Νομοσχέδιο που προβλέπει την ηχογράφηση των ποινικών διαδικασιών ενώπιον των κυπριακών δικαστηρίων κατετέθη στη Βουλή από το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η τροποποίηση του άρθρου 173 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα ηχογράφησης της ποινικής διαδικασίας που διεξάγεται ενώπιον του δικαστηρίου, καθώς, επίσης, όπως τα πρακτικά και σημειώσεις αποδείξεων του δικαστηρίου τηρούνται σε ψηφιακό αρχείο.
Όπως σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου, η τροποποίηση κρίνεται σκόπιμη, για να συνάδει με την υλοποίηση και εισαγωγή του Συστήματος Ακουστικής Ηχογράφησης στα Κυπριακά Δικαστήρια, ένα έργο που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του Προγράμματος Στήριξης Διαθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (SRSS) και έχει ενταχθεί στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Φαίνεται πάντως ότι παρά τις φωνές του δικηγορικού κόσμου και την καθολική αναγνώριση για την ανάγκη ψηφιοποίησης των πρακτικών, η διαδικασία κινείται με ρυθμούς χελώνας.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι, στις 24 Σεπτεμβρίου 2019, το Ανώτατο Δικαστήριο σε ανακοίνωσή του αναφερόταν στην ολοκλήρωση της μελέτης εισαγωγής του εν λόγω συστήματος, η οποία μάλιστα έγινε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Στην εν λόγω ανακοίνωση αναφερόταν: «Στις 2 Σεπτεμβρίου 2019 ολοκληρώθηκε εντός 6 μηνών, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, η μελέτη για την εισαγωγή Συστήματος Ακουστικής Ηχογράφησης των Πρακτικών στα Κυπριακά Δικαστήρια (Feasibility Study on the Introduction of Digital Audio Recording (DAR) in Court Proceedings in Cyprus). Το έργο χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του Προγράμματος Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (SRSS) και υλοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Δημοσίου Δικαίου της Ιρλανδίας (IPA). Οι τεχνικές προδιαγραφές του συστήματος ανατέθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ελληνική εταιρεία Telmaco».
Από τότε πέρασαν περισσότερα από πέντε χρόνια, μέχρι να έρθει η στιγμή να βρίσκεται ενώπιον της Βουλής το σχετικό νομοσχέδιο.
Τον περασμένο Ιούνιο αναφέρθηκε για το θέμα της ψηφιοποίησης των πρακτικών στα δικαστήρια ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης. Μιλώντας σε εκδήλωση με θέμα «Η Δικαιοσύνη, ο Νόμος και η Τάξη στην Κύπρο», ο υπουργός είπε: «Προωθείται η Ακουστική Ψηφιακή Καταγραφή Πρακτικών Συνεδριάσεων Δικαστηρίου, με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης του έργου το 2025».
Διασύνδεση με e-justice
Ο αρχικός προγραμματισμός και σχεδιασμός για την ψηφιακή καταγραφή των πρακτικών στα δικαστήρια αποτελούσε μέρος της ευρύτερης ψηφιακής μετάβασης της Δικαιοσύνης και του πολυσυζητημένου συστήματος e-justice. Μετά τα γνωστά γεγονότα και ναυάγιο που επήλθε σ' αυτό το σύστημα, φαίνεται ότι, με την κατάθεση του νομοσχεδίου από τη Νομική Υπηρεσία, ανοίγει ο δρόμος για να προωθηθεί το DAR (digital audio recording). Περισσότερες λεπτομέρειες του συστήματος και εάν υπάρχει η τεχνολογική δυνατότητα και ευχέρεια να διασυνδεθεί με το i-justice πιθανόν να δοθούν κατά τη συζήτηση του θέματος στην αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή.
Απομένει πάντως να διασαφηνιστούν αρκετά σημεία για την ψηφιακή καταγραφή των πρακτικών όπως: πώς θα έχουν πρόσβαση οι άμεσα ενδιαφερόμενοι (δικαστές, δικηγόροι, δημόσιοι κατήγοροι κ.λπ.), πόσος χρόνος θα απαιτείται για την ετοιμασία τους, εάν για κάποιο χρονικό διάστημα η τήρηση των πρακτικών θα γίνει παράλληλα με τη νέα μέθοδο και την «παραδοσιακή» μέσω στενογράφου κ.λπ.
Στο περίμενε οι δικηγόροι
Η ψηφιοποίηση της καταγραφής των πρακτικών στα δικαστήρια είναι μια διαδικασία για την οποία φωνάζουν εδώ και χρόνια οι δικηγόροι. Μάλιστα στο παρελθόν ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος είχε αποστείλει σχετικές επιστολές και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τονίζοντας την ανάγκη για εφαρμογή του Digital Audio Recording και τη θέσπιση των εξ αποστάσεως ακροάσεων μέσω του διαδικτύου (ODR) για υποθέσεις όπου δεν απαιτείται να ακουστεί μαρτυρία.
Παρά τις κατά καιρούς διαβεβαιώσεις και αναφορές για προώθηση της ψηφιακής καταγραφής των πρακτικών, ο δικηγορικός κόσμος περιμένει πώς και πώς αυτή τη μετάβαση καθώς αναμένεται να βελτιωθούν και να απλοποιηθούν χρονοβόρες διαδικασίες, κάτι που συνεπακόλουθα να βοηθήσει στην εξοικονόμηση και πολύτιμου δικαστικού χρόνου.
