Παρά τη μεγάλη επισκεψιμότητα και τον προορισμό τους ως χώροι ψυχαγωγίας, τα εποχικά ή κινητά λούνα παρκ στην Κύπρο λειτουργούν εντός ενός θεσμικού πλαισίου που χαρακτηρίζεται από αποσπασματικότητα, προσωρινότητα και απουσία ουσιαστικού ελέγχου. Αυτό φαίνεται και μέσα από απάντηση του υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Ιωάννου σε κοινοβουλευτική ερώτηση του βουλευτή Αμμοχώστου Νίκου Γεωργίου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται στην απάντηση του υπουργού, μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί συνολικά επτά πολεοδομικές άδειες για λειτουργία λούνα παρκ, εκ των οποίων τρεις είναι προσωρινές. Ενδεικτικά, για την επαρχία Λεμεσού δεν έχει εκδοθεί καμία άδεια, ενώ για την επαρχία Λάρνακας δύο αιτήσεις παραμένουν υπό εξέταση. Οι αριθμοί καταδεικνύουν μια εικόνα περιορισμένης ρύθμισης και ελέγχου, σε πλήρη αναντιστοιχία με την αυξημένη παρουσία αυτών των εγκαταστάσεων τους θερινούς μήνες.
Προσωρινά λούνα παρκ
Ο υπουργός αναφέρει ότι τα προσωρινά λούνα παρκ που λειτουργούν για έως 28 ημέρες κατ’ έτος εξαιρούνται από την υποχρέωση πολεοδομικής άδειας (σύμφωνα με Γενικό Διάταγμα Ανάπτυξης Κ.Δ.Π. 181/2024), με προϋποθέσεις, όπως το ότι δεν επιτρέπεται επανάληψη στον ίδιο χώρο εντός έξι μηνών, ο χώρος πρέπει να αποκατασταθεί εντός 15 ημερών από τη λήξη της λειτουργίας και η χρήση να μην υποβαθμίζει το περιβάλλον ή τις ανέσεις της περιοχής.
Ακόμη, η άδεια λειτουργίας των λούνα παρκ χορηγείται από τις τοπικές Αρχές για περίοδο έως τρία έτη, με δυνατότητα ελέγχου και ανανέωσης, με την εξασφάλισή της να προϋποθέτει: υποβολή οικοδομικής άδειας, έκδοση πιστοποιητικού έγκρισης, πιστοποιητικά καταλληλότητας (από Πυροσβεστική, Ηλεκτρομηχανολογικές Υπηρεσίες κ.ά.). Η έκδοση του πιστοποιητικού έγκρισης απαιτεί τελικό έλεγχο της κατασκευής από την Οικοδομική Αρχή και τα τμήματα που έθεσαν όρους κατά την πολεοδομική αδειοδότηση.
Ο υπουργός σημειώνει ότι αρκετοί ιδιοκτήτες λούνα παρκ δεν υποβάλλουν καν αίτηση, παρ' όλο που τα έχουν ήδη εγκαταστήσει και θέσει σε λειτουργία. Για την περίπτωση που διαπιστωθεί ότι εγκατάσταση λειτουργεί χωρίς την απαιτούμενη πολεοδομική άδεια, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, σε συνεργασία με τις Επαρχιακές Διοικήσεις και την Αστυνομία, λαμβάνει τα προβλεπόμενα μέτρα, περιλαμβανομένων:
- Διαβίβασης υποθέσεων στον Γενικό Εισαγγελέα
- Έκδοσης διαταγμάτων διακοπής ή/και κατεδάφισης
- Υποβολής ποινικών υποθέσεων ενώπιον δικαστηρίου
Ελλιπής εποπτεία
Η διαδικασία αδειοδότησης περιλαμβάνει αξιολόγηση από Τεχνικές Επιτροπές, στις οποίες συμμετέχουν οι οικείες Πολεοδομικές και Οικοδομικές Αρχές, η Πυροσβεστική Υπηρεσία, οι Ηλεκτρομηχανολογικές Υπηρεσίες, η Αστυνομία και η αρμόδια τοπική Αρχή. Η Επιτροπή εξετάζει την ασφάλεια, τη χωροθέτηση και τη συμβατότητα χρήσης γης. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις προβλέπεται προσωρινή πολεοδομική άδεια, παρά την έλλειψη πλήρους συμμόρφωσης ή καθολικών εγκρίσεων από όλες τις υπηρεσίες. Στην απάντηση σημειώνεται ότι οι ιδιοκτήτες είναι υπεύθυνοι για τη συντήρηση και αξιοπιστία του εξοπλισμού, ο οποίος συχνά αποτελείται από μεταχειρισμένα μηχανήματα χωρίς πλήρη τεχνικό φάκελο και χωρίς πρόβλεψη για πιστοποίηση από αρμόδιο φορέα. Δεν υφίσταται, με λίγα λόγια, μηχανισμός για τακτική επιθεώρηση μετά την έναρξη λειτουργίας τους. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται μόνο κατά το στάδιο της έκδοσης πιστοποιητικού έγκρισης ή άδειας λειτουργίας, ενώ δεν υπάρχει επίσημο αρχείο ατυχημάτων ή συμβάντων.
Το υπουργείο προγραμματίζει την εκπόνηση Εθνικής Πολιτικής για την ασφάλεια ψυχαγωγικών εγκαταστάσεων, με στόχο την καθιέρωση ενιαίου πλαισίου για την αδειοδότηση, την επιτήρηση και τις τεχνικές προδιαγραφές, καθώς και τη σύσταση μηχανισμών ελέγχου και παρακολούθησης για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
