Η σχολική χρονιά ξεκινά με τα γνώριμα τελετουργικά της: μάτια ορθάνοιχτα ή δακρυσμένα, γονείς μάλλον πιο αγχωμένοι απ’ τα μικρά. Ο διευθυντής με την καθιερωμένη ομιλία και ο ιερέας σηκώνει το ματσάκι με τον βασιλικό για τον αγιασμό. Μια παράδοση - εξαγγελία που τοποθετεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν τα παιδιά για τα επόμενα δώδεκα χρόνια: Πατρίδα, Παιδεία, Πίστη. Η αυλή είναι γεμάτη, ενέργεια και πολυμορφία, μια τεράστια δύναμη, όμως η χρονιά ξεκινά επιλέγοντας να την αγνοεί.
Τα δημόσια, είναι τα πιο πολυπολιτισμικά σχολεία της Κύπρου. Παιδιά από άλλους κόσμους, με μαντίλες. Πώς στέκεσαι μπροστά σε σύμβολα που δεν σου ανήκουν; Πώς ακούς λόγια που έρχονται σε αντίθεση με τη δική σου κουλτούρα; Τα αφήνεις να σε διαπεράσουν, τα ενσωματώνεις, τα αντέχεις;
Τα ιδιωτικά σχολεία έχουν άλλες αγωνίες: ανελέητη πίεση για αριστεία, ευτυχία ταυτισμένη με την επίδοση, και το βάρος του προνομίου που συχνά εκλαμβάνεται ως σεβασμός.
Κάθε πρωί οι πύλες ανοίγουν και το μέλλον εισέρχεται χοροπηδώντας μαζί με όλο το μεγαλείο ή τη φρίκη του.
Τα κορίτσια διαπρέπουν και διεκδικούν χώρο. Ο εκφοβισμός πλέον έχει όνομα, μελετάται και κάποιες φορές, επιτέλους, αντιμετωπίζεται. Η στολή χάνεται στα τατουάζ, τα piercing, τα μακριά νύχια και ό,τι σημάδι αυτοεπιβεβαίωσης χωρά ο νους. Μην γελιέσαι! Η πρόοδος ξεκινά εδώ, ανάμεσα σε φωνές που ακόμη δεν γνωρίζουν τη δύναμή τους.
Όμως, μπαίνουν μέσα και σκιές. Κάποια παιδιά φτάνουν ήδη κουρασμένα, φορτωμένα με έγνοιες. Με ηλεκτρονικά τσιγάρα στις τσέπες, η παρωδία τού «το κόβω» πριν καν αρχίσουν. Ναρκωτικά παντού κι ο τζόγος στο κινητό. Η βία ξεσπά τόσο συχνά που η παρουσία της Αστυνομίας μοιάζει ρουτίνα. Στα chatrooms καραδοκεί η αποπλάνηση, nudes κυκλοφορούν αφήνοντας αόρατες ουλές. Και πρέπει να είσαι πολύ μάγκας καθηγητής για να διακρίνεις την κακοποίηση πίσω απ’ τη σιωπή.
Κι έπειτα κάθεται στο θρανίο για να το διδάξουν το ηρωικό παρελθόν, ενώ στην αγορά εργασίας η τεχνολογία και οι νέες ιδέες τρέχουν. Τεχνητή Νοημοσύνη, ψηφιακός γραμματισμός, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, στρατηγική επικοινωνία, δίπλα στη Γάζα να υπενθυμίζει πως η Ιστορία σπάνια διδάσκει.
Αυτά αγγίζονται στη σχολική μάθηση επιφανειακά. Στο μεταξύ τα κοινωνικά προβλήματα θεριεύουν σαν τα μαλλιά των εφήβων.
Οπότε, ποια είναι η πραγματική προτεραιότητα; Να προλάβουμε την ύλη των μαθηματικών ή να επιβιώνουν και να ονειρεύονται;
Γιατί τελικά, τι είναι το σχολείο; Είναι η πόρτα που ανοίγει στα παιδιά τον κόσμο, όπου πρόκειται να μπουν ή η πόρτα που τα κρατά κλεισμένα σε έναν κόσμο που έχει ήδη χαθεί;
