Εμπειρογνώμονας της Ηλεκτρομηχανολογικής Υπηρεσίας (ΗΜΥ) του Υπουργείου Μεταφορών καταγράφει, σε έκθεσή του το 2017, την επικινδυνότητα των αερόσακων Takata, στο πλαίσιο διερεύνησης των συνθηκών τραυματισμού του 19χρονου Αλέξανδρου Λούγκου. Η εν λόγω έκθεση διαβιβάστηκε μόνο στην Αστυνομία. Καμία ενημέρωση δεν έγινε στο κοινό για την επικινδυνότητα των αερόσακων και για τη λήψη μέτρων προς αποφυγή παρόμοιων ατυχημάτων. Με την ΗΜΥ και την Αστυνομία να αλληλοκατηγορούνται σήμερα για το ποιος ευθύνεται που δεν ενημερώθηκε το κοινό.
Η δημοσιοποίηση των κινδύνων που ελλοχεύουν από τους αερόσακους Takata ήρθε έξι χρόνια μετά και αφού έχασε τη ζωή του ο 23χρονος Κυριάκος Όξινος. Η μητέρα του, Μαρία Λούη, επιδόθηκε σε έναν δημόσιο αγώνα για ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης μέσω των ΜΜΕ καθώς οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες εξακολουθούσαν να σφυρίζουν αδιάφορα.
Γιατί μόνο στην Αστυνομία;
Στην κατάθεσή του στην Ερευνητική Επιτροπή ο αν. διευθυντής της ΗΜΥ, Παύλος Γιαβρής, ανέφερε ότι οι εκθέσεις της υπηρεσίας του που αφορούσαν τους Takata κοινοποιήθηκαν μόνο στην Αστυνομία για δύο, βασικούς, λόγους: Πρώτο, αυτή είναι η πάγια πρακτική που ακολουθείται. Δεύτερο, δεν ενημερώθηκε το ΤΟΜ, ούτε το Υπουργείο Μεταφορών, διότι, ενδεχομένως να επηρεαζόταν το ανακριτικό έργο της Αστυνομίας «… σε περίπτωση που θα προχωρούσε εναντίον του διευθυντή του ΤΟΜ ή οποιουδήποτε άλλου υπαλλήλου για παραλείψεις». Επιπλέον, ισχυρίστηκε πως την πληροφόρηση αυτή θα μπορούσε η Αστυνομία, εφόσον δεν θα κινείτο νομικά εναντίον οποιουδήποτε, να την κοινοποιούσε είτε στο Υπουργείο Μεταφορών είτε στο ΤΟΜ είτε στο Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας στο οποίο συμμετέχει, ενώ η ΗΜΥ συμμετέχει στο εν λόγω συμβούλιο μόλις τα τελευταία τρία χρόνια και μόνο για το θέμα του συστήματος φωτοεπισήμανσης. Άρα, κατέληξε, ο κ. Γιαβρής, αυτά τα θέματα θα έπρεπε η Αστυνομία να τα φέρει ενώπιον του Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας για να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα.
Δεν ήταν δική μας ευθύνη...
Στη δική του κατάθεση στην Ερευνητική Επιτροπή, ο διευθυντής της Τροχαίας Αρχηγείου Αστυνομίας, Χάρης Ευριπίδου, ανέφερε ότι η Αστυνομία δεν ενημέρωσε το Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας για τα υπό αναφορά περιστατικά (σοβαρός τραυματισμός Λούγκου και θάνατος Όξινου) διότι, η Αστυνομία δεν προβαίνει σε ενημέρωση του συμβουλίου για μεμονωμένα δυστυχήματα. Πρόσθετα, επεσήμανε ότι δεν περιλήφθηκε ποτέ τέτοιο θέμα στην ημερήσια διάταξη που ετοιμάζει ο πρόεδρος του συμβουλίου που είναι ο εκάστοτε υπουργός Μεταφορών και που θα μπορούσε να τύχει ενημέρωσης από την ΗΜΥ που υπάγεται στο υπουργείο του. Σημειώνεται, ότι στο Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας συμμετέχει και ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Μεταφορών.
Οι εκθέσεις των εμπειρογνωμόνων
Παραθέτουμε παρακάτω, με χρονολογική σειρά, τα περιστατικά που συνδέονται με τους φονικούς αερόσακους Takata, τα οποία ερεύνησαν οι εμπειρογνώμονες της ΗΜΥ και ετοίμασαν σχετικές εκθέσεις για λογαριασμό της Αστυνομίας:
1. Ο σοβαρός τραυματισμός του Αλέξανδρου Λούγκου. Το ατύχημα σημειώθηκε στις 30/7/2017 στη Λευκωσία με ενεχόμενο αυτοκίνητο μάρκας BMW 318i και χρονολογία κατασκευής 1999.
Στην έκθεσή του ο εμπειρογνώμονας αναφέρει τα εξής: «(…) Το όχημα φέρει ζημιές στο μπροστινό μέρος του αμαξώματος. Στον χώρο επιβατών, στην αριστερή πλευρά του ταμπλό, ο αερόσακος συνοδηγού ήταν ξεδιπλωμένος, αλλά βρισκόταν στερεωμένος στη θέση του, όπως προβλέπεται. Ο αερόσακος οδηγού απουσίαζε από τη θέση του που είναι στη μέση του τιμονιού. Ο εξεταστής (σ.σ. της υπόθεσης) με ενημέρωσε ότι ο υφασμάτινος αερόσακος και κάποια άλλα εξαρτήματα που βρέθηκαν πεταγμένα εντός του οχήματος, φυλάσσονταν στο γραφείο του. (…) Κατά τη μελέτη του θέματος στο διαδίκτυο, διαπίστωσα ότι ο συγκεκριμένος κατασκευαστής αερόσακων (Τakata) έχει παραδεχτεί την ελαττωματική κατασκευή κάποιων από τους αερόσακους του. Ανά το παγκόσμιο έχουν ανακληθεί δεκάδες εκατομμύρια οχημάτων διαφόρων κατασκευαστών περιλαμβανομένης και της BMW για αντικατάσταση αερόσακων Τakata. Επικοινώνησα με τον αντιπρόσωπο της BMW στη Κύπρο και ενημερώθηκα από τον τεχνικό διευθυντή ότι, μετά από οδηγία του κατασκευαστή, προχώρησαν σε ανάκληση πολλών οχημάτων σειράς Ε46 και αντικατέστησαν δωρεάν τους αερόσακους οδηγού. Του ζήτησα να ελέγξει εάν ο αριθμός πλαισίου του υπό εξέταση οχήματος περιλαμβανόταν στην ανάκληση και αφού έλεγξε μου απάντησε ότι δεν περιλαμβανόταν. Μου ανέφερε ότι θα ενημερώσει το εργοστάσιο για το συμβάν».
Η αγωγή και ο συμβιβασμός
Κατά το έτος 2020 ο Αλέξανδρος Λούγκος κατέθεσε αγωγή εναντίον της αυτοκινητοβιομηχανίας BMW Γερμανίας και του αντιπροσώπου στην Κύπρο, Char. Pilakoutas Ltd, αξιώνοντας αποζημιώσεις λόγω της σοβαρής παραμόρφωσης που υπέστη στο πρόσωπο από θραύσματα συνέπεια έκρηξης του αερόσακου του οδηγού. Η αγωγή αποσύρθηκε στις 26/4/2024 ως αποτέλεσμα εξώδικης διευθέτησης. Για τους τραυματισμούς του στο πρόσωπο ο Λούγκος χρειάστηκε να υποβληθεί σε 18 εγχειρήσεις στη Κύπρο, και μετά την εξώδικη διευθέτηση της αγωγής και της αποζημίωσης που του κατέβαλε η BMW Γερμανίας -για την οποία υπέγραψε σύμφωνο εχεμύθειας- συνεχίζει τη θεραπεία του στην Ισπανία.
2. Ο θάνατος του Κυριάκου Όξινου. Το τροχαίο δυστύχημα συνέβη στις 24/1/2023 στη Λευκωσία με ενεχόμενο αυτοκίνητο μάρκας BMW 318i και χρονολογία κατασκευής 1999.
Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα, «το όχημα έφερε εκτεταμένες ζημιές στην αριστερή πλευρά και στο εσωτερικό του που προκλήθηκαν από σφοδρή πλευρική σύγκρουση σε δέντρο. Στον χώρο επιβατών ήταν ξεδιπλωμένοι τέσσερις αερόσακοι. Ο αερόσακος συνοδηγού βρισκόταν στη θέση του χωρίς να έχει ενεργοποιηθεί. (...) Παρατήρησα ότι, η βάση του τιμονιού ήταν σπασμένη ενώ το ταμπλό του οχήματος είχε μετακινηθεί λόγω της σύγκρουσης. Θεωρώ ότι το ταμπλό κτύπησε πλευρικά το τιμόνι, σπάζοντας έτσι τη βάση του. (…) Κατά τη μελέτη του θέματος, διαπίστωσα ότι ο συγκεκριμένος κατασκευαστής αερόσακων Τakata έχει παραδεχτεί την ελαττωματική κατασκευή κάποιων από τους αερόσακους του. Ανά το παγκόσμιο έχουν ανακληθεί δεκάδες χιλιάδες οχημάτων διαφόρων κατασκευαστών περιλαμβανομένης και της BMW για αντικατάσταση αερόσακων Τakata. Επικοινώνησα με τον αντιπρόσωπο της BMW στη Κύπρο, την εταιρεία Char. Pilakoutas Ltd, και ενημερώθηκα από τον τεχνικό διευθυντή ότι, μετά από οδηγία του κατασκευαστή, προχώρησαν σε ανάκληση πολλών οχημάτων σειράς Ε46 και αντικατέστησαν δωρεάν τους αερόσακους οδηγού. Του ζήτησα να ελέγξει εάν ο αριθμός πλαισίου του υπό εξέταση οχήματος περιλαμβανόταν στην ανάκληση και, αφού έλεγξε, μου απάντησε ότι περιλαμβανόταν, αλλά δεν προσήλθε για την αντικατάσταση».
Πάντως, οι γονείς του Όξινου το διαψεύσουν, καταγγέλλοντας πως ουδέποτε ειδοποιήθηκαν από την εταιρεία Char. Pilakoutas Ltd για αντικατάσταση των αερόσακων.
3. Ο θάνατος της Στυλιανής Γιωργαλλή. Το τροχαίο δυστύχημα συνέβη στις 21/10/2024 στην ελεύθερη Αμμόχωστο με ενεχόμενο όχημα μάρκας Toyota Vitz και χρονολογία κατασκευής το 2003.
Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα, «από το δυστύχημα το όχημα υπέστη ζημιές στην αριστερή πλευρά του μπροστινού μέρους ενώ ενεργοποιήθηκαν και οι δύο αερόσακοι, οδηγού και συνοδηγού. Κατά την εξέταση διαπίστωσα ότι, ο αερόσακος συνοδηγού λειτούργησε όπως προβλέπεται, ενώ ο αερόσακος οδηγού αντί να παραμείνει στη θέση του κατά και μετά την ανάπτυξή του, κομματιάστηκε, εκσφενδονίζοντας μεταλλικά μέρη του στον χώρο των επιβαινόντων. Τα πιο πάνω ευρήματα με οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η ένταση της εκτόνωσης των αερίων ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη και προκάλεσε τη βίαιη αποκόλληση του εσωτερικού κυλίνδρου της γεννήτριας αερίων και τον τεμαχισμό του στα δύο. Το ένα τεμάχιο εκτοξεύθηκε προς τον οδηγό, αφού τρύπησε τον αερόσακο, και το δεύτερο προκάλεσε την παραμόρφωση της βάσης στερέωσης, αφήνοντας και υπολείμματα γύρω από την κεντρική βίδα του τιμονιού».
