Στις εισόδους των νυκτερινών κέντρων διασκέδασης (κλαμπ) και στα μπαρ επιβάλλεται, διά νόμου, να φιγουράρει η απαγορευτική πινακίδα με την επισήμανση: «Απαγορεύεται η είσοδος σε ανήλικους». Νυκτερινά κέντρα διασκέδασης και μπαρ δεν φέρουν τέτοια πινακίδα ή την έχουν καταχωνιάσει σε σκοτεινούς διαδρόμους. Γονείς καταγγέλλουν στον «Π» ότι νυκτερινά κέντρα διασκέδασης και μπαρ σερβίρουν αλκοόλ σε ανήλικους ενώ απαγορεύεται ρητά από τον νόμο. Διερωτώνται, παράλληλα, για τη συχνότητα των ελέγχων που διενεργούνται. Από την άλλη, η Αστυνομία υποστηρίζει ότι γίνονται σε τακτική βάση έλεγχοι σε νυκτερινά κέντρα διασκέδασης και μπαρ, οι οποίοι επικεντρώνονται στις ηχομετρήσεις, στην τήρηση του ωραρίου λειτουργίας, στην είσοδο ανηλίκων και στην κατανάλωση αλκοόλ απο ανήλικους.
Σύμφωνα, πάντως, με τα επίσημα στοιχεία της Αστυνομίας που εξασφαλίσαμε, τα τελευταία δυόμισι χρόνια (2022 – 6/2024) έγιναν 134 εξώδικες καταγγελίες εναντίον ιδιοκτητών κέντρων διασκέδασης και μπαρ για είσοδο ανηλίκων στις επιχειρήσεις τους, ως ακολούθως:
- Έτος 2022 – 49 καταγγελίες.
- Έτος 2023 – 53 καταγγελίες.
- Έτος 2024 (μέχρι 30/06) – 32 καταγγελίες.
Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι οι καταγγελίες θα μπορούσαν να ήταν πολύ περισσότερες. Από την ηγεσία της Αστυνομίας κρίνονται ως ικανοποιητικές λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αστυνομικοί κατά τη διενέργεια τέτοιων ελέγχων που επηρεάζουν σαφώς την αποτελεσματικότητά τους, όπως είναι για παράδειγμα ο μεγάλος αριθμός ατόμων εντός των κέντρων αναψυχής, ο χαμηλός φωτισμός, οι ανήλικοι που φαίνονται μεγαλύτερης ηλικίας, οι ενήλικοι που παραγγέλλουν αλκοολούχα ποτά για λογαριασμό ανηλίκων κ.ά.
Οι καταγγελίες
Οι καταγγελίες για παραθαλάσσια νυκτερινά κέντρα-μπαρ που απολαμβάνουν ασυλίας δεν προέρχονται μόνο από γονείς αλλά και από ιδιοκτήτες νυκτερινών κέντρων που αντιδρούν στην ευνοϊκή μεταχείριση που, όπως ισχυρίζονται, τυγχάνουν ανταγωνιστές τους «που ανήκουν στον υπόκοσμο». Δεν ελέγχονται ούτε για το ωράριο λειτουργίας ούτε για την ένταση της μουσικής που μεταδίδουν ούτε για την ποιότητα των ποτών που σερβίρουν ούτε, βεβαίως, για το κατά πόσο στο πελατολόγιό τους περιλαμβάνονται και ανήλικοι. Οι καταγγελίες στρέφονται εναντίον αστυνομικών οι οποίοι υπηρετούν στους τοπικούς αστυνομικούς σταθμούς που διστάζουν να τα βάλουν με τον υπόκοσμο. Γι' αυτό απαιτούνται συντονισμένοι και αιφνίδιοι έλεγχοι από το Αρχηγείο Αστυνομίας, ιδίως αυτή την περίοδο των διακοπών όπου τα παραθαλάσσια νυκτερινά κέντρα-μπαρ σφύζουν απο κίνηση και κάνουν χρυσές δουλειές.
«Καθαρίζουν» με εξώδικο
Σύμφωνα με τον περί Κέντρων Αναψυχής Νόμο και συγκεκριμένα το άρθρο 19, η είσοδος σε κέντρο οποιουδήποτε προσώπου για σκοπούς διασκέδασης απαγορεύεται, εκτός αν διαπιστωθεί με οποιαδήποτε έγγραφα αποδεικτικά στοιχεία ότι είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 17 ετών. Σαφώς και δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ένας αστυνομικός έξω από κάθε νυκτερινό κέντρο διασκέδασης και μπαρ για να ελέγχει την κίνηση. Όπως σωστά προβλέπει η κείμενη νομοθεσία, την ευθύνη για την είσοδο ανηλίκων σε κέντρο αναψυχής φέρει, πέραν του προσώπου που επιτρέπει την είσοδο, και το πρόσωπο το οποίο είναι ο ιδιοκτήτης ή ο διευθυντής της επιχείρησης που έχει υπό τον έλεγχό του τον χώρο στον οποίο διαπράχθηκε η παράβαση. Σύμφωνα, πάντα, με την υπό αναφορά νομοθεσία, πρόσωπο που παραβαίνει τις πιο πάνω διατάξεις «είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, τιμωρείται με φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες ή με χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τα €1.708 ή και με τις δύο αυτές ποινές». Παράλληλα, η κείμενη νομοθεσία προβλέπει την εξωδικαστική ρύθμιση του αδικήματος, με τη χρηματική ποινή να ανέρχεται στα €854. Και για τις 134 καταγγελίες στις οποίες προέβη, η Αστυνομία εξέδωσε στους ιδιοκτήτες των νυκτερινών κέντρων εξώδικο πρόστιμο.
Οι εξαιρέσεις του νόμου
Η είσοδος σε μπαρ και σε νυχτερινά κέντρα απαγορεύεται σε ανήλικα πρόσωπα με σκοπό να προστατευτούν από πιθανούς κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από την κατανάλωση αλκοόλ και τη συμμετοχή τους σε δραστηριότητες ενηλίκων. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου ανήλικα άτομα επιτρέπεται να εισέλθουν σε ένα νυκτερινό κέντρο. Αυτό επιτρέπεται μόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις:
Συνοδεία ενηλίκου. Ανήλικο πρόσωπο μπορεί να εισέλθει σε ένα μπαρ ή σε νυκτερινό κέντρο εφόσον συνοδεύεται από έναν γονέα ή από τον κηδεμόνα του. Σημειώνεται ότι η κείμενη νομοθεσία απαγορεύει ρητά την είσοδο σε καμπαρέ προσώπου ηλικίας κάτω των 18 ετών έστω και αν αυτό συνοδεύεται από τον γονέα ή τον κηδεμόνα του.
Ειδικές περιστάσεις όπως σε εκδηλώσεις και εμφανίσεις που απευθύνονται σε ανήλικο κοινό ή πάρτι χωρίς να σερβίρεται, βεβαίως, αλκοολούχο ποτό.
Οι δικαστές και οι ποινές
Τα πρόσωπα που σερβίρουν ή πωλούν αλκοολούχα ποτά σε ανήλικους είναι αντιμέτωπα με ποινές φυλάκισης. Παρόλο που ο περί Πωλήσεως Οινοπνευματωδών Ποτών Νόμος προβλέπει ποινές φυλάκισης, οι δικαστές περιορίζονται στην επιβολή χρηματικών ποινών. Ουδείς καταδικάστηκε μέχρι σήμερα, τουλάχιστον, σε ποινή φυλάκισης για πώληση αλκοολούχων ποτών σε ανήλικους. Ειδικότερα, το άρθρο 5 του νόμου προβλέπει τα εξής:
- Η πώληση, η διάθεση ή η χορήγηση οινοπνευματώδους ποτού σε οποιοδήποτε πρόσωπο, είτε για σκοπούς επιτόπιας κατανάλωσης είτε για οποιονδήποτε άλλο σκοπό, απαγορεύεται, εκτός αν διαπιστωθεί με οποιαδήποτε έγγραφα αποδεικτικά στοιχεία, ήτοι με την παρουσίαση πολιτικής ταυτότητας ή διαβατηρίου, ότι το πρόσωπο αυτό είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 18 ετών.
- Πρόσωπο το οποίο ενεργεί κατά παράβαση των διατάξεων του παρόντος άρθρου είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες ή σε πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις €3.000 ή και στις δύο αυτές ποινές.
«Τα πίνουν» και το παραδέχονται
Τα ευρήματα της τελευταίας Πανευρωπαϊκής Έρευνας Μαθητικού Πληθυσμού για το Αλκοόλ και τα Ναρκωτικά (ESPAD) είναι άκρως ανησυχητικά για τον μαθητόκοσμο της Κύπρου που συμμετείχε στην έρευνα με 2.098 μαθητές της Α΄Λυκείου και των Τεχνικών Σχολών.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το ποσοστό των μαθητών στην Κύπρο που θεωρεί πολύ εύκολη ή εύκολη την πρόσβαση στο αλκοόλ είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη (87%) και ξεπερνά κατά πολύ τον μέσο όρο της έρευνας (78%). Την ίδια ώρα, ανησυχία προκαλούν και τα στοιχεία για τη συχνότητα κατανάλωσης αλκοόλης από μαθητές. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των απαντήσεων, οι μαθητές στην Κύπρο καταναλώνουν αλκοόλ πιο συχνά από τους μαθητές στην Ευρώπη, ωστόσο η μέση ποσότητα αλκοόλ (σε cl καθαρού αλκοόλ) που καταναλώνεται από τους μαθητές στην Κύπρο βρίσκεται σε χαμηλότερα ποσοστά από τον μέσο όρο της έρευνας. Σε ό,τι αφορά τη μέθη, το ποσοστό των μαθητών που ανέφερε τέτοια συμπεριφορά (11%) είναι χαμηλότερο από τον αντίστοιχο μέσο όρο της έρευνας (13%). Ωστόσο, στην ερώτηση για υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλ, δηλαδή κατανάλωση πέντε ή περισσότερων ποτών σε μια έξοδο, ειδικά ανάμεσα στα αγόρια, το ποσοστό (44%) ξεπερνά σημαντικά τον μέσο όρο της έρευνας (36%).
Οι μεθυσμένοι και οι οδηγίες
Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, δεν επιτρέπεται η πώληση αλκοόλ σε άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση μέθης. Πώς διακριβώνεται, όμως, πέραν των εξόφθαλμων περιπτώσεων, αν κάποιος είναι σε κατάσταση μέθης όταν επιχειρεί να προμηθευτεί αλκοόλ και τι ορίζεται ως κατάσταση μέθης; Η κείμενη νομοθεσία δίνει κατευθυντήριες γραμμές στους αστυνομικούς που είναι επιφορτισμένοι με τους συγκεκριμένους ελέγχους. Συγκεκριμένα:
- «Μέθη» σημαίνει την κατάσταση που ακολουθεί τη λήψη ψυχοδραστικής ουσίας που οδηγεί σε διαταραχές του επιπέδου συνείδησης, γνώσης, αντίληψης, κρίσης, συναισθήματος ή συμπεριφοράς ή άλλων ψυχοφυσιολογικών λειτουργιών και αντιδράσεων.
- «Μεθυσμένος» σημαίνει το άτομο που λαμβάνει ποσότητα αλκοόλ που οδηγεί στην τοξίκωση, η οποία συνιστά κατάσταση που εκδηλώνεται με σημεία όπως: έξαψη του προσώπου, κακή άρθρωση, ασταθή βάδιση, ευφορία, υπερκινητικότητα, φλυαρία, άτακτη συμπεριφορά, επιβράδυνση των αντιδράσεων, μειωμένη κρίση, απώλεια κινητικού συντονισμού, αναισθησία ή λήθαργο.
