρι, συναντηθήκαμε με ομάδες επισκεπτών. Και ρωτήσαμε «πώς πάμε προς τον Αυξεντίου;» «Είστε Τούρκοι», μας ρώτησε ένας πολίτης Λεμεσιανός, ο οποίος είπε ότι ήταν η δεύτερη φορά που ερχόταν σε τούτα τα μέρη. «Τουρκοκύπριοι», του είπαμε. Εξεπλάγη. «Άρα είστε Τουρκοκύπριοι και θέλετε να δείτε τον Αυξεντίου», είπε. Σαν να μην πίστεψε. Πώς ένας Τουρκοκύπριος έρχεται να δει ένα μέλος της ΕΟΚΑ όπως ο Αυξεντίου; «Δεν γίνεται, δεν μπορείτε να είστε Τουρκοκύπριοι. Σίγουρα είστε Λινοβάμβακοι», είπε. Γέλασε και αυτός, γελάσαμε και εμείς. Μας εξήγησε τον δρόμο. Διαβάζει τακτικά τα άρθρα μου στον «Πολίτη», λέει. «Θα υπάρξει λύση;» ρώτησε φεύγοντας. Από πού να ξέρω εγώ την απάντηση σε αυτήν την ερώτηση που δεν μπορεί να ξέρει ακόμα και ο Αλλάχ; «Δεν φαίνεται τέτοιο πράγμα στον ορίζοντα», είπα. Η μαυρίλα στον ορίζοντα γινόταν όλο και πιο έντονη πίσω από τις καταπράσινες βουνοκορφές. Ο ουρανός θα άρχιζε να βρέχει ανά πάσα στιγμή. Μας περιέγραψε τον δρόμο. Κατευθυνθήκαμε προς τα εκεί.

Ξαφνικά εμφανίστηκε μπροστά μας το τεράστιο άγαλμα του Αυξεντίου. Σαν ένας αετός που προκαλεί τους Άγγλους πάνω στη βουνοκορφή με το μουστάκι του, τα κυματιστά του μαλλιά και τα άρβυλά του. Οι επισκέπτες γυρίζουν γύρω του. Βγάζουν αναμνηστικές φωτογραφίες. Στον ιστό δίπλα στο άγαλμα υπάρχει μια ελληνική σημαία. Οι φίλοι μου ενδιαφέρθηκαν και ρώτησαν: «Γιατί υπάρχει ελληνική σημαία και όχι η σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας;» «Ο Αυξεντίου σκοτώθηκε το 1957», είπα, «ακόμα δεν είχε ιδρυθεί η Κυπριακή Δημοκρατία. Ο τελικός στόχος της ΕΟΚΑ ήταν η Ένωση. Δηλαδή, να ενωθεί το νησί με την Ελλάδα». Οι ηρωικές πράξεις του Αυξεντίου ήταν επικές. Ήταν ο δεύτερος τη τάξει στην ΕΟΚΑ μετά τον Γρίβα. Ανάγκασε τους Άγγλους να υποστούν πολλές απώλειες. Γι’ αυτό έβαλαν αμοιβή για τη σύλληψή του. Η αμοιβή που άρχισε από 250 λίρες ανέβηκε μέχρι τις 5.000 λίρες. Ήταν τα χρόνια που είχε αναλάβει καθήκοντα στο νησί ο νέος Άγγλος κυβερνήτης Sir John Harding. Μετά από μια κατάδοση, περικυκλώθηκε από Άγγλους στρατιώτες η σπηλιά στην οποία κρυβόταν στις βουνοκορφές του Μαχαιρά. Έστω και αν λέγεται ότι αυτή η κατάδοση έγινε εκ μέρους του Γρίβα, δεν υπάρχει τίποτα βέβαιο. Κάποιοι λένε ότι ο Αυξεντίου διαφώνησε με τον Γρίβα και επέλεξε ως τελικό στόχο την ανεξαρτησία και όχι την Ένωση. Και κάποιοι διαδίδουν ότι ο Γρίβας τον κατέδωσε επειδή φοβόταν ότι θα του έπαιρνε τη θέση. Όμως, όπως είπα, αυτό είναι ένα μυστήριο που παρέμεινε στο σκοτάδι. Ήταν 3 Μαρτίου 1957. Ο Αυξεντίου, που είχε το ψευδώνυμο «Ζήδρος», ήταν μόλις 29 ετών. Οι Άγγλοι γύρω από τη σπηλιά ήταν πάρα πολλοί. Κάλεσαν τον Αυξεντίου και τους συναγωνιστές του που βρίσκονταν μέσα στη σπηλιά να παραδοθούν. Ο Αυξεντίου είπε στους συναγωνιστές του να βγουν να παραδοθούν και ο ίδιος έμεινε και πολέμησε ηρωικά μέχρι το τέλος. Όταν ο Άγγλος διοικητής του φώναξε «παραδώσου», του απάντησε «μολών λαβέ». Και ανατινάχτηκε με βόμβα που πυροδότησε μέσα στο κρησφύγετο. Οι Άγγλοι επειδή φοβόντουσαν ότι θα ξεσηκωνόταν η κοινωνία, τον έθαψαν σε ένα μέρος εντός των Κεντρικών Φυλακών στη Λευκωσία που είναι γνωστό ως «Φυλακισμένα Μνήματα». Ήταν πολύ βάναυσοι έναντι των αγωνιστών οι Άγγλοι. Μου το διηγήθηκε ο αγαπητός μου φίλος, δάσκαλος Αρίφ. Ο ίδιος εργαζόταν, λέει, στο πυροσβεστικό τμήμα της Αστυνομίας στην Πύλη Πάφου τότε. Ένας Άγγλος αξιωματικός που ήρθε την επομένη που σκοτώθηκε ο Αυξεντίου είπε το εξής στον δάσκαλο: «Ο Αυξεντίου good kebap!»

Βγάλαμε και εμείς αναμνηστικές φωτογραφίες εκεί. Μπροστά στο επιβλητικό άγαλμα των δέκα μέτρων. Με φωτογράφισε και ένας Ελληνοκύπριος που με αναγνώρισε. «Θα την αναρτήσω στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Έχω την άδειά σας;» με ρώτησε. Δηλαδή, θέλησε να πει μήπως υπάρχει κάποιο πρόβλημα για εσάς. «Μην το ρωτάς καν. Φυσικά και μπορείς να την αναρτήσεις», του είπα, «δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα! Νιώθω περήφανος γι’ αυτό». Είναι ένας πραγματικός ήρωας που αγωνίστηκε κατά των αποικιοκρατών και θυσίασε τη ζωή του για τον σκοπό αυτό. Υπάρχουν και σε εμάς τέτοιοι ήρωες. Αλλά δεν πολέμησαν εναντίον των Άγγλων. Πολέμησαν εναντίον των Ελλήνων. Δεν έχουμε έστω και έναν ήρωα που πολέμησε εναντίον των Άγγλων. Αντίθετα, έχουμε συνεργασία με τους Άγγλους. Εναντίον των μελών της ΕΟΚΑ. Δύο χιλιάδες Τουρκοκύπριοι κομάντο στον αγγλικό στρατό! Πάντα με τους αποικιοκράτες συνεργαζόμασταν εμείς σε αυτό το νησί. 65 χρόνια με τους Άγγλους αποικιοκράτες. Και τώρα με την Τουρκία. Μήπως αυτή είναι η μοίρα μας; Μήπως αξίζει την ελευθερία και την ανεξαρτησία ο συνεργάτης του κατακτητή και του αποικιοκράτη;