}Δυστυχώς, το αναμενόμενο φιάσκο της Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό στη Νέα Υόρκη επαληθεύθηκε. Δεδομένου ότι το χάσμα μεταξύ των θέσεων των δύο πλευρών παραμένει σαφώς αγεφύρωτο, το κυπριακό τρένο κινδυνεύει να εισέλθει με σβησμένα τα φώτα σε μια κατασκότεινη σήραγγα με την αγωνία των επιβατών -τουλάχιστον αυτών που έχουν επίγνωση των κινδύνων της κατάστασης- στο ζενίθ. Το μείζον ερώτημα που εγείρεται είναι αν το κυπριακό τρένο μπορεί να αποφύγει τη μετωπική σύγκρουση με κάποιο άλλο τρένο ή τη συντριβή του στον γρανιτένιο τοίχο του τερματικού σταθμού.
Το κυπριακό κατεστημένο αποδίδει την ασταμάτητη πυόρροια του Κυπριακού στην τουρκική αδιαλλαξία. Οι ξένοι όμως παρατηρητές δεν πείθονται. Γνωρίζουν ότι, παρ' όλο που υπογράψαμε τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και αποκτήσαμε την ανεξαρτησία μας, έστω κολοβωμένη, ιδρύσαμε παρακράτος για να τις… ανατρέψουμε! Απολακτίσαμε το 1978 την ευκαιρία επιστροφής της Αμμοχώστου με τη μόνη μας δέσμευση να αρχίσουμε συνομιλίες. Απολακτίσαμε το σχέδιο Ανάν το 2004. Απολακτίσαμε τις συγκλίσεις που πετύχαμε στο Κραν Μοντανά το 2017. Απαύγασμα και αποκορύφωμα, θα πει ο ξένος αναλυτής, αυτής της συμπεριφοράς μας, είναι η απαίτηση της τουρκοκυπριακής πλευράς για λύση δύο κρατών. Και μάλιστα ο πρώτος που εισηγήθηκε τη λύση δύο κρατών, θα μας υπενθυμίσουν, ήταν, σύμφωνα με τον τέως υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Τσαβούσογλου, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, το 1917. Εν κατακλείδι, δεν είναι μόνο ο Τατάρ, ο Ερντογάν και οι συν αυτοίς που υποστηρίζουν τη λύση δύο κρατών αλλά και ένα μεγάλο ποσοστό Ελληνοκυπρίων. Η επίταση του εθνικισμού και η επέκταση του χρήματος φρόντισαν για αυτή την εξέλιξη.
Υπό τις παρούσες συνθήκες αποκτά ιδιαίτερη σημασία ο ρόλος του T/K Τουφάν ‘Ερχιουρμάν, αρχηγού του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος από το 2016, ο οποίος είναι υποψήφιος «πρόεδρος» της «τδβκ» στις εκλογές του Οκτώβρη 2025. Είναι η μόνη ελπίδα επανασυγκόλλησης της Κύπρου καθότι ο κ. Ερχιουρμάν είναι υπέρ της ΔΔΟ αλλά, δικαιολογημένα, με κάποιες προϋποθέσεις, π.χ. οι διαπραγματεύσεις να μην είναι ατέρμονες αλλά στο πλαίσιο ενός χρονοδιαγράμματος. Απαιτεί, επίσης, να αποδεχθεί ο κ. Χριστοδουλίδης εκ των προτέρων την πολιτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων χωρίς να επιχειρήσει να τη διαπραγματευτεί, χωρίς να αγνοήσει τις μέχρι σήμερα συγκλίσεις και καθορίζοντας εκ των προτέρων ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν θα επιστρέψουν στο σημερινό στάτους κβο, αν φύγει για άλλη μια φορά από το τραπέζι. Υπενθυμίζει, επίσης, κάτι που οι πλείστοι από εμάς ξεχνάμε, ότι ο τουρκοκυπριακός «λαός» είναι ο ένας από τους δύο ισότιμους ιδρυτικούς εταίρους σε αυτό το νησί. Σε δηλώσεις του πριν τη διάσκεψη της Νέας Υόρκης ο κ. Ερχιουρμάν προειδοποίησε τον ΠτΔ να μην το παίξει «ως η πλευρά που θέλει λύση» καλυπτόμενος πίσω από την πολιτική του Ερσίν Τατάρ ότι «η μη λύση είναι η λύση», να διατηρήσει το στάτους κβο και να απομακρύνει καθημερινά τον τουρκοκυπριακό «λαό» από το να είναι ενδιαφερόμενο μέρος. Το συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί είναι ότι, αν εκλεγεί ο κ. Ερχιουρμάν, θα υπάρξει μια τελευταία ευκαιρία να επιτευχθεί λύση στα πλαίσια μιας Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας αλλά, αν πάλι οι Ε/Κ απορρίψουν τη ΔΔΟ, τότε οι Τ/Κ δεν θα έχουν άλλη επιλογή εκτός από τη λύση των δύο κρατών.
Μπορεί ο Ερχιουρμάν να θέσει εκποδών τον Τατάρ στις επικείμενες «προεδρικές εκλογές» τον Οκτώβρη; Ιδού το αγωνιώδες ερώτημα για την Κύπρο. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, ο Τατάρ προηγείται, αν και οριακά. Το θέμα που θα κυριαρχεί στις προεκλογικές συνεδριάσεις σίγουρα θα είναι το Κυπριακό και η προβολή από τον Τατάρ της λύσης δύο κρατών που, φυσικά, θα έχει την υποστήριξη του Ερντογάν. Πώς θα μπορέσει ο Ερχιουρμάν να πάει κόντρα με την επίσημη «εθνική» γραμμή της Τουρκίας που τη θεωρεί «Μητέρα Πατρίδα»; Θα κατηγορηθεί από την Τουρκία για προδοσία, αντιτουρκισμό, αρχομανία ή αποκρουστική ιδιοτέλεια. Που οδηγούν με νομοτέλεια ανελέητη στην εκλογική ήττα. Εύχομαι, για το μέλλον της Κύπρου, να διαψευσθώ πανηγυρικά τον Οκτώβρη.
Η τυχόν αποτυχία του Ερχιουρμάν στις «προεδρικές εκλογές» θα είναι καταστροφική για την Κύπρο. Η αλματώδης αύξηση του τουρκικού πληθυσμού θα συνεχιστεί και σύντομα η ε/κ κοινότητα θα είναι η μειονότητα. Πώς θα προστατεύονται τα σύνορά μας από την Τουρκία που θα έχουν μήκος σχεδόν 200 χιλιόμετρα; Θα υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ενός θερμού επεισοδίου με απρόβλεπτες συνέπειες, κυρίως στις παραμεθόριες περιοχές που υπάρχουν εύφορα χωράφια. Ένα τέτοιο επεισόδιο θα καταστρέψει τον τουρισμό και, επομένως, την οικονομία μας, ενώ θα προκαλέσει μαζική μετανάστευση Ε/Κ στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Δεν θα ΄θελα να προχωρήσω διότι όλες οι προβλέψεις του μέλλοντος είναι παρακινδυνευμένες και στην προκειμένη περίπτωση εφιαλτικές διότι δεν μπορεί να αποκλεισθεί μια νέα Μικρασιατική Καταστροφή ή μια νέα Γάζα ή μια νέα Αλεξαντρέττα αν παραμείνει το στάτους κβο. Για να αποφύγουμε αυτή τη θανατερή τροπή των εξελίξεων θα πρέπει πάση θυσία να επιτευχθεί μια λύση. Να αντιληφθούμε όλοι ότι η μόνη σωτήρια οδός και για μας και για τους Τ/Κ είναι λύση που θα διασφαλίζει την πολιτική ισότητα και τη σταθερότητα. Καιρός, επίσης, οι ιεράρχες μας να περιοριστούν στα πνευματικά τους καθήκοντα και να τερματίσουν την έντεχνη προπαγάνδα τους υπέρ της λύσης δύο κρατών. Κάποιος ιστορικός επιτέλους πρέπει να τους υπενθυμίσει ότι το μητρώο τους είναι βεβαρημένο. Κόπτονται για την επιβίωση του ελληνισμού της Κύπρου ενώ είναι αυτοί που φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για τον αφελληνισμό της βόρειας Κύπρου.
*Οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας
