Η είδηση είναι απογοητευτική: Η Κύπρος σημείωσε νέα πτώση στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου για το 2025 και υποχώρησε κατά 12 θέσεις, καταλαμβάνοντας πλέον την 77η θέση μεταξύ 180 χωρών, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της οργάνωσης Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF). Η νέα υποχώρηση δεν αποτελεί απλώς μια στατιστική υποχώρηση. Αντιθέτως, πρέπει να εκλαμβάνεται ως ένα ανησυχητικό καμπανάκι για τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών στη χώρα. Η ελευθερία του Τύπου αποτελεί θεμέλιο της δημοκρατίας. Ο ελεύθερος και πλουραλιστικός Τύπος διασφαλίζει τη διαφάνεια, τον έλεγχο της εξουσίας και την ενημέρωση των πολιτών. Όταν η ελευθερία αυτή περιορίζεται, διαβρώνεται η ίδια η ουσία της δημοκρατίας: η δυνατότητα λογοδοσίας των κυβερνώντων και η απρόσκοπτη δημόσια συζήτηση για τα κοινά.
Όταν οι δημοσιογράφοι φοβούνται ποινικές διώξεις ή στοχοποιούνται για τη δουλειά τους, η αυτολογοκρισία γίνεται κανόνας. Η κοινωνία στερείται της πολυφωνίας και της αληθινής ενημέρωσης, ενώ οι πολίτες αδυνατούν να ελέγξουν αποτελεσματικά την εξουσία. Οι θεσμοί δεν λειτουργούν ορθά και υπέρ των πολιτών χωρίς δημοκρατικό έλεγχο.
Η υποβάθμιση της ελευθερίας του Τύπου δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο. Συνοδεύεται συχνά από τάσεις αυταρχισμού, περιορισμό των ατομικών ελευθεριών και αποδυνάμωση των θεσμικών αντιβάρων. Όπως προειδοποιεί η RSF, η αποδυνάμωση της ελευθερίας του Τύπου αποτελεί προάγγελο για τη διάβρωση των δημοκρατικών θεσμών συνολικά. Η απουσία θεσμικών ελέγχων και η αδυναμία προστασίας των δημοσιογραφικών πηγών διαβρώνουν το κράτος δικαίου και αφήνουν χώρο για αυθαιρεσία και κατάχρηση εξουσίας.
Δεν αποτελεί υπερβολή να διατυπώσουμε τη θέση ότι η συνεχής υποβάθμιση της Κύπρου στον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου αποτελεί έναν υπαρξιακό κίνδυνο για τους θεσμούς της χώρας. Η άμεση και αποτελεσματική προστασία της δημοσιογραφικής ελευθερίας, η διαφάνεια στην ιδιοκτησία των ΜΜΕ, η διαφάνεια στη διανομή της κρατικής διαφήμισης και η θωράκιση των δημοσιογράφων από πιέσεις και διώξεις είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στην Κύπρο.
Η Κύπρος είναι ένα μικρός κράτος, μια μικρή κοινωνία. Η έκφραση «όλοι γνωρίζομαστε» αποτελεί μια πραγματικότητα. Ο μόνος τρόπος για να μπορούμε, συλλογικά, ως κοινωνία και πολιτικό σύστημα να ξεπερνάμε τους σκοπέλους είναι η διαφάνεια. Αφού όλοι γνωριζόμαστε μεταξύ μας δεν έχουμε κάτι να κρύψουμε και ας αφήσουμε τον Τύπο να κάνει τη δουλειά του.
