Την έντονη αντίδραση του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (ΕΤΕΚ) προκαλεί η πρόσφατη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Λευκωσίας για τη λεωφόρο Μακαρίου, φέρνοντας στο προσκήνιο ένα ευρύτερο και κρίσιμο ζήτημα: την ανάγκη για επιστημονικά τεκμηριωμένες, διαφανείς και συμμετοχικές διαδικασίες στον αστικό σχεδιασμό.
Σε ανακοίνωσή του, το ΕΤΕΚ επισημαίνει ότι κάθε σημαντική απόφαση για τον δημόσιο χώρο και ειδικά για κεντρικούς αστικούς άξονες όπως η λεωφόρος Μακαρίου, οφείλει να βασίζεται σε πολύπλευρη αξιολόγηση και στρατηγικό σχεδιασμό. Υπογραμμίζει μάλιστα ότι η συγκεκριμένη παρέμβαση επηρεάζει συνολικά τον χαρακτήρα του ιστορικού κέντρου της πρωτεύουσας και συνδέεται με άλλα σημαντικά έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως η ανάπλαση του χώρου του παλαιού ΓΣΠ.
Αυτούσια η η ανακοίνωση του ΕΤΕΚ:
Η πρόσφατη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Λευκωσίας για τη λεωφόρο Μακαρίου φέρνει στο προσκήνιο ένα ευρύτερο ζήτημα: την ανάγκη οι πολεοδομικές παρεμβάσεις και οι επιλογές που διαμορφώνουν την εικόνα και τη λειτουργία της πόλης να εδράζονται σε τεκμηριωμένες, συμμετοχικές και διαφανείς διαδικασίες.
Σε κάθε σημαντική απόφαση αστικού σχεδιασμού - και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για έναν κεντρικό άξονα όπως η λεωφόρος Μακαρίου - θα πρέπει να προηγείται μια πολυεπίπεδη αξιολόγηση, η οποία να εξετάζει:
• Τα πολεοδομικά και κυκλοφοριακά δεδομένα, με αναφορά στα εγκεκριμένα Σχέδια Ανάπτυξης και στις γενικές αρχές βιώσιμης κινητικότητας.
• Τις εναλλακτικές προσεγγίσεις που μελετήθηκαν και τους λόγους που καθιστούν προτιμότερη τη συγκεκριμένη ρύθμιση.
• Τις εισηγήσεις των αρμόδιων Αρχών, συμπεριλαμβανομένων του Πολεοδομικού Συμβουλίου, του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, των Δημοσίων Έργων, της Αστυνομίας και άλλων εμπλεκόμενων φορέων.
• Τη συνάφεια της απόφασης με τον ευρύτερο σχεδιασμό του αστικού κέντρου, περιλαμβανομένης της επικείμενης ολοκλήρωσης του έργου στον χώρο του παλαιού ΓΣΠ και της στρατηγικής για ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών.
Ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου απαιτεί συνέπεια, συνοχή και διαφάνεια. Η λήψη αποφάσεων κεκλεισμένων των θυρών ή χωρίς την απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση ενέχει τον κίνδυνο να οδηγεί σε αποσπασματικές παρεμβάσεις που υπονομεύουν τον χαρακτήρα του δημόσιου χώρου και εμποδίζουν τη διαμόρφωση ενός σταθερού και αξιόπιστου πλαισίου για τη βιώσιμη ανάπτυξη της πόλης.
Ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Κύπρου προϋποθέτει συμμόρφωση με αρχές και πολιτικές όπως η Στρατηγική για τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα (SUMP), καθώς και αξιοποίηση των καλών πρακτικών που εφαρμόζονται σε πλήθος πόλεων, όπου δίνεται προτεραιότητα στους πεζούς, τους ποδηλάτες και την ποιότητα του δημόσιου χώρου, αντί στο αυτοκίνητο. Ειδικά στην περίπτωση αυτή, τονίζεται πως τα έργα στη λεωφόρο Μακαρίου συγχρηματοδοτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ακριβώς για να προωθήσουν τις αρχές βιώσιμου σχεδιασμού αστικής κινητικότητας (ΣΒΑΚ).
Το ΕΤΕΚ, στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου, καλεί το Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας να ανακαλέσει την απόφασή του και να επανεξετάσει το θέμα με βάση τα πιο πάνω δεδομένα. Η επιστημονική τεκμηρίωση, η δημόσια διαβούλευση και η στρατηγική συνέπεια αποτελούν προϋποθέσεις για αστικές παρεμβάσεις με διάρκεια, αποδοχή και κοινωνικό όφελος.
Το Επιμελητήριο, επαναβεβαιώνει την ετοιμότητά του να συνεισφέρει επιστημονικά, τεκμηριωμένα και υπεύθυνα στον διάλογο για το θέμα, με σεβασμό στις ανάγκες του πολίτη και στις αρχές της βιωσιμότητας και της κοινωνικής συνοχής.
Σε αυτό το πλαίσιο και με στόχο την αναβάθμιση του δημόσιου χώρου προς όφελος των πολιτών και του περιβάλλοντος, το ΕΤΕΚ θα πραγματοποιήσει Εργαστήρι στο επίκεντρο του οποίου θα τεθεί το αστικό κέντρο της Λευκωσίας, με έμφαση στην λεωφόρο Μακαρίου, στο οποίο θα κληθούν όλοι οι εταίροι για μία ανοιχτή, επί της ουσίας, συζήτηση.
