Σε δημόσια τοποθέτηση προέβη το Terra Cypria, αναφορικά με τη διοργάνωση υπαίθριων εκδηλώσεων, με τη χρήση εξοπλισμού φωτισμού και ήχου, στην περιοχή Άγιος Γεώργιος Πέγειας.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε, αναφέρει ότι δηλώνει δημόσια τα ακόλουθα, για σκοπούς διαφάνειας και ορθής ενημέρωσης του κοινού:
Στα πλαίσια επιτόπιας επίσκεψης στην Χερσόνησο Ακάμα, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 25.04.2025, διαπιστώθηκε η ανακατασκευή υφιστάμενου εστιατορίου, η ανέγερση νέων οικοδομών, η επέκταση χώρου στάθμευσης και η διάνοιξη πρόσβασης προς την παραλία, στην τοποθεσία Άγιος Γεώργιος, στο Δημοτικό Διαμέρισμα Πέγειας, στον Δήμο Ακάμα, της επαρχίας Πάφου.
Το τεμάχιο χωροθέτησης της συγκεκριμένης ανάπτυξης:
- Εμπίπτει εξ ολοκλήρου εντός Πολεοδομικής Ζώνης Προστασίας της Φύσης Ζ1 και Πολεοδομικού Καθεστώτος Περιοχής Εξαιρετικής Φυσικής Καλλονής.
- Εμπίπτει εντός και πλησίον των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Χερσόνησος Ακάμα.
- Εμπίπτει εντός και πλησίον της καθορισμένης Ζώνης Προστασίας της Παραλίας, με βάση τις πρόνοιες του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου.
- Γειτνιάζει με την Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή (MPA) και την Ειδικά Προστατευόμενη Περιοχή Μεσογειακής Σημασίας (SPAMI) Λάρα – Τοξεύτρα.
- Εφάπτεται με το Κρατικό Δάσος Αγίου Γεωργίου Πέγειας και το Εθνικό Δασικό Πάρκο (ΕΔΠ) Ακάμα, ενώ παράλληλα γειτνιάζει με το Φυσικό Μίκρο-Απόθεμα Γερόνησος.
- Εφάπτεται με Πολεοδομική Ζώνη Προστασίας των Αρχαιοτήτων Ζ2, είναι κηρυγμένο Αρχαίο Μνημείο Πίνακα Β’ και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Αρχαιολογικού Χώρου Άγιος Γεώργιος Πέγειας.
Οι επιστολές
Στις 28.04.2025, το Terra Cypria απέστειλε σχετικές επιστολές στον Πρόεδρο του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης Πάφου και στον Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος, με κοινοποίηση προς όλες τις συναρμόδιες αρχές, ζητώντας επίσημη ενημέρωση για τα ακόλουθα:
- Εάν χορηγήθηκε οποιαδήποτε Πολεοδομική Άδεια ή/και Άδεια Οικοδομής για το συγκεκριμένο έργο στον Άγιο Γεώργιο Πέγειας, το οποίο χωροθετείται εντός και πλησίον των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΕΖΔ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
- Εάν στα πλαίσια αδειοδότησης ή/και υλοποίησης του συγκεκριμένου έργου στον Άγιο Γεώργιο Πέγειας ζητήθηκαν εκ των προτέρων οι απόψεις των συναρμόδιων αρχών (Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, Τμήμα Δασών, Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας) για την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΕΖΔ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
- Εάν το συγκεκριμένο έργο στον Άγιο Γεώργιο Πέγειας υποβλήθηκε σε Προέλεγχο ή/και Δέουσα Εκτίμηση, γνωστή και ως Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ), με βάση τις πρόνοιες της ισχύουσας νομοθεσίας.
- Σε περίπτωση που δεν ζητήθηκαν οι απόψεις των συναρμόδιων αρχών για την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΕΖΔ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα ή/και το συγκεκριμένο έργο δεν υποβλήθηκε σε Προέλεγχο ή/και Δέουσα Εκτίμηση (ΕΟΑ), με βάση τις πρόνοιες της ισχύουσας νομοθεσίας, τότε ζητήθηκε να τερματιστούν άμεσα οποιεσδήποτε κατασκευαστικές εργασίες και να υποβληθεί το συγκεκριμένο έργο σε Δέουσα Εκτίμηση επιπτώσεων στους στόχους διατήρησης και στην ακεραιότητα των προστατευόμενων περιοχών, έτσι ώστε να εκδοθεί η αναγκαία Έκθεση ΕΟΑ και να τεθούν νομικά δεσμευτικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία του έργου.
Από τις 28.04.2025 και μέχρι σήμερα, η Πολεοδομική και Οικοδομική Αρχή, δηλαδή ο Επαρχιακός Οργανισμός Αυτοδιοίκησης Πάφου δεν έχει απαντήσει στην επιστολή μας, παραβιάζοντας έτσι την ισχύουσα νομοθεσία, η οποία απορρέει τόσο από διεθνείς συμβάσεις και κοινοτικές οδηγίες, όσο και από το Σύνταγμα και τους Νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Εργασίες χωρίς περιβαλλοντική έγκριση
Σήμερα, 26.08.2025, το Terra Cypria έλαβε απαντητική επιστολή από την Περιβαλλοντική Αρχή, δηλαδή τον Διευθυντή Τμήματος Περιβάλλοντος, με βάση την οποία για το εν λόγω θέμα και μετά την επιστολή μας, ημερομηνίας 28.04.2025, η Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου απέστειλε σχετική επιστολή προς τον ιδιοκτήτη του τεμαχίου, με την οποία ζήτησε όπως τερματιστεί οποιαδήποτε εργασία που επεμβαίνει εντός της καθορισμένης Ζώνης Προστασίας της Παραλίας και να υποβληθεί αίτηση προς τον Επαρχιακό Οργανισμό Αυτοδιοίκησης Πάφου για εξασφάλιση των απαιτούμενων αδειών. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, το Τμήμα Περιβάλλοντος δεν έχει παραλάβει οποιαδήποτε σχετική αίτηση από τον Επαρχιακό Οργανισμό Αυτοδιοίκησης Πάφου και δεν έχει διαβουλευτεί για οποιαδήποτε αίτηση περιβαλλοντικής έγκρισης των εργασιών ανέγερσης νέων οικοδομών, επέκτασης χώρου στάθμευσης ή/και διάνοιξης πρόσβασης προς την παραλία. Συνεπώς, οι εργασίες αυτές υλοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν χωρίς την εκ των προτέρων εξασφάλιση της απαιτούμενης περιβαλλοντικής έγκρισης, κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας. Όπως επισημαίνεται στην επιστολή της καθ’ ύλην αρμόδιας Περιβαλλοντικής Αρχής, ημερομηνίας 26.08.2025, «κάθε έργο ή δραστηριότητα που μπορεί να επηρεάσει προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 θα πρέπει να υποβάλλεται σε Δέουσα Εκτίμηση επιπτώσεων και να τηρεί τις διαδικασίες της νομοθεσίας».
Η εξέδρα
Πέραν των πιο πάνω, στα πλαίσια νέας επιτόπιας επίσκεψης στην Χερσόνησο Ακάμα, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 21.08.2025, το Terra Cypria διαπίστωσε την εγκατάσταση εξέδρας και εξοπλισμού ήχου και φωτισμού, με σκοπό την διοργάνωση υπαίθριων εκδηλώσεων. Την ίδια ημέρα, το Terra Cypria υπέβαλε σχετική καταγγελία στο Τμήμα Περιβάλλοντος.
Στις 22.08.2025, το Terra Cypria απέστειλε σχετική επιστολή στην Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, καθώς και στον Υπουργό Εσωτερικών, τονίζοντας ότι η διοργάνωση υπαίθριων εκδηλώσεων, όπως ιδιωτικά πάρτι και δημοτικά φεστιβάλ, στον Άγιο Γεώργιο Πέγειας δύναται να επιφέρει ιδιαίτερα σημαντικές και αρνητικές επιπτώσεις στους στόχους διατήρησης και στην ακεραιότητα των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000. Όσον αφορά την ΕΖΔ Χερσόνησος Ακάμα, τα επηρεαζόμενα είδη χαρακτηρισμού και προτεραιότητας περιλαμβάνουν κυρίως τις θαλάσσιες χελώνες (*Chelonia mydas και *Caretta caretta), που αναπαράγονται στην παρακείμενη παραλιακή περιοχή της Τοξεύτρας, από την οποία είναι πλήρως ορατό το συγκεκριμένο έργο και η εξέδρα υπαίθριων εκδηλώσεων με εξοπλισμό ήχου και φωτισμού, καθώς και τη Μεσογειακή φώκια (*Monachus monachus), είδος το οποίο χρησιμοποιεί την θαλάσσια και παράκτια περιοχή Αγίου Γεωργίου Πέγειας για τροφοληψία και ξεκούραση. Όσον αφορά την ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, τα επηρεαζόμενα είδη χαρακτηρισμού περιλαμβάνουν υδρόβια/παρυδάτια πτηνά και πελαγικά θαλασσοπούλια, τα οποία χρησιμοποιούν τη συγκεκριμένη περιοχή για αναπαραγωγή, ξεκούραση και τροφοληψία.
Στις 23.08.2025, το Terra Cypria προέβη σε επιτόπια επίσκεψη στην παραλία Τοξεύτρας, κατά τις ώρες διεξαγωγής της υπαίθριας εκδήλωσης στον Άγιο Γεώργιο Πέγειας, στα πλαίσια της οποίας κατέγραψε πολύ υψηλά επίπεδα φωτορύπανσης και ηχορύπανσης. Ταυτόχρονα, απέστειλε το σχετικό οπτικοακουστικό υλικό στο Τμήμα Περιβάλλοντος και στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
Στις 24.08.2025, το Terra Cypria δημοσιοποίησε το σχετικό οπτικοακουστικό υλικό, τεκμηριώνοντας τις πιέσεις και απειλές που δύναται να επιφέρει η διοργάνωση υπαίθριων εκδηλώσεων, με τη χρήση ηχείων και προβολέων, σε αυστηρά προστατευόμενες περιοχές, καθώς και σπάνια και απειλούμενα είδη άγριας ζωής.
Την ίδια ημέρα, το Τμήμα Περιβάλλοντος και το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρονται τα ακόλουθα:
- Δεν δόθηκε οποιαδήποτε έγκριση από τις συναρμόδιες αρχές για την τοποθέτηση της εξέδρας και τη διενέργεια της εκδήλωσης.
- Οι συναρμόδιες αρχές ενημερώθηκαν για την εγκατάσταση της εξέδρας και τη διοργάνωση της εκδήλωσης από το Terra Cypria στις 21.08.2025.
- Την ίδια ημέρα και με οδηγίες της Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, πραγματοποιήθηκε επιτόπια επιθεώρηση στον Άγιο Γεώργιος Πέγειας.
- Στις 22.08.2025, το Τμήμα Περιβάλλοντος απέστειλε επιστολή στον Δήμο Ακάμα για τερματισμό όλων των εργασιών και εξέταση της νομιμότητας της κατασκευής και λειτουργίας της εν λόγω εξέδρας.
- Η θέση των συναρμοδίων αρχών προφανώς δεν ήταν άλλη από τη μετακίνηση της εξέδρας σε χώρο που να μην δημιουργεί οποιοδήποτε πρόβλημα στην περιβαλλοντικά ευαίσθητη και αυστηρά προστατευόμενη περιοχή.
- Στις 23.08.2025, λόγω του γεγονότος ότι δεν υπήρξε ανταπόκριση από τον Δήμο Ακάμα, οποίος και είναι εκ του νόμου υπεύθυνος για την αδειοδότηση υπαίθριων εκδηλώσεων, καθώς και του γεγονότος ότι συνεχίζονταν οι προετοιμασίες διοργάνωσης της υπαίθριας εκδήλωσης, οι συναρμόδιες αρχές ενημέρωσαν την Τοπική Αρχή ότι, αφού δεν σκοπεύει να ασκήσει την εκ του νόμου αρμοδιότητα που έχει για άμεση ακύρωση της εκδήλωσης, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα διαχείρισης και μείωσης του άμεσου φωτισμού προς την προστατευόμενη παραλία Τοξεύτρας, με την τοποθέτηση προστατευτικών καλυμμάτων στην εξέδρα, με στόχο τον περιορισμό και τη μείωση της διάχυσης του φωτός προς την θάλασσα. Την ίδια μέρα, ο Δήμος Ακάμας προχώρησε στην τοποθέτηση προστατευτικών καλυμμάτων για τη μείωση της διάχυσης του φωτός προς την προστατευόμενη περιοχή, τα οποία επιθεωρήθηκαν από τις συναρμόδιες αρχές, αλλά εκ του αποτελέσματος αποδείχτηκαν λανθασμένα, ανεπαρκή και αναποτελεσματικά.
Προβλήματα παρακολούθησης και επιβολής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας
Το Terra Cypria επισημαίνει ότι η συγκεκριμένη υπόθεση αναδεικνύει, για άλλη μία φορά, ορισμένα από τα σημαντικότερα προβλήματα παρακολούθησης και επιβολής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στην Κύπρο:
- Οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν τηρούν τις νενομισμένες διαδικασίες εξασφάλισης περιβαλλοντικής έγκρισης δραστηριοτήτων, έργων και σχεδίων που δύναται να επηρεάζουν σημαντικά τους στόχους διατήρησης και την ακεραιότητα προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000.
- Οι συναρμόδιες αρχές για την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 δεν είναι σε θέση να επιβάλουν την τήρηση της ισχύουσας νομοθεσίας.
- Οι περιοχές του Δικτύου Natura 2000 συνεχίζουν να αποτελούν μέχρι σήμερα ανοχύρωτες πολιτείες, καθότι δεν έχουν εκδοθεί τα αναγκαία διατάγματα προστασίας και διαχείρισης, με αποτέλεσμα να μην έχουν θεσπιστεί ειδικοί στόχοι διατήρησης και κατάλληλα μέτρα διαχείρισης αυτών των περιοχών.
- Οι συναρμόδιες αρχές θέτουν ή αποδέχονται μέτρα μετριασμού των επιπτώσεων, η παρακολούθηση και εφαρμογή των οποίων είναι εξαιρετικά προβληματική και ανεπαρκής.
Καταλήγοντας, το Terra Cypria επισημαίνει τα ακόλουθα:
- Σύμφωνα με το Τμήμα Περιβάλλοντος και το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, κατόπιν διενέργειας επιτόπιου ελέγχου στην αυστηρά προστατευόμενη παραλιακή περιοχή της Τοξεύτρας, «διαπιστώθηκε ότι δεν δημιουργήθηκε οποιοδήποτε πρόβλημα με τις φωλιές στην περιοχή». Αυτό, όμως, συνέβη «από τύχη», όπως πολύ εύστοχα διευκρίνισε σε δημόσια δήλωση της η Διευθύντρια του Τμήματος Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, καθότι έτυχε το συγκεκριμένο βράδυ στη συγκεκριμένη παραλία να μην καταγραφεί οποιαδήποτε δραστηριότητα φωλεοποίησης (ενήλικη χελώνα που βγήκε για να εναποθέσει τα αυγά της στην άμμο) ή εκκόλαψης (νεογνά χελωνάκια που εκκολάφθηκαν από τα αυγά και βγήκαν από τη φωλιά τους). Το γεγονός ότι έτυχε να μην προκληθούν επιπτώσεις σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται ότι δεν δύναται να προκληθούν επιπτώσεις από μία τέτοια δραστηριότητα στη συγκεκριμένη περιοχή. Αντιθέτως, είναι καθολικά αποδεκτό, με βάση τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία, ότι η φωτορύπανση (τόσο ο άμεσος φωτισμός, όσο και η φωταύγεια), αλλά και η ηχορύπανση, συγκαταλέγονται στις σημαντικότερες πιέσεις και σοβαρότερες απειλές για τα δύο είδη θαλάσσιων χελωνών, κυρίως μάλιστα κατά την περίοδο της αναπαραγωγής τους (Μάιος – Οκτώβριος). Αυτό αποτελεί ένα αναντίρρητο επιστημονικό δεδομένο, το οποίο δεν χρήζει αμφισβήτησης.
- Ζητούμε την επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας και την τήρηση των νενομισμένων διαδικασιών, έτσι ώστε να μην επαναληφθούν τέτοιες παράνομες ενέργειες και αυθαίρετες δραστηριότητες στο μέλλον. Οι προστατευόμενες περιοχές, καθώς και τα προστατευόμενα είδη και ενδιαιτήματα, δεν αποτελούν πεδία ή αντικείμενα διενέργειας πειραμάτων για την εκ των υστέρων αποτύπωση των οποιωνδήποτε επιπτώσεων. Ως εκ τούτου, απαιτούμε την ορθή εφαρμογή των θεμελιωδών Αρχών της Πρόληψης και της Προφύλαξης, στις οποίες εδράζεται η ισχύουσα νομοθεσία και οι οποίες διασφαλίζουν την αποτελεσματική διατήρηση αυστηρά προστατευόμενων περιοχών, ενδιαιτημάτων και ειδών.
- Αναμένουμε την άμεση αποξήλωση της εξέδρας υπαίθριων εκδηλώσεων, με εξοπλισμό ήχου και φωτισμού στον Άγιο Γεώργιο Πέγειας και την ακύρωση της χρήσης εξέδρας, ηχείων και προβολέων για όλες τις, προγραμματιζόμενες ή μη, υπαίθριες εκδηλώσεις στον Άγιο Γεώργιο Πέγειας.
- Καλούμε τις συναρμόδιες αρχές να διασφαλίσουν την επιβολή αυστηρών και αποτρεπτικών ποινών σε περιπτώσεις διάπραξης εγκλημάτων κατά της άγριας ζωής, καθώς και παρακοής των οδηγιών των συναρμόδιων αρχών και μη συμμόρφωσης με την ισχύουσα νομοθεσία.
- Επιβάλλεται η ορθή και άμεση εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, μέσω της διασφάλισης της αποτελεσματικής προστασίας και της ολοκληρωμένης διαχείρισης των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο.
- Τέλος, τονίζουμε ότι η στοχοποίηση των περιβαλλοντικών οργανώσεων, επειδή απαιτούν τη συμμόρφωση με νόμους, κανονισμούς και διατάγματα που διέπουν το καθεστώς προστασίας της κοινής μας φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, δεν είναι αποδεκτή σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα και θα πρέπει να προβληματίσει σοβαρά τη συντεταγμένη πολιτεία. Καμία προσπάθεια σπίλωσης του ονόματος μας, με ψευδείς, ανακριβείς και παραπλανητικές δηλώσεις, στόχος των οποίων είναι ο αποπροσανατολισμός της δημόσιας συζήτησης και της κοινής γνώμης από τις παρανομίες που συντελούνται σε προστατευόμενες περιοχές, αλλά και καμία προσπάθεια εκφοβισμού μας, με στόχο την αποθάρρυνση και αποσιώπηση μας, δεν θα μας σταματήσει από το να επιτελούμε το έργο μας, το οποίο δεν είναι άλλο από την προστασία του περιβάλλοντος και την διαφύλαξη της κοινής μας φυσικής κληρονομιάς, τόσο για τις τωρινές, όσο και για τις μελλοντικές γενεές.
