ΓΡΑΦΕΙ
ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΜΑΝΩΛΗ
Μεγάλη αναστάτωση επικρατεί στον κλάδο της ενέργειας τα τελευταία 24ωρα, μετά τη δημοσιοποίηση της πρότασης που κατατέθηκε από τον πρόεδρο της ΑΗΚ Αντρέα Μαραγκό στις συντεχνίες, στο πλαίσιο της προσπάθειας για αποτροπή των απεργιακών κινητοποιήσεων που εξήγγειλαν για τις 9 και 16 Νοεμβρίου οι εργαζόμενοι στην Αρχή Ηλεκτρισμού. Αυτό που καθίσταται σχεδόν βέβαιο, μέσα από τα όσα διαμείφθηκαν εντός της εβδομάδας, είναι πως θα προκύψει νέα μεγάλη καθυστέρηση στην έναρξη λειτουργίας του ανταγωνισμού στην παραγωγή ρεύματος αν γίνει αποδεκτή από τις συντεχνίες και εφαρμοστεί η πρόταση για σύσταση ανεξάρτητου γραφείου Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρισμού, προκειμένου ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) να παραμείνει συνδεδεμένος με την ΑΗΚ για μια περίοδο περίπου δύο χρόνων.
Η έναρξη λειτουργίας της ανταγωνιστικής αγοράς ορίστηκε από τη ΡΑΕΚ για την 1η Ιουλίου 2019. Υπεύθυνος για τη διαχείριση και λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς είναι βάσει του νόμου περί ρύθμισης της αγοράς ηλεκτρισμού ο Διαχειριστής Μεταφοράς, ο οποίος ανήκει στη δομή της ΑΗΚ και στελεχώνεται από υπάλληλους της Αρχής, πλην του διευθυντή του, ο οποίος διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Προκειμένου η λειτουργία του ΔΣΜΚ, και κυρίως η εμπλοκή του στην ανταγωνιστική αγορά, να γίνεται με τρόπο αντικειμενικό και αμερόληπτο έναντι των ιδιωτών παραγωγών, κυβέρνηση και ΡΑΕΚ συμφώνησαν προ μηνών ότι πρέπει να ανεξαρτητοποιηθεί πλήρως από την ΑΗΚ. Οι συντεχνίες της Αρχής Ηλεκτρισμού διαφωνούν και ζητούν να συσταθεί ανεξάρτητο γραφείο Λειτουργού Αγοράς, ώστε να διασφαλιστεί μεν η αντικειμενικότητα έναντι των ιδιωτών, αλλά ο ΔΣΜΚ να παραμείνει συνδεδεμένος με την ΑΗΚ. Το Υπουργείο Ενέργειας και η ΡΑΕΚ επιμένουν και σήμερα πως ακόμα και αν συσταθεί ανεξάρτητος Λειτουργός Αγοράς θα πρέπει να είναι ανεξάρτητος και ο ΔΣΜΚ, ο οποίος διαχειρίζεται τεχνικά δεδομένα των ιδιωτών παραγωγών και έχει μεγάλης έκτασης και σημασίας εμπλοκή στην αγορά ηλεκτρισμού. Προκειμένου να αποφευχθούν οι απεργίες που εξήγγειλαν οι συντεχνίες, η κυβέρνηση εμφανίστηκε τις τελευταίες μέρες πρόθυμη να δεχθεί την απαίτηση των συντεχνιών για σύσταση ανεξάρτητου Λειτουργού Αγοράς, νοουμένου ότι και ο ΔΣΜΚ θα ανεξαρτητοποιηθεί από 1/7/2019. Σχετική πρόταση υποβλήθηκε την Πέμπτη στις συντεχνίες, οι οποίες χθες ενημέρωσαν τον πρόεδρο της ΑΗΚ ότι δεν είναι ικανοποιημένες από την πρόταση. Οι δικές μας πληροφορίες αναφέρουν ότι και στο Υπουργείο Ενέργειας, αλλά και στη ΡΑΕΚ, υπάρχει έντονος προβληματισμός για την πορεία που παίρνουν τα πράγματα και δεν αποκλείεται οι συζητήσεις να επαναρχίσουν την ερχόμενη εβδομάδα από μηδενική βάση, με βασικό μέλημα να μην καθυστερήσει άλλο ο ανταγωνισμός.
Βέβαιη η καθυστέρηση
Αυτό που προβληματίζει είναι ο πολύτιμος χρόνος που θα χαθεί για τη σύσταση γραφείου Λειτουργού Αγοράς. Ακόμα και αν το γραφείο αυτό στηθεί έξω από την κρατική μηχανή (νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου) θεωρείται ότι η σύσταση και η στελέχωσή του, αλλά και η δημιουργία του απαραίτητου νομικού πλαισίου και η εξασφάλιση του αναγκαίου εξοπλισμού και του λογισμικού για τη λειτουργία της αγοράς ρεύματος, θα πάρει δύο ή παραπάνω χρόνια. Αυτό από μόνο του οδηγεί σε μετάθεση της έναρξης λειτουργίας της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού. Επιπλέον, δεν είναι ξεκάθαρο τι θα γίνει με τις εν εξελίξει διαδικασίες ενίσχυσης του προσωπικού του Διαχειριστή Μεταφοράς. Αν θα συσταθεί Λειτουργός Αγοράς, θα πρέπει να σταματήσουν οι μακρόσυρτες διαδικασίες ενίσχυσης του Διαχειριστή και να ξεκινήσουν άλλες, για τη στελέχωση του Λειτουργού Αγοράς, με ό,τι αυτό σημαίνει σε χρόνο! Επίσης, αν αφεθεί να επανεξεταστεί αρχές 2019 η ανεξαρτητοποίηση του ΔΣΜΚ, είναι λογικό να αναμένει κανείς ότι απλώς θα μεταφερθεί για εκείνη την περίοδο η μεγάλη σύγκρουση με τις συντεχνίες, με συνέπεια, πάλι, την αναβολή του ανταγωνισμού.
Σε περίπτωση προώθησης τώρα της σύστασης ανεξάρτητου Λειτουργού Αγοράς, θα προκύψει πρόβλημα με τους νέους κανόνες αγοράς, οι οποίοι εγκρίθηκαν πρόσφατα από τη ΡΑΕΚ μετά από περίπου δύο χρόνια διαβουλεύσεων. Οι κανονισμοί προβλέπουν λειτουργία του Λειτουργού Αγοράς εντός του ΔΣΜΚ, συνεπώς ενδεχόμενη ανεξαρτητοποίησή του θα προκαλέσει την ανάγκη για τροποποίηση των κανόνων αγοράς! Τροποποιήσεις θα χρειαστεί και ο βασικός νόμος.
Χθες, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Ελεύθερης Ανταγωνιστικής Αγοράς Ενέργειας Κύπρου εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία καλεί «τον υπουργό Ενέργειας και τη ΡΑΕΚ να μην ενδώσουν ούτε κατ’ ελάχιστον στα καμώματα των συντεχνιών της ΑΗΚ, διότι τα αποτελέσματα θα είναι καταστροφικά». Υπέρ ενός πλήρως ανεξάρτητου και αμερόληπτου ΔΣΜΚ τάσσεται και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου Φάνος Καραντώνης.
