Το συναντάμε σε βιτρίνες ζαχαροπλαστείων να «στολίζει» τούρτες, ως διακοσμητικό σε πληθωρικούς μπουφέδες αστεράτων ξενοδοχείων ή ως γαρνιτούρα σε κοκτέιλ που θέλουν να κάνουν εντύπωση. Λέγεται καραμπόλα (carabola) και διεθνώς κάνει καριέρα ως star fruit. Αυτό το εξωτικό φρούτο με το έντονα διακοσμητικό σχήμα, που θυμίζει αστέρι όταν κόβεται σε φέτες, μοιάζει να έχει γεννηθεί για να φωτογραφίζεται.
Πίσω από την εντυπωσιακή εμφάνιση, η καραμπόλα κρύβει πολύτιμες βιο-λειτουργικές ιδιότητες με δροσερή γεύση που αμφιταλαντεύεται μεταξύ πράσινου μήλου, ακτινιδίου και ξινού σταφυλιού. Και δεν είναι μόνο η εμφάνιση καθώς σύμφωνα με πρόσφατα αποτελέσματα ερευνών, τόσο η φλούδα όσο και ο πολτός της καραμπόλας, αποτελούν πολύτιμες πηγές φυτοχημικών ενώσεων, με τη φλούδα να παρουσιάζει ανώτερες λειτουργικές, φυτοχημικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό, σε σύγκριση με τον πολτό. Ειδικότερα, θεωρείται ιδιαίτερα δραστικό στην αποτοξίνωση του ήπατος.
Από πού έρχεται η καραμπόλα και πού καλλιεργείται
Η καραμπόλα κατάγεται από την τροπική Νοτιοανατολική Ασία, με ιστορικές ρίζες που εντοπίζονται στην Ινδονησία, τις Φιλιππίνες και τη Μαλαισία. Σήμερα, καλλιεργείται ευρέως στη Σρι Λάνκα, στην Ταϊλάνδη, στην Ινδία αλλά και στη Φλόριντα, στη Βραζιλία και στην Κολομβία. Οι καρποί προτιμούν τροπικά και υποτροπικά κλίματα, ενώ το δέντρο που τους παράγει, η επιστημονική του ονομασία είναι Averrhoa carambola, είναι σχετικά μικρό και μπορεί να καλλιεργηθεί ακόμα και σε μεγάλες γλάστρες.
Τα food miles της καραμπόλας
Όπως συμβαίνει με πολλά εξωτικά φρούτα, η απόσταση που διανύει η καραμπόλα μέχρι να φτάσει στα ράφια των ευρωπαϊκών σούπερ μάρκετ είναι μεγάλη. Εισάγεται συνήθως αεροπορικώς από την Κεντρική και Νότια Αμερική ή την Ασία, με αποτέλεσμα να έχει υψηλό αποτύπωμα άνθρακα (carbon footprint). Στην Ευρώπη φτάνει κυρίως μέσω Ολλανδίας και Ισπανίας ενώ τα περισσότερα δείγματα που βρίσκουμε στα ελληνικά supermarket προέρχονται από την Ταϊλάνδη ή την Βραζιλία. Πιο συγκεκριμένα, η καραμπόλα που φτάνει στην Ελλάδα από τη Βραζιλία, διανύει περίπου 10.000 χιλιόμετρα μέχρι να βρεθεί στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Η αεροπορική μεταφορά αυτής της απόστασης ξεπερνάει σε εκπομπές άνω του 1 τόνου διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) ανά φορτίο, αποκαλύπτοντας το βαρύ περιβαλλοντικό αποτύπωμα που μπορεί να κρύβεται πίσω από ένα μικρό εξωτικό φρούτο με εντυπωσιακή εμφάνιση.
Πόσο καιρό διατηρείται;
Η καραμπόλα είναι ευαίσθητο φρούτο. Αν είναι ακόμα σφιχτή και πράσινη, διατηρείται στο ψυγείο περίπου για 2 έως 3 εβδομάδες. Όταν αρχίσει να κιτρινίζει και να αποκτά καφετί ραβδώσεις στις άκρες, έχει ωριμάσει και πρέπει να καταναλωθεί μέσα σε λίγες ημέρες. Αν την κόψουμε και τη βάλουμε στο ψυγείο, διατηρεί τη φρεσκάδα της για περίπου 2 ημέρες. Γενικά, καταναλώνεται ωμή με τη φλούδα ή χωρίς, ενώ μπορεί να καταψυχθεί σε φέτες για smoothies και γρανίτες.
Εκτός από διακόσμηση, πώς αλλιώς καταναλώνεται;
Λόγω της εμφάνισής της χρησιμοποιείται κυρίως ως διακοσμητικό στοιχείο σε τούρτες, φρουτοσαλάτες, πλατό φρούτων ή και κοκτέιλ. Ωστόσο, έχει πολλές ακόμα χρήσεις σε σαλάτες με φυλλώδη που δίνει οξύτητα, ταιριάζει πολύ με γαρίδες μαριναρισμένες και είναι ιδανικό ταίρι για άλλα εξωτικά φρούτα όπως είναι ο ανανάς και το μάνγκο. Επίσης, λόγω της φυσικής της οξύτητας, λειτουργεί ιδανικά σε μαρμελάδες ή chutneys που συνοδεύουν τυριά. Αξίζει, επίσης, να το δοκιμάσετε δίπλα σε ψάρι και λευκό κρέας. Σπανιότερα, μπορεί να βρείτε τη βρείτε σε ασιατικά σούπερ μάρκετ όπου κυκλοφορεί αποξηραμένη και καταναλώνεται ως σνακ.
Μια νόστιμη ιδέα είναι και η καραμελωμένη εκδοχή. Το μόνο που χρειάζεται είναι, αφού την τεμαχίσετε να την ψήσετε με λίγη λευκή ζάχαρη και να την απολαύσετε ως topping σε γιαούρτι ή πανακότα.
Ήξερες ότι τα άνθη είναι βρώσιμα;
TTα άνθη έχουν μακρά ιστορία στη χρήση του σε γιατροσόφια, είναι βρώσιμα και χρησιμοποιούνται στις σαλάτες ή σαν γλυκά κουταλιού (όπως η ροδοζάχαρη) σε ορισμένες περιοχές όπως η Ιάβα και η Ινδία. Έχουν πικάντικη με ελαφρώς γλυκιά γεύση και χρησιμοποιούνται ωμά ή μαγειρεμένα.
Τα φύλλα είναι επίσης βρώσιμα, είτε ωμά είτε μαγειρεμένα. Στην κινέζικη παραδοσιακή ιατρική χρησιμοποιείται κατά του πυρετού, των δερματικών παθήσεων, της υψηλής αρτηριακής πίεσης και του διαβήτη.
