της Αναστασίας Πέτρου
Μάλλον το περιβόλι του Προεδρικού και εν γένει οι αγροί αποτελούν σημείο αναφοράς για το ζεύγος Νίκου Χριστοδουλίδη και Φιλίππας Καρσερά. Λογικό. Όπως όλοι οι Κύπριοι και οι δύο έχουν ταπεινή αγροτική καταγωγή. Ο Νίκος έλκει την καταγωγή του από τη Γεροσκήπου και το χωριό Χούλου. Νομοτελειακά ο κ. Πρόεδρος πορεύεται στη ζωή του με τις μνήμες του νερού, της αυλατζιάς του θροΐσματος των φύλλων του αμπελιού και το κλάμα της τζίκλας που πιάστηκε πάνω στα ξόβεργα που έστησε ο παππούς του. Στη Γεροσκήπου όταν μεγάλωνε έτρεχε μέσα στους κήπους με τις ντοματιές και τις αγγουριές, ενώ στη Χούλου πέρα από τις αμυγδαλιές και τα εσπεριδοειδή θυμάται έντονα την καλλιέργεια κουκιών στα οποία η Χούλου έχει παράδοση. Εκεί έμαθε και το γνωστό παιδικό χιουμοριστικό τραγουδάκι «σαν πας στην Κουτσιερή, δίκλα μιαν δα, δίκλα μιαν τζει».
Η πρώτη κυρία Φιλίππα Καρσερά φτάνει και αυτή από το χωριό Δωρός της επαρχίας Λεμεσού. Εκτός από τα αμπέλια στο χωριό καλλιεργούνται σιτηρά και ενδημούν οι χαρουπιές, οι αμυγδαλιές, οι καρυδιές και λίγα νομευτικά φυτά, όπως ο κόλιαντρος, ο μαϊντανός και η γλιστιρίδα. Στο χωριό υπήρχε, σύμφωνα με την κυπριακή εγκυκλοπαίδεια Polignosi, και κτηνοτροφική παραγωγή. Όταν η κυρία Φιλίππα ήταν 10 χρονών, δηλαδή το 1985, στο χωριό εκτρέφονταν 71 κατσίκες, 16 πρόβατα, 190 κοτόπουλα και τρεις χοίροι οι οποίοι το Πάσχα του ιδίου έτους σφάχτηκαν και έγιναν λούντζες, λουκάνικα και άλλου είδους τσιλλήματα για τη ζιβανία. Στην ηλικία των 10 πάτησε και την πρώτη της τσιλλαρκά όταν μπήκε στο κοτέτσι να μαζέψει τα αβγά, οπότε κάποια στιγμή στο Προεδρικό δεν αποκλείεται να δούμε αναπαράσταση της μικρής φάρμας με τα τρία γουρουνάκια, τον κόκορα Victor και τις κοτούλες κο κο κο.
Το βασιλικό ζεύγος
Γιατί καταγράφουμε τα βιώματα του προεδρικού μας ζεύγους; Είναι εμφανές ότι προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε τις βουκολικές και αγροτικές επιλογές του πρώτου ζεύγους της χώρας μας σε σχέση με τη φιλοξενία του βασιλικού ζεύγους της Ολλανδίας που μας επισκέφθηκε την περασμένη Τρίτη και Τετάρτη στην Κύπρο. Ο βασιλιάς της Ολλανδίας Γουλιέλμος-Αλέξανδρος και η βασίλισσα της Ολλανδίας Μάξιμα Σορρεγιέτα Σερρούτι είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν την παραδοσιακή χωριάτικη και κατ' επέκταση αυθεντική φιλοξενία της χώρας μας, όπως τη σχεδίασαν ο Νίκος, η Φιλίππα και η υπουργός Γεωργίας Μαρία Παναγιώτου.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που η ξενάγηση ξεκίνησε από το περιβόλι του Προεδρικού Μεγάρου, που είναι ενταγμένο στο πρόγραμμα διασυνοριακής συνεργασίας Interreg Ελλάδα-Κύπρος. Η βασίλισσα Μάξιμα ταξίδεψε 3.200 χιλιόμετρα από το Άμστερνταμ στη Λευκωσία για να γνωρίσει από κοντά την κυρία Φιλίππα η οποία επέλεξε να την ενημερώσει για το οικολογικό πρόγραμμα Interreg, το οποίο στοχεύει στην ανάδειξη των ενδημικών φυτών της Κύπρου και στην ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία διάσωσής τους.
Μόλις η Queen Maxima εισήλθε του προεδρικού κήπου, όπου προστατεύονται τα κυπριακά φυτά, δείξαμε βέβαια τον νου μας. Ένας μπάτλερ του Προεδρικού πρόσφερε στη Μάξιμα ένα μπουκέτο με τριαντάφυλλα και... τουλίπες, οι οποίες ως γνωστό αποτελούν το πιο κλασικό ενδημικό φυτό της Κύπρου. Πώς σου ξέφυγε αυτό Φιλίππα μου;
Στη συνέχεια ξεναγήθηκε στον πορτοκαλεώνα όπου η κυρία Φιλίππα της εξήγησε ότι κάθε χρόνο μαζεύονται με την υπουργό Γεωργίας και κόβουν τα πορτοκάλια. Στη συνέχεια τα πλένουν και ακολούθως τα σφίγγουν για να κάνουν φρέσκο χυμό τον οποίο προσφέρουν στα παιδιά των δημοτικών σχολείων. Η κυρία Φιλίππα εξήγησε στη βασίλισσα Μάξιμα πώς το πορτοκάλι έχει ενσωματωθεί στη λαϊκή παράδοση της Κύπρου, αφού πέρα από χυμό, αποτελεί τη βάση της συνταγής της ωραίας κυπριακής πορτοκαλόπιτας. Το πορτοκάλι αποτελεί επίσης τη βάση της συνταγής για κυπριακά χαλλουμοπιτάκια με δυόσμο και πορτοκαλένια ζύμη, ενώ με την ίδια ζύμη κατασκευάζουμε και fusion ελιωτές. Δεν έλειψε και η λαογραφική περιπλάνηση, αφού η βασίλισσα ενημερώθηκε ότι με την ξηρή φλούδα του πορτοκαλιού καπνίζουμε τα βράδια για να φεύγουν τα κουνούπια και οι καλικάντζαροι, ενώ το πορτοκάλι αποτελούσε και πηγή έμπνευσης για τη γιορτή του Πορτοκαλιού στην Αμμόχωστο και τη Μόρφου, αλλά και του λαϊκού μας τραγουδιού. Της τραγούδησε μάλιστα χαμηλόφωνα με τη μέτσο σοπράνο φωνή της το τραγούδι «πορτοκαλιά του Καραβά που κάμνεις πορτοκάλια», σε σημείο που η βασίλισσα Μάξιμα άρχισε να κτυπά παλαμάκια να φωνάζει όπαααα.
Πατάτες
Η αγροτική περιήγηση δεν σταμάτησε ποτέ. Γύρω στο μεσημέρι το βασιλικό ζεύγος ξεναγήθηκε στην Ξυλοφάγου στις μεγάλες πατατοφυτείες της χώρας μας. Εκεί το βασιλικό ζεύγος ενημερώθηκε ότι για τις ποικιλίες Spunta και Anabelle χρησιμοποιούμε πατατόσπορο από την Ολλανδία και αισθάνθηκε όντως περήφανο. Η Spunta φυτεύτηκε για πρώτη φορά το 1968 και σταδιακά αντικατέστησε άλλα παραδοσιακά είδη. Η Anabelle είναι ολλανδική σαλατοπατάτα, κηρώδους συνεκτικού τύπου που έχει ζήτηση στη Γερμανία ως εισαγόμενη από την Kύπρο τα Χριστούγεννα και πολύ καλή ζήτηση τον Mάρτη, τον Aπρίλη και συχνά αρχές Μαΐου.
H Spunta όπως εξήγησε η υπουργός Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου, η οποία κατάγεται και αυτή από χωριό, τον Άγιο Σέργιο Αμμοχώστου, είναι πολύ ωραία πατάτα με εξαιρετικά αγρονομικά χαρακτηριστικά, αφού παράγει μεγάλους μακρουλούς, ενίοτε και πολύ μακρουλούς, κονδύλους με ελαφρά κίτρινη σάρκα πολλαπλής χρήσης. Χρησιμοποιείται από τους σεφ για σχεδόν όλα τα φαγητά (τηγανητή, ψητή, κεφτέδες, οφτή, «πουρέ», σαλάτα κ.λπ.). Το βασιλικό ζεύγος της Ολλανδίας όπως πληροφορούμεθα, με πρωτοβουλία του γενικού διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας Ανδρέα Γρηγορίου, θα πάρει μαζί του 12 κιλά πατάτες Spunta πρώτης διαλογής και 8 κιλά Anabelle για να φτιάξει η υψηλοτάτη βασίλισσα Μάξιμα πουρέ a la cypriot στα μωρά, δηλαδή στις τρεις της κόρες, την Αμαλία, την Αλεξία και την Αριάδνη, μόλις επιστρέψει στην Ολλανδία.
Η μόνη παράλειψη, και θα την πούμε, διότι φωνάζει ο κ. Τάσου, είναι ότι η προεδρία δεν πήγε τη βασιλική οικογένεια να δει το άγαλμα-ομοίωμα της πατάτας που κοσμεί την κοινότητα Ξυλοφάγου εδώ και μερικά χρόνια. Τρομερή παράλειψη! Αν φωτογραφιζόταν μπροστά από την πατάτα το βασιλικό ζεύγος του χρόνου θα είχαμε ένα εκατομμύριο Ολλανδούς τουρίστες στην Κύπρο για να ποζάρουν και αυτοί εκεί που πόζαρε η βασιλική οικογένεια της χώρας τους.
Το μενού
Δεν ήταν δυνατό οι καρποί της κυπριακής γης να μείνουν εκτός μενού στο Προεδρικό Μέγαρο στο δείπνο που παρέθεσαν προς τιμήν του βασιλικού ζεύγους της Ολλανδίας, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και η πρώτη κυρία, Φιλίππα Καρσερά-Χριστοδουλίδη.
Από τα πιάτα παρέλασαν όλα τα προϊόντα μας με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη. Έφαγαν όλοι πατάτα αντινακτή Κοκκινοχωρίων, ενώ την τιμητική του είχε και το κολοκάσι Σωτήρας (taro root) το οποίο σερβιρίστηκε ως εξωτικός πουρές. Ο σεφ ήθελε να σερβίρει και πούλλες τηγανητές αλλά αποφεύχθηκε γιατί κάποιοι της συνοδείας ανέφεραν ότι ο βασιλιάς τελευταία υποφέρει από καούρες και πιθανή οισοφαγική παλινδρόμηση. Στην πρώτη γραμμή και τα γαλακτοκομικά μας προϊόντα. Ο βασιλιάς Γουλιέλμος-Αλέξανδρος και η Βασίλισσα Mάξιμα της Ολλανδίας δοκίμασαν ραβιόλες με χαλλούμι appellation Αθηένου και επίσης χαλίτζι Τηλλυρίας, appellation Κάτω Πύργου. Για desert το βασιλικό ζεύγος δοκίμασε αναρή ανάλατη με μέλι από κηφήνες Σταυροβουνίου πασπαλισμένη με κανέλα Σρι Λάνκας, φρεσκοκοπανισμένη σε κατάστημα μπαχαρικών στη Λευκωσία.
Οι ρίζες μας
Εν κατακλείδι το κυπριακό προεδρικό ζεύγος με την απλότητα, την καλοσύνη και την υψηλής ποιότητας φιλοξενία που παρείχε κατάφερε να κερδίσει την αγάπη της ολλανδικής βασιλικής οικογένειας. Το έκανε με σεβασμό στην ταυτότητα και την παράδοσή μας. Όπως είπε κάποτε ο μακαρίτης εθνικός μας ψυχίατρος Γιάγκος Μικελλίδης οι Κυπραίοι τα έχουν χαμένα γιατί μέσα σε μια γενιά από τον γάρο έφτασαν να οδηγούν Πόρσε. Το ζεύγος Χριστοδουλίδη έδειξε ότι αυτός δεν είναι ο κανόνας. Η ραγδαία ανάπτυξη της χώρας μας τελικά δεν μας απέκοψε από την παράδοση και τις ρίζες μας.
