Ο Ιρλανδός συγγραφέας, Paul Murray, στο βιβλίο του «The Mark and the Void», έγραψε: «Μεταξύ της επιλογής μιας σκληρής αλήθειας και ενός ψέματος, οι άνθρωποι θα επιλέγουν κάθε φορά το ψέμα». Έτσι συντηρείται και το παραμύθι στην Κύπρο. Επιλέγουμε αυτό που αντέχουμε! Το παραμύθιασμα μάς ευφραίνει. Μας κάνει να αισθανόμαστε ήρεμοι και «ασφαλείς»! Κάπως έτσι λειτουργεί και το φωτογραφικό υλικό στις πολλαπλές καθημερινές αναρτήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας. Μια σειρά από πόζες με μοναδικό στόχο το παραμύθιασμα. Όλες οι φωτογραφίες επιλέγονται και αναρτώνται με μεγάλη μαεστρία για να αποτυπώνουν ένα «success story». Στόχος είναι να καλλιεργείται η ψευδαίσθηση ότι όλα όσα αφορούν την Κύπρο και τις πολιτικές πρακτικές του Προέδρου πάνε καλά. Σε αυτή τη λογική κινήθηκε η διακαναλική και η πενταμερής!
Ένας πολύ μικρός αριθμός ανθρώπων αντέχει την αλήθεια. Η αλήθεια μπορεί αρχικά να πονάει πολύ, αλλά στο τέλος και με την πάροδο του χρόνου σε απελευθερώνει. Ποιος, όμως, θέλει να βγει από τον μικρό κόσμο που έπλασε μέσα στο κεφάλι του για να δει με κριτική ματιά και να προβληματιστεί με αυτά που πραγματικά συμβαίνουν γύρω μας; Στο βιβλίο της Hannah Arendt, «The life of the mind», η Arendt καταγράφει ότι το μυαλό ψάχνει για αυτά που «κάνουν νόημα» και δεν ενδιαφέρεται αν είναι αληθή ή όχι. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι στην εποχή της απογείωσης της εικόνας, των κοινωνικών δικτύων και των fake news, fake stories, το μυαλό του ανθρώπου απλά εντοπίζει το «όποιο» νόημα και το ασπάζεται χωρίς κανέναν ενδοιασμό. Δεν υπάρχει καμία διάθεση για κριτική σκέψη ή έστω να ψάξει να εντοπίσει την αλήθεια μέσα σε αυτό που του σερβίρεται. Το υιοθετεί ως αληθές και ας είναι το μεγαλύτερο ψέμα ή απατεωνιά! Ο άνθρωπος δεν αντέχει το άγνωστο, το αβέβαιο, για αυτό και το μυαλό του πλάθει ιστορίες στη βάση των δικών του πεποιθήσεων, υποθέσεων και προκαταλήψεων.
Τι μας κοστίζει η καθήλωσή μας αυτή μέσα στο αφήγημα που έχει εξυπηρετήσει πολλές πολιτικές καριέρες εδώ και μισό αιώνα και συντηρεί το status quo; Τι μας κοστίζει το αφήγημα ότι η Τουρκία είναι και θα είναι ο αιώνιός μας εχθρός και η επίλυση του Κυπριακού το άγνωστο που φοβόμαστε και κατ’ επέκταση αποφεύγουμε; Ουδείς μπορεί να αρνηθεί ότι οι πατριωτικές κορώνες διαμόρφωσαν ένα σαθρό κράτος βουτηγμένο στη διαφθορά, μέσα στο οποίο η δημοκρατία υποσκάπτεται καθημερινά. Αλλά αυτό μάλλον ακούγεται κάπως άυλο γιατί, είπαμε, το μυαλό μας ψάχνει για το νόημα και όχι την αλήθεια. Ίσως άμεσα να μην συνειδητοποιούμε ότι κάθε χρόνος που περνά η δημοκρατία απειλείται, η διαφθορά και η διχοτόμηση εδραιώνονται. Έχουμε πλήρη αντίληψη των σκανδάλων που συμβαίνουν. Εξαιτίας όμως της αίσθησης ότι δεν μπορούμε να τα ελέγξουμε, αγκαλιάζουμε την απάθεια και προχωράμε.
Ας δούμε όμως δυο πραγματικές χειροπιαστές συνέπειες από τις πατριωτικές κορώνες και το πώς ακριβώς αγγίζουν την τσέπη του καθενός από εμάς. Πριν 4-5 χρόνια υπήρξε ενδιαφέρον και έγιναν διαβήματα στο European Network of Transmission System Operators for Electricity (ENTSO-e) στις Βρυξέλλες για ηλεκτρικό καλώδιο που θα συνέδεε Τουρκία – Κύπρο - Κρήτη και θα στοίχιζε μερικά εκατομμύρια που θα μας τα χρηματοδοτούσαν. Η ολοκλήρωση ενός τέτοιου έργου υπολογίστηκε στα δύο περίπου χρόνια. Αν έπαιρνε σάρκα και οστά, λοιπόν, αυτή η ευκαιρία πριν 4 χρόνια, εδώ και δυο χρόνια θα απολαμβάναμε όλοι φθηνό ρεύμα! Μαντέψτε ποιοι είπαν όχι. Οι πατριωτικές κορώνες είναι πιο σημαντικές από την επιβίωσή μας και την ευημερία μας. Αν αφήναμε πίσω τις υποθέσεις και τις προκαταλήψεις, είμαι σίγουρη ότι θα βρισκόταν η φόρμουλα ώστε να μην αναγνωριστούν τα κατεχόμενα κ.λπ., και παράλληλα να βγαίναμε όλοι κερδισμένοι από αυτή την ευκαιρία. Η Κύπρος πριν από έναν μήνα περίπου αγόρασε πολύ ακριβά ρεύμα από τα κατεχόμενα χωρίς να χρειάζεται να αναγνωρίσει το καθεστώς των κατεχομένων. Τα δίκτυά μας είναι πεπαλαιωμένα και ήταν η πρώτη φορά μετά από πάρα πολλά χρόνια που είχαμε διακοπή ρεύματος, και αυτό, όχι εξαιτίας κάποιας κακοκαιρίας ή μεμονωμένης βλάβης. Ποιος ξέρει τι καλοκαίρι μας περιμένει!
Μια δεύτερη χειροπιαστή συνέπεια από τις πατριωτικές κορώνες είναι η διαχείριση έλλειψης νερού. Ήδη μας ανακοίνωσαν το ενδεχόμενο διακοπής νερού ανά διαστήματα τους επόμενους μήνες. Τα φράγματά μας έχουν σχεδόν στερέψει. Η κλιματική αλλαγή θα κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα τα επόμενα χρόνια. Οι μονάδες αφαλάτωσης που διαθέτουμε, χρειάζονται ηλεκτροδότηση, και αυτή κοστίζει ήδη πολύ ακριβά! Τα κατεχόμενα τροφοδοτούνται από το 2020 με νερό από την Τουρκία μέσω ενός υποθαλάσσιου αγωγού. Ο αγωγός από την Τουρκία έχει τη δυνατότητα μεταφοράς 75 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού ετησίως. Αρνηθήκαμε τότε και αυτή τη συνεργασία! Μόνο τώρα που αντιληφθήκαμε ότι θα πούμε το νερό νεράκι, ο Πρόεδρος ζήτησε από τον Τατάρ, ως μορφή πληρωμής για να ξοφλήσουν οι Τ/Κ αυτά που χρωστούν στην Κυπριακή Δημοκρατία για την κατασκευή του εργοστασίου λυμάτων στη Μια Μηλιά, να μας δίνουν νερό άρδευσης μέχρι να μας ξοφλήσουν.
Η χώρα χρειάζεται έναν στιβαρό σοβαρό ηγέτη που μπορεί να σκεφτεί έξω από το κουτί, να δει κατάματα τις σκληρές αλήθειες και με ορθολογισμό να πράξει το καλύτερο δυνατό για την ευημερία όλων. Έχουμε μπουχτίσει με τις πατριωτικές κορώνες, τα συνθήματα και τα δράματα. Δεν γίνεται μετά την πενταμερή να αφήνεται να νοηθεί από τον Νίκο Χριστοδουλίδη ότι αποφύγαμε τα χειρότερα. Ποια χειρότερα; Το λιγότερο που όφειλε, είναι να επιστρέψει με μια λίστα από χειροπιαστά έργα που θα έχουν όφελος για ολόκληρη τη χώρα και θα μας οδηγήσουν στην έναρξη των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού. Το είχα ξαναγράψει σε παλαιότερο άρθρο. Ο Bazerman (ερευνητής στο Χάρβαρντ) αναφέρει στις έρευνές του ότι οι διαπραγματεύσεις με πολύ καλή έκβαση εστιάζουν στη δημιουργία κοινής αξίας παρά στον ανταγωνισμό για τον διαμοιρασμό της υπάρχουσας. Όσο αρνείται να το αντιληφθεί αυτό ο Πρόεδρος, οδηγεί την Κύπρο σε περιπέτειες που ο λαός δεν επέλεξε ούτε και θέλει.
