Σε αυτό το άρθρο θα παραθέσω στοιχεία πώς αναλύουν διεθνείς πολιτικοί αναλυτές το νέο σκηνικό στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Εγγύς Μέση Ανατολή. Θα τολμήσω και μια σύγκριση με την περιοριστική και κοντόφθαλμη ανάλυση του Προέδρου Χριστοδουλίδη για το τι συμβαίνει στη γειτονιά μας. Πριν όμως, παραθέσω τα στοιχεία, θα ήθελα να σχολιάσω σε δύο γραμμές την περιβόητη φωτογραφία που έκανε τον γύρο του διαδικτύου με τη «γλώσσα του Προέδρου έξω», κάνοντας γκριμάτσες με μία από τις κόρες του. Απολύτως ανθρώπινο. Και η φωτογραφία όντως έκανε «θραύση». Με την κυριολεκτική και τη μεταφορική έννοια της λέξης. Αλλά χωρίς να θέλω να κατεβάσω το επίπεδο με το σχόλιό μου, οι αναρτήσεις από την προσωπική ζωή του Προέδρου δεν επιβεβαιώνουν, δυστυχώς, ότι είναι ταυτόχρονα και ένας καλός Πρόεδρος που μπορεί να κυβερνήσει τον τόπο. Υποδηλώνουν την ανθρώπινή του διάσταση, ώς εκεί! Αλλά ας πάμε στα σοβαρά, γιατί η μεγάλη μερίδα του πληθυσμού ανησυχεί ιδιαίτερα με τις πολιτικές Χριστοδουλίδη.
Από την αρχή, των νέων εξελίξεων και μεγάλων αλλαγών στη Συρία τα δυτικά «think tanks» αναζητούν το ευρύτερο στρατηγικό πλάνο της Τουρκίας. Της χώρας που αναμφίβολα καθόρισε μαζί με το Ισραήλ το νέο σκηνικό στη Μέση Ανατολή. Και όχι σε απόλυτη αντιπαλότητα των δύο, όπως θέλει να πιστεύει ο Χριστοδουλίδης.
Οι υποψιασμένοι και σοβαροί αναλυτές συμπίπτουν σε 3 σημεία όσον αφορά το στρατηγικό πλάνο της Τουρκίας:
1. Ότι με τη μεγάλη αλλαγή και ανατροπή του Άσαντ από «φίλιες» προς την Τουρκία δυνάμεις, η Τουρκία επιχειρεί να ωθήσει προς μια νέα πληθυσμιακή αρχιτεκτονική στο εσωτερικό της Συρίας. Στη νέα αυτή πραγματικότητα η επιδίωξή της είναι το κουρδικό στοιχείο, στα συροτουρκικά σύνορα να χάσει τη δυνατότητά του να αποκτήσει την κρατική αυτονόμησή του. Δηλαδή, η επιδίωξη είναι να αλλάξουν οι πληθυσμιακές ισορροπίες με σουνιτικά στοιχεία - τωρινοί πρόσφυγες στην Τουρκία, ώστε να αποκλειστεί η δημιουργία ενός ανάλογου «Ιρακινού Κουρδιστάν» στη Συρία.
2. Ότι η Τουρκία θέλει να ολοκληρώσει τη μεγάλη ιστορική της προσπάθεια να κλείσει την παλιά σύγκρουση Αραβικού κόσμου / Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Προσπάθεια που ξεκίνησε με συστηματικό τρόπο ήδη από την αρχή της συριακής κρίσης φιλοξενώντας τόσα εκατομμύρια Σύρους σουνίτες πρόσφυγες. Διπλός ο στόχος, να υπηρετηθεί και η αλαζονεία του Ερντογάν να ηγηθεί του σουνιτικού στοιχείου στον μουσουλμανικό κόσμο.
3. Να καταστεί η Τουρκία ο βασικός εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο και την Εγγύς Μέση Ανατολή. Διατηρώντας πάντα τις γέφυρες με δυτικές επιδιώξεις στην περιοχή. Η πλήρης αποδυνάμωση πλέον της Ρωσίας και του Ιράν στην περιοχή προσφέρει τη δυνατότητα στην Τουρκία και στο Ισραήλ, κατά κύριο λόγο, να κυριαρχήσουν πολιτικά και στρατιωτικά στην όλη περιοχή καθορίζοντας το γεωπολιτικό παιχνίδι οριστικά. Η προεδρία Τραμπ και η απόσυρση της Αμερικής από τις περιφερειακές συγκρούσεις ευνοεί τον πιο πάνω σχεδιασμό.
Ας δούμε τι από τα πιο πάνω δεν κατανοεί ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. Και πώς επιπλέον αδυνατεί να κατανοήσει το ευρύτερο «master plan».
1. Στη συνάντηση του Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Πρόεδρο του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτζογκ, κατά τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, ο Χριστοδουλίδης υπογράμμισε τη σταθεροποιητική σημασία που μπορεί να διαδραματίσει η Κύπρος στην Ανατολική Μεσόγειο. Με βάση την ανάλυση των διεθνών αναλυτών η πεποίθησή του αυτή είναι το λιγότερο μικρομεγαλισμός. Η Κύπρος όντας μοιρασμένη, υπό τουρκική κατοχή και με πρόβλημα αξιοπιστίας του ίδιου του Προέδρου της στο να ξεκινήσει μια σοβαρή διαπραγμάτευση στο Κυπριακό, πώς μπορεί να θεωρείται σημαντικός σταθεροποιητικός παράγοντας; Ο Χριστοδουλίδης αγνοώντας αυτή τη δυσμενή θέση της Κύπρου με άλυτο Κυπριακό, υποτιμά επίσης ότι μετά τα γεγονότα στη Συρία, η Τουρκία αναβάθμισε τη θέση της στη σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου.
2. Τέλος Δεκεμβρίου στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ο Πρόεδρος τόνισε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί η ακεραιότητα και η κυριαρχία της Συρίας. Αυτή είναι άλλωστε και η τουρκική θέση! Ο Πρόεδρος ελπίζει επίσης, ότι η Τουρκία δεν θα εκμεταλλευτεί το κενό που φαίνεται να υπάρχει με την αλλαγή ηγεσίας στη Συρία. Αδυνατεί ωστόσο να αντιληφθεί ότι ο Αλ Τζολάνι «μεταμορφώθηκε» από μέλος του ISIS σε αυτόν που βλέπουμε σήμερα εξαιτίας της συνεργασίας του με την Τουρκία εδώ και πολλά χρόνια!
3. Ο Πρόεδρος στη συζήτηση που είχε στις 8 Ιανουαρίου με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Αλ Σίσι, επανέλαβε τον ρόλο που μπορεί να έχει η Κύπρος με άλλες χώρες της περιοχής στο θέμα της Συρίας και τα ενεργειακά. Ο Πρόεδρος και πάλι δεν αντιλαμβάνεται ότι η Τουρκία με βάση τις διεθνείς αναλύσεις δεν είναι εχθρός με τον Αραβικό κόσμο αυτή τη στιγμή. Και ότι πλέον ως η ΝΑΤΟϊκή δύναμη της περιοχής αποκτά μια άλλη βαρύτητα. Επίσης, ο Πρόεδρος υποτιμά ότι το άλυτο Κυπριακό περιπλέκει ενδεχόμενες θετικές εξελίξεις στα ενεργειακά. Εδώ και πάνω από μια δεκαετία μας πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Τώρα πλέον με αυτές τις γεωστρατηγικές δυναμικές στην περιοχή, το ενδεχόμενο αξιοποίησης κοιτάσματος στην ΑΟΖ της Κύπρου αρχίζει να αγγίζει τα όρια της μυθοπλασίας!
Συνοψίζοντας τις κινήσεις του Χριστοδουλίδη τον τελευταίο ενάμιση μήνα, αντιλαμβανόμαστε:
• Πρώτον, ο Πρόεδρος αδυνατεί να αντιληφθεί τις γεωστρατηγικές εξελίξεις που δημιουργούν νέα τετελεσμένα στην περιοχή.
• Δεύτερον, αναλώνεται σε μια σειρά διπλωματικών συναντήσεων, δημοσίων σχέσεων χωρίς κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα.
• Τρίτον, κατέστησε τον υπουργό Εξωτερικών διακοσμητικό. Θα μου πείτε, βέβαια, ότι ο Πρόεδρος ήταν διπλωμάτης. Και την παρτίδα της διπλωματίας ξέρει να την παίζει καλά.
Η γεωπολιτική σκακιέρα, όμως, σήμερα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή δεν είναι απλώς διπλωματία. Η νέα σκακιέρα χρειάζεται ηγέτες που αντιλαμβάνονται ρεαλιστικά τι πραγματικά συμβαίνει. Αν πραγματικά ο Πρόεδρος θέλει η Κύπρος να κινεί τα νήματα και να επηρεάζει καταστάσεις έπρεπε ήδη να δρομολογεί την τελική φάση διαπραγμάτευσης του Κυπριακού. Ο αναβαθμισμένος ρόλος της Τουρκίας στην περιοχή ήδη δημιουργεί νέα δεδομένα. Είτε θα δημιουργήσει προϋποθέσεις επίλυσης του Κυπριακού, είτε η Κύπρος ως ο αδύναμος κρίκος θα μείνει στο περιθώριο αναμένοντας το μοιραίο.
Καλές «οι γλώσσες έξω», αλλά θα προτιμούσα να είναι μέσα στο στόμα και να αρθρώνουν σοβαρό και στιβαρό πολιτικό λόγο ο οποίος θα συνοδεύεται από τις ανάλογες πράξεις!
