Διαβάζοντας τα διάφορα κουτσομπολίστικα site τις τελευταίες ημέρες (guilty pleasure, τι να λέμε τώρα) έπεσα πάνω σε ένα δημοσίευμα το οποίο έλεγε ότι οι συγγενείς του γνωστού Έλληνα ηθοποιού Αία Μανθόπουλου, ο οποίος έφυγε από τη ζωή πριν από περίπου εννέα μήνες, δώρισαν τα όργανά του. Πέντε άνθρωποι έλαβαν κάποιο από τα όργανα του γνωστού ηθοποιού και έτσι κατάφεραν να κρατηθούν οι ίδιοι στη ζωή.
Η πρώην σύζυγος του ηθοποιού, σε δηλώσεις της αναφορικά με τη δωρεά των οργάνων του, είπε μεταξύ άλλων ότι τα νεφρά του πήγαν σε δύο ανθρώπους που έκαναν αιμοκάθαρση για έξι και οκτώ χρόνια αντίστοιχα. Αυτοί οι άνθρωποι περίμεναν τόσα χρόνια σε μια λίστα αναμονής για να βρουν συμβατό δότη. Η ζωή τους εξαρτιόταν από τα μηχανήματα της αιμοκάθαρσης. Κανείς από όλους εμάς, που δεν έχουμε ζήσει κάτι τέτοιο, δεν μπορούμε να φανταστούμε ούτε στο ελάχιστο τι μάχη χρειάστηκε να δώσουν και τι αγωνία τράβηξαν τόσο οι ίδιοι όσο και οι οικογένειές τους.
Πώς είναι άραγε να ζεις περιμένοντας να κτυπήσει το τηλέφωνο και να σου πει κάποιος τη μαγική φράση «έχουμε συμβατό δότη»; Αυτοί οι δύο, όπως και χιλιάδες άλλοι συνάνθρωποί μας ανά το παγκόσμιο, ξέρουν καλά αυτό το συναίσθημα του να εξαρτάται η ζωή σου όλη από ένα τηλεφώνημα. Το πιο λυπηρό όμως είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν θα προλάβουν να ακούσουν ποτέ αυτά τα λόγια.
Μεγαλείο ψυχής το να πάρεις, μέσα στον πόνο του χαμού του δικού σου ανθρώπου, την απόφαση να δωρίσεις τα όργανά του. Να δωρίσεις μέσα από τον θάνατό του ζωή σε έναν, δύο, τέσσερις, οκτώ συνανθρώπους σου. Είναι κάτι που βλέπουμε ότι γίνεται τα τελευταία χρόνια, ωστόσο είναι κοινώς αποδεκτό ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.
Στην Κύπρο, σύμφωνα και με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το Υπουργείο Υγείας, συνολικά από το 2011 μέχρι σήμερα διενεργήθηκαν στη χώρα μας 290 μεταμοσχεύσεις νεφρού. Μέσα σ’ αυτό το διάστημα των 12 χρόνων, μόλις 99 μεταμοσχεύσεις έγιναν από μεταθανάτιο δότη, την ώρα που υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο στα νοσοκομεία μας καταγράφονται περίπου 2.600 θάνατοι.
Τι είναι αυτό που μας λείπει λοιπόν; H ενημέρωση. Ενημέρωση των πολιτών για τις μεταμοσχεύσεις, για τη δωρεά οργάνων, για το πώς γίνεται η όλη διαδικασία. Από την εγγραφή στο αρχείο δοτών, η οποία εν έτει 2024 θα έπρεπε να μπορεί να γίνει με το πάτημα ενός κουμπιού, μέχρι το πώς γίνεται η λήψη του δείγματος και το ποιες είναι οι διαδικασίες που ακολουθούνται ανάλογα από το αν μιλάμε για ζώντα δότη, μεταθανάτιο, για άτομο που θέλει να εγγραφεί στο σύστημα και να δωρίσει τα όργανά του μετά θάνατον. Πρέπει το Υπουργείο Υγείας, και οι άλλοι εμπλεκόμενοι, να βγουν προς τα έξω και να μιλήσουν με απλά λόγια στον κόσμο. Να εξηγήσουν, για παράδειγμα, ότι μιλάμε για το δώρο της ζωής και όχι για εμπορία οργάνων ή οτιδήποτε άλλο. Να βοηθήσουν ούτως ώστε να απαλειφθούν τα όποια ταμπού, στερεότυπα, θρησκευτικές προκαταλήψεις συνδέονται με τη δωρεά οργάνων.
Οι προσπάθειες και τα βήματα που έγιναν τα τελευταία χρόνια δεν αρκούν. Μπορεί να έχει βελτιωθεί ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουν οι πολίτες τη δωρεά οργάνων, ωστόσο, έχουμε ακόμη δρόμο στο να τους πείσουμε να γίνουν μετά θάνατον δότες. Είναι κάτι που οι αρμόδιοι οφείλουν να κάνουν. Από σεβασμό μόνο και μόνο στους ανθρώπους εκείνους που περιμένουν «το τηλεφώνημα».
