Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου για έκπτωση του Τυχικού από τον θρόνο της Πάφου στηρίχθηκε σε ορισμένες σοβαρές κατηγορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας και αφορούν παρεκκλίσεις από την ορθόδοξη πίστη και παράδοση. Πίσω από τις πικάντικες λεπτομέρειες που κέντρισαν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, υπάρχει ένα μεγάλο διακύβευμα για την Εκκλησία της Κύπρου και αυτό θα είναι το στίγμα που θα αφήσει πίσω του ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος. Η επικράτηση και η διατήρηση του υγιούς εκκλησιαστικού φρονήματος απέναντι στον ζηλωτισμό, τον φανατισμό, τον παραλογισμό και τη μαγική σκέψη. Η διατήρηση του οικουμενικού πνεύματος απέναντι στην προσπάθεια κάποιων να περιχαρακώσουν και να απομονώσουν την Εκκλησία. Το πρώτο βήμα έγινε με το κλείσιμο της Μονής Αββακούμ, το δεύτερο με την έκπτωση του Τυχικού από τον θρόνο της Πάφου και πλέον αναμένεται η επόμενη κίνηση του Αρχιεπισκόπου.
Αποτειχισμένοι
Ο τέως μητροπολίτης Πάφου Τυχικός ανέπτυξε σχέσεις με τους αποτειχισμένους της Θεσσαλονίκης, δημιουργώντας τον κίνδυνο να παρεισφρήσουν εντός της Εκκλησίας της Κύπρου φανατικοί θρησκόληπτοι, οι οποίοι απαιτούν από τους επισκόπους να διατηρούν απόλυτη στάση απέναντι σε άλλες Εκκλησίες και ομολογίες πίστεως.
Οι αποτειχισμένοι δεν εκδηλώνουν απλώς ζηλωτικές τάσεις, αλλά έχουν την αίσθηση ότι τους κυνηγούν οι αιρετικοί και το κακό. Έτσι αντιμετωπίζουν με καχυποψία και εχθρότητα τις άλλες Εκκλησίες και θεωρούν ότι δεν πρέπει να υπάρχει διαθρησκευτικός διάλογος. Όταν αυτό συμβαίνει τότε νιώθουν την ανάγκη να υψώσουν τα τείχη της πίστεως και να διακόψουν την εκκλησιαστική κοινωνία με τους επισκόπους που συμμετέχουν στον διάλογο μεταξύ των Εκκλησιών. Ζητούν δηλαδή από την Ορθόδοξη Εκκλησία να κλειστεί στον εαυτό της και εκτοξεύουν βρισιές και χαρακτηρισμούς όπως «μασόνοι» για όσους τάσσονται υπέρ του οικουμενισμού.
Δεν είναι τυχαίο που ο Τυχικός εναντιώθηκε στην προσπάθεια του Αρχιεπισκόπου Γεώργιου για μεταφορά της Τιμίας Κάρας του Αποστόλου Παύλου στην Πάφο, θέτοντας σε κίνδυνο τις σχέσεις της Εκκλησίας της Κύπρου με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
Οικουμενισμός
Το δίλημμα του οικουμενισμού απασχόλησε την αρχέγονη Εκκλησία και αποτελεί μια συνεχή πρόκληση μέχρι σήμερα. Η αρχέγονη Εκκλησία είτε θα κλεινόταν στον εαυτό της και θα γινόταν μια αίρεση που σιγά-σιγά θα εξαφανιζόταν είτε θα ανοιγόταν σε οικουμενικό πλαίσιο. Τελικά, επικράτησε το οικουμενικό πνεύμα και η Εκκλησία εξαπλώθηκε και διατηρήθηκε ζωντανή.
Η Εκκλησία της Κύπρου υποστηρίζει τον οικουμενισμό, συμμετέχοντας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών που στοχεύει στην αποκατάσταση της ενότητας των χριστιανών σε ευχαριστιακή κοινωνία. Μάλιστα ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος εκπροσώπησε κατά το παρελθόν την Εκκλησία της Κύπρου σε πανορθόδοξες διασκέψεις και στον διάλογο με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τις ομολογίες των Λουθηρανών και Μεταρρυθμιστών. Τάσσεται υπέρ του διαθρησκευτικού διαλόγου και θεωρεί ότι η Εκκλησία της Κύπρου θα πρέπει να διατηρήσει τον εξωστρεφή της χαρακτήρα.
Φυσικά, δεν αποτελεί πρόκληση μόνο η διατήρηση της εξωστρέφειας και του οικουμενικού πνεύματος. Ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην πνευματικότητα, προσπαθώντας να αποτρέψει φαινόμενα μαγικής σκέψης και ειδωλολατρίας, ώστε να μην επιστρέψουν μεσαιωνικές δεισιδαιμονίες και παραλογισμοί. Σημασία για τον Αρχιεπίσκοπο έχει η πίστη και όχι η λανθασμένη αντίληψη ορισμένων ότι θα σωθούν ή θα θεραπευτούν με μαγικό τρόπο εάν προσκυνήσουν απλώς τα λείψανα ενός γέροντα και φυλάξουν ένα κομμάτι υφάσματος.
Πνευματικότητα
Ο Χριστιανισμός εμφανίστηκε στην αρχαιότητα όπου επικρατούσε η μαγική σκέψη, η ειδωλολατρία, οι δεισιδαιμονίες, οι ανθρωποθυσίες και άλλες παράλογες πρακτικές. Επρόκειτο για μια νέα θρησκεία που έσπρωχνε την πνευματικότητα σε υψηλότερα επίπεδα και οδηγούσε στην απομάγευση του κόσμου.
Βέβαια, η ίδρυση των πρώτων Εκκλησιών και η εξάπλωση του Χριστιανισμού σε διάφορες περιοχές και ηπείρους οδήγησε σε ορισμένους συμβιβασμούς και αφομοιώσεις τοπικών παραδόσεων και θρησκευτικών πρακτικών ξένων προς τον Χριστιανισμό. Έτσι ξεκίνησε μια μάχη μεταξύ αυτών που ήθελαν να διατηρήσουν το αρχικό μήνυμα μιας υψηλούς πνευματικότητας και εκείνων που οδηγούσαν σε νέες μορφές εκλαΐκευσης του Χριστιανισμού.
Στην περίπτωση της Ορθοδοξίας υπάρχει το ιστορικό παράδειγμα της εικονομαχίας την περίοδο της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Βυζάντιο). Η συγκεκριμένη θρησκευτική διαμάχη εντός της Ορθοδοξίας ξέσπασε τον 8ο αιώνα μ.Χ. και αφορούσε τις υπερβολές των πιστών σχετικά με τη λατρεία των εικόνων και των ιερών λειψάνων. Βέβαια, λήφθηκαν πολύ σκληρά μέτρα από τους αυτοκράτορες με αφαίρεση εικόνων από τις εκκλησίες διά της βίας και προκλήθηκαν σφοδρές αντιδράσεις από μοναχούς και πιστούς. Τελικά, οι εικονοκλάστες έχασαν τη μάχη με τους εικονολάτρες.
Ωστόσο, ο προβληματισμός που προκάλεσε η θρησκευτική διαμάχη βοήθησε στο να τεθούν όρια στην εκλαΐκευση και τις δεισιδαιμονίες και να διατηρηθεί η πνευματικότητα σε μεγάλο βαθμό. Ήταν ένας ιστορικός συμβιβασμός ο οποίος κράτησε ζωντανό το υγιές εκκλησιαστικό φρόνημα και δεν επέτρεψε τη μεταμόρφωση του Χριστιανισμού σε μια ειδωλολατρική θρησκεία.
Οι εικόνες που απεικόνιζαν τους Αγίους, τον Χριστό και την Παναγία διευκόλυναν την προσπάθεια να περάσει το μήνυμα του Χριστιανισμού στις αμόρφωτες μάζες που δεν μπορούσαν να διαβάσουν τα ιερά κείμενα. Εντούτοις, γινόντουσαν πολλές φορές εργαλείο στα χέρια λαϊκιστών ιερέων και μοναχών, οι οποίοι καλλιεργούσαν τον φανατισμό και τις θρησκευτικές δοξασίες, εκμεταλλευόμενοι τους πιστούς με διάφορα κόλπα όπως το δάκρυσμα των εικόνων.
Λειψανολατρία
Αυτές οι τάσεις δεν έπαψαν να εκδηλώνονται σε κάθε εποχή και συνεχίζουν μέχρι σήμερα να παρατηρούνται φαινόμενα λειψανολατρίας, μαγείας και γεροντολατρίας. Το παράδειγμα ορισμένων Βατοπαιδινών που κουβαλούν στην Κύπρο λείψανα γερόντων και τα περιφέρουν σε διάφορες περιοχές για προσκύνημα είναι ενδεικτικό της κατάστασης που υπάρχει σήμερα και του κινδύνου να καταλήξει ο Χριστιανισμός σε ειδωλολατρική θρησκεία εάν αφεθεί στα χέρια των λαϊκιστών.
Αυτά τα φαινόμενα ενοχλούν τον Αρχιεπίσκοπο Γεώργιο και είναι αποφασισμένος να μην επιτρέψει την επέλαση του λαϊκισμού και εν τέλει τη διάβρωση της ορθόδοξης πίστεως. Δεν είναι τυχαίο που ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος αποφάσισε να βάλει τάξη στη Μονή Αββακούμ και να πατάξει το φαινόμενο της εμπορευματοποίησης της πίστης με τεχνάσματα που παρουσιάζονταν ως θαύματα με σκοπό το οικονομικό όφελος.
Οι λαϊκιστές και το στίγμα του Γεώργιου
Φαίνεται ότι το επόμενο βήμα του Αρχιεπισκόπου θα είναι η πάταξη του φαινομένου του λαϊκισμού εντός της Εκκλησίας. Η αποτροπή δηλαδή των φαινομένων που θέλουν αρχιερείς και κληρικούς να απευθύνονται στα κατώτερα ένστικτα των ανθρώπων, φανατίζοντας τους πιστούς με ακραίες απόψεις και τοποθετήσεις. Στην κατηγορία των λαϊκιστών υπάγεται ο μητροπολίτης Μόρφου και γενικά η ομάδα των «6» της Ιεράς Συνόδου που παίζουν μονίμως ρόλο αντιπολίτευσης και ευνοούν τη λειψανολατρία και τη γεροντολατρία.
Ο Αρχιεπίσκοπος έστειλε ήδη ισχυρό μήνυμα ότι θέλει να απαλλάξει την Εκκλησία της Κύπρου από όλες τις πιο πάνω αρνητικές καταστάσεις. Δήλωσε ότι σε μια επόμενη Ιερά Σύνοδο θα τεθεί το θέμα των ακραίων δηλώσεων από τους αρχιερείς, τονίζοντας πως πρέπει να τεθούν κάποια όρια σε αυτά που μπορεί να πει κάποιος επίσκοπος ως προσωπική άποψη ώστε να μην εκθέτει την Εκκλησία της Κύπρου. Εκκλησιαστική πηγή που γνωρίζει πώς σκέφτεται ο Μακαριότατος ανέφερε στον «Π» ότι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος σε αυτά τα ζητήματα και πως θέλει να αφήσει πίσω του το στίγμα της υγιούς πνευματικής βάσης της Εκκλησίας της Κύπρου.
