Η σημερινή πολύ δύσκολη κατάσταση με την υψηλή τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος είναι το αποτέλεσμα διαχρονικών κακών σχεδιασμών, αδράνειας και αστοχιών, αναφέρει το ΕΤΕΚ, προσθέτοντας ότι «η απάντηση στα σημερινά αδιέξοδα είναι περισσότερη ενεργειακή δημοκρατία».
Σε ανακοίνωση με την οποία σχολιάζει τη δημόσια συζήτηση και την επίρριψη ευθυνών για το κόστος και την υψηλή τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, το ΕΤΕΚ αναφέρει ότι «οι όποιες διορθωτικές κινήσεις σήμερα δεν μπορούν να έχουν άμεσα αποτελέσματα», προσθέτοντας ότι η Πολιτεία «θα πρέπει να εφαρμόσει την αρχή ενεργειακή απόδοση (δράσεις για εξοικονόμηση ενέργειας) πρώτα και εφεξής κορυφαία προτεραιότητα πρέπει να είναι τα φωτοβολταϊκά στις στέγες, που αφορούν το μέσο νοικοκυριό/μικρομεσαία επιχείρηση, η περαιτέρω προώθηση της αυτοπαραγωγής/ιδιοκατανάλωσης και η άμεση προώθηση των ενεργειακών κοινοτήτων, για αυτούς που δεν έχουν την τεχνική δυνατότητα να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκό σύστημα στις στέγες τους π.χ πολυκατοικίες και «όχι τα μεγάλα εμπορικά φωτοβολταϊκά πάρκα».
«Αυτό επιτάσσει η ενεργειακή δημοκρατία», προσθέτει.
Αναφέρει ότι είχε προειδοποιήσει έγκαιρα, από το 2022 για την εφαρμογή του Μοντέλου Στόχος («ανταγωνιστική» αγορά ηλεκτρισμού) και «πως αυτή όπως έχει σχεδιαστεί και αναμένεται να εφαρμοστεί στην Κύπρο δημιουργεί περισσότερο κέρδη στους ιδιώτες παρά όφελος στον καταναλωτή».
Επίσης, το Επιμελητήριο αναφέρει ότι είχε προτείνει προ τριετίας την αξιοποίηση των μειοδοτικών διαγωνισμών για την περαιτέρω διείσδυση ΑΠΕ (μεγάλων εμπορικών φωτοβολταϊκών πάρκων) με ανταγωνιστικές διαδικασίες και τιμές που να βασίζονται στην κοστοστρέφεια, ώστε να έχει όφελος και ο μέσος καταναλωτής.
«Δυστυχώς, ακόμα και μετά το άνοιγμα της ‘κανονικής’ αγοράς ηλεκτρισμού εάν δεν αλλάξει κάτι ουσιαστικό (π.χ. χρήση ΦΑ στην φυσική του μορφή ή ηλεκτρική διασύνδεση), τουλάχιστον τα πρώτα 3 με 5 χρόνια οι τιμές του ηλεκτρισμού αναμένεται να παραμείνουν ψηλές ή και θα αυξηθούν περαιτέρω», προσθέτει.
Σχολιάζοντας το δίλημμα που έθεσε ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού «Η Κύπρος μπροστά στο δίλημμα: Μονοπώλιο ή Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού;», το ΕΤΕΚ αναφέρει ότι η απάντηση είναι απλή, προσθέτοντας ότι «ούτε κρατικό μονοπώλιο, ούτε ιδιωτικό ολιγοπώλιο, αλλά περισσότερη ενεργειακή δημοκρατία».
«Με δεδομένο ότι ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος είναι περιορισμένος και η επέκταση και εκσυγχρονισμός του δικτύου είναι μια αργή διαδικασία η οποία προφανώς και πρέπει να επισπευσθεί, θα πρέπει η Πολιτεία άμεσα να επαναξιολογήσει τις προτεραιότητες της», προσθέτει.
Αναφέρει επίσης ότι «δυστυχώς κανείς δεν ασχολήθηκε επισταμένα με την προώθηση των ενεργειακών κοινοτήτων, οι οποίες μπορεί να αποτελούν την απάντηση στο σημερινό αδιέξοδο, παρόλο που το γενικό νομικό πλαίσιο υπάρχει από το Καλοκαίρι του 2022».
Επιπλέον, το ΕΤΕΚ αναφέρει ότι «επειδή οι θετικές επιπτώσεις των πιο πάνω ενεργειών δεν θα φανούν άμεσα, θα πρέπει να επιδειχθεί η αναγκαία πολιτική βούληση για να αναλάβουν όλοι οι παίκτες της αγοράς ηλεκτρισμού, περιλαμβανομένων και των ιδιωτών, το βάρος που τους αναλογεί, έτσι ώστε να στηριχθούν οι ευάλωτες ομάδες και όχι μόνο ο καταναλωτής και ο φορολογούμενος».
Σε σχέση με την πολυσυζητημένη και ζητούμενη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, το Επιμελητήριο αναφέρει πως «θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, αφού προκύπτουν μια σειρά από ερωτήματα».
Τα ερωτήματα, σύμφωνα με το ΕΤΕΚ, είναι μεταξύ άλλων «με ποια διαδικασία θα υλοποιηθεί η αποθήκευση, θα γίνει μειοδοτικός διαγωνισμός και αν ναι, σε ποια βάση, ποιος θα επωμιστεί το κόστος, ποιος θα έχει τη δαπάνη λειτουργίας και συντήρησης, πώς θα επιμεριστεί το κόστος απωλειών ενέργειας που έχει μια τέτοια διεργασία και ποιος θα αποκομίσει το μεγαλύτερο όφελος και ποιο θα είναι το όφελος στην τιμή που πληρώνει ο μέσος καταναλωτής».
