Καθώς ο πληθυσμός γηράσκει, αυξάνονται οι ανθεκτικές βακτηριακές λοιμώξεις του αίματος –ένας παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε εκατοντάδες χιλιάδες επιπλέον θανάτους τα επόμενα χρόνια. Στην Κύπρο, όπου η κατανάλωση αντιβιοτικών παραμένει από τις υψηλότερες στην Ε.Ε., οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το φαινόμενο έχει ήδη ξεκινήσει να φαίνεται στα νοσοκομεία. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ECDC, οι λοιμώξεις αυτές αποτελούν ήδη μια από τις σοβαρότερες απειλές για τη δημόσια υγεία στην Ευρώπη, ευθύνονται για περισσότερους από 35.000 θανάτους ετησίως και η συχνότητά τους αυξάνεται ιδιαίτερα στις ηλικιακές ομάδες άνω των 65 ετών.
Η έκθεση δείχνει ότι οι βακτηριακές λοιμώξεις του αίματος από ανθεκτικά στελέχη παραμένουν σε υψηλά επίπεδα:
- Escherichia coli, ανθεκτική σε αντιβιοτικά τρίτης γενιάς: 10,3 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού
- Klebsiella pneumoniae, ανθεκτική σε καρβαπενέμες: 3,9 περιστατικά ανά 100.000, με αύξηση 57% σε σχέση με το 2019
- Staphylococcus aureus, ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη (MRSA): 4,6 περιστατικά ανά 100.000
Σύμφωνα με το ECDC, οι λοιμώξεις αυτές πλήττουν κυρίως ηλικιωμένους ασθενείς, άνδρες σε μεγαλύτερο ποσοστό, και ανθρώπους με χρόνια νοσήματα που νοσηλεύονται συχνά. Με τη γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού, ο αριθμός των ευάλωτων ατόμων αυξάνεται, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου τα ανθεκτικά βακτήρια μπορούν να εξαπλώνονται πιο εύκολα.
Η Κύπρος σε ζώνη κινδύνου
Η Κύπρος, αν και μικρή χώρα, δεν αποτελεί εξαίρεση. Τα στοιχεία του ECDC καταγράφουν ότι η χρήση αντιβιοτικών στην κοινότητα και στα νοσοκομεία παραμένει από τις υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις εκθέσεις επιτήρησης αντιμικροβιακής κατανάλωσης (ESAC-Net), η Κύπρος κατατάσσεται σταθερά στην πρώτη πεντάδα των χωρών με τη μεγαλύτερη χρήση ανά κάτοικο. Παράλληλα, τα δεδομένα της Eurostat δείχνουν ότι ο πληθυσμός της χώρας γηράσκει με ταχείς ρυθμούς. Το 2023, οι πολίτες άνω των 65 ετών αντιστοιχούσαν στο 17,5% του πληθυσμού, ενώ το ποσοστό αυτό αναμένεται να ξεπεράσει το 25% έως το 2035. Η αύξηση αυτή σημαίνει περισσότερες νοσηλείες, μεγαλύτερη έκθεση σε επεμβατικές πράξεις και αυξημένη ανάγκη για αντιβιοτικά -συνθήκες που ενισχύουν τον κίνδυνο για νοσοκομειακές λοιμώξεις από ανθεκτικά στελέχη.
Το ECDC έχει επανειλημμένα τονίσει ότι οι χώρες του νότου και της ανατολής της Ευρώπης, όπου περιλαμβάνεται και η Κύπρος, εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά αντοχής. Στην περίπτωση της Klebsiella pneumoniae με αντοχή σε καρβαπενέμες, μια από τις πιο κρίσιμες κατηγορίες αντιβιοτικών, η Κύπρος καταγράφει από τα υψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ, σύμφωνα με την τελευταία ευρωπαϊκή επιδημιολογική έκθεση.
Το ECDC εκτιμά ότι κάθε χρόνο 4,3 εκατ. ασθενείς σε ευρωπαϊκά νοσοκομεία αποκτούν τουλάχιστον μία νοσοκομειακή λοίμωξη. Το πρόβλημα αφορά κυρίως τις μονάδες εντατικής θεραπείας, τις χειρουργικές κλινικές και τα γηριατρικά τμήματα. Για την Κύπρο, όπου το σύστημα υγείας δέχεται ολοένα και μεγαλύτερη πίεση από τον αυξανόμενο αριθμό ηλικιωμένων ασθενών, η πρόκληση είναι διπλή, περιορισμός της μετάδοσης εντός των νοσοκομείων και ταυτόχρονα ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών.
