Του Στέφανου Ευριπίδου
Ο «Π» βρέθηκε, μετά από πρόσκληση, πάνω στη γαλλική φρεγάτα «Languedoc» και το κυπριακό περιπολικό Ανοικτής Θαλάσσης (ΠΑΘ) «Ιωαννίδης», στο πλαίσιο της αεροναυτικής άσκησης «Ευνομία». Στην άσκηση συμμετείχαν οι ένοπλες δυνάμεις Κύπρου, Γαλλίας, Ελλάδας και Ιταλίας, με πολεμικά πλοία, μαχητικά αεροσκάφη, ελικόπτερα, drones και ένα υποβρύχιο.
Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο στο Politis to the Point: Patrolling the Eastern Mediterranean
Σκοπός της πολυεθνικής άσκησης ήταν η βελτίωση της διαλειτουργικότητας και η προώθηση της σταθερότητας και της ελευθερίας ναυσιπλοΐας, βάσει του διεθνούς δικαίου. Τα σενάρια επικεντρώθηκαν σε ναυτικο-αεροπορικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις θαλάσσιας απαγόρευσης (Visit, Board, Search and Seizure), επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης, ασύμμετρο πόλεμο και κυβερνοασκήσεις. Τα σενάρια της άσκησης περιελάμβαναν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, αντιμετώπισης ασύμμετρων απειλών και κυβερνοεπιθέσεων, αντιαεροπορικές και ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις, εκτέλεση γυμνασίων τακτικών προχωρητικών ελιγμών και επικοινωνιών, πτήσεις χαμηλής ναυτιλίας και εικονικές προσβολές στόχων από μαχητικά αεροσκάφη, ενώ πραγματοποιήθηκε και εκτέλεση πυρών επιφανείας. Η Κύπρος συμμετείχε με το πρώτο και μοναδικό περιπολικό Ανοικτής Θαλάσσης (ΠΑΘ) «Ανδρέας Ιωαννίδης». Το σκάφος, αξίας €44 εκατ. και μήκους 62 μέτρων, ναυπηγήθηκε από τα ισραηλινά ναυπηγεία και εντάχθηκε στη δύναμη της Εθνικής Φρουράς τον Ιανουάριο του 2018.
Κοινή γραμμή
Ο Γάλλος κυβερνήτης της 142 μέτρων Languedoc, πλοίαρχος Florian El-Ahdab, δήλωσε στον «Π» ότι τα πράγματα στη θάλασσα είναι πολύ διαφορετικά από ό,τι στη στεριά και πολύ πιο δύσκολα. «Στόχος είναι να δουλέψουμε και να βελτιώσουμε τη διαλειτουργικότητα των δυνάμεών μας […] και να διασφαλίσουμε ότι ξέρουμε πώς να συνεργαστούμε στη θάλασσα, σε πολλά και διαφορετικά σενάρια», είπε. «Δεν μπορείς να θεωρείς δεδομένη τη διαλειτουργικότητα των ενόπλων δυνάμεων γενικά», πρόσθεσε.
Ο Γάλλος αξιωματικός σημείωσε ότι, αφού τα τέσσερα συμμετέχοντα έθνη μοιράζονται κοινές αξίες, οι αρμόδιες Αρχές συμφώνησαν στην ανάγκη να οικοδομηθεί αυτή η διαλειτουργικότητα. «Αν δεν εξασκείς διαδικασίες, δεν μπορείς να είσαι σίγουρος πώς το άλλο ναυτικό θα ερμηνεύσει τις ίδιες διαδικασίες», είπε ο πλοίαρχος El-Ahdab. Οι κυβερνήτες των τεσσάρων ναυτικών Σωμάτων μοιράζονται σχόλια στο τέλος της άσκησης για να βελτιώσουν τις διαδικασίες και να είναι έτοιμοι να «συνδεθούν και να πολεμήσουν», αν χρειαστεί.
Συνεχής άσκηση
Ο πλοίαρχος El-Ahdab τόνισε ότι ένα πολεμικό πλοίο αποτελεί «το πιο σύνθετο όχημα που μπορείς να φανταστείς», με πληθώρα τεχνολογικά προηγμένων συσκευών και εγκαταστάσεων. Ερωτηθείς για τις αποστολές της «Languedoc», ανέφερε ότι δεν είναι μυστικό πως οι φρεγάτες κλάσης Aquitaine αναπτύσσονται τακτικά στην Ερυθρά Θάλασσα στο πλαίσιο της ναυτικής αποστολής της ΕΕ Aspides, συμβάλλοντας στην προστασία της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας και στη διασφάλιση της θαλάσσιας ασφάλειας.
Κύρια αποστολή: συνοδεία πλοίων και προστασία τους από εισερχόμενους πυραύλους. Η «Languedoc» έχει χρειαστεί να χρησιμοποιήσει πραγματικά πυρά σε αυτές τις αποστολές για να αποκρούσει επιθέσεις από υεμενικές δυνάμεις. Η αντιμετώπιση πυραυλικών επιθέσεων είναι διαφορετική από την πειρατεία, αλλάζει τη νοοτροπία των ναυτών και καταδεικνύει την αξία τέτοιων ασκήσεων, επειδή γνωρίζουν ότι προετοιμάζονται για κάτι που μπορεί να συμβεί. «Ποτέ δεν πάει σύμφωνα με το σχέδιο», είπε, «αλλά πρέπει να εξασκείσαι. Ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς των ναυτικών είναι η φωτιά». Έτσι, «ασκείσαι και ασκείσαι και ασκείσαι, ώστε, όταν συμβεί πραγματική φωτιά, αυτό που κανονικά παίρνει πέντε λεπτά να το κάνεις σε ένα – γιατί το σώμα σου έχει μνήμη».
Συνθήκες θαλασσοταραχής
Μιλώντας στον «Π», ο πιλότος του ελικοπτέρου Caiman είπε ότι οι αποστολές μπορεί να περιλαμβάνουν Έρευνα και Διάσωση, πολεμικές αποστολές, ανθυποβρυχιακό πόλεμο, επιφανειακές επιχειρήσεις και πολλά άλλα. Αν και η Μεσόγειος είναι σχετικά ήρεμη, μία από τις δυσκολότερες αποστολές του ήταν βορειότερα, όταν προσπάθησε να προσγειώσει το ελικόπτερο στη φρεγάτα τη νύχτα, με χρήση διοπτρών νυχτερινής όρασης, παλεύοντας με κύματα ύψους έως και 2,5 μέτρων. Ένας Κύπριος συμμετέχων στην πολυεθνική άσκηση σημείωσε ότι η Κύπρος μπορεί να έχει περιορισμένη ναυτική παρουσία και δυνατότητες αλλά έχει ρόλο να διαδραματίσει, αξιοποιώντας τα δυνατά της σημεία εκεί όπου μπορεί, κάτι που οι εταίροι της εκτιμούν. «Οι Γάλλοι δεν κρίνουν το μέγεθος αυτού που φέρνεις στο τραπέζι αλλά το τι μπορείς να κάνεις με αυτό που έχεις», είπε.
Κατασχέσεις
Κατά τη διάρκεια της οκταήμερης αεροναυτικής άσκησης, ο «Π» είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει από κοντά την αλληλεπίδραση των γαλλικών και κυπριακών πλοίων. Πρώτα, το 62 μέτρων «Ιωαννίδης» πραγματοποίησε επίδειξη Visit, Board, Search and Seizure (VBSS) στη «Languedoc» και στη συνέχεια οι Γάλλοι ανταπέδωσαν με επιθεώρηση του κυπριακού πλοίου. Οι ναύτες μπήκαν σε ρόλους, ξεκινώντας με επικοινωνία για την ταυτότητα και τον σκοπό του πλοίου στην περιοχή και στη συνέχεια ανέβηκαν στο πλοίο για επιθεώρηση. Μπορεί να μην συγκρίνεται σε μέγεθος με τις φρεγάτες αλλά αντισταθμίζει με ταχύτητα και ευελιξία και μπορεί να αλλάξει πορεία σε δευτερόλεπτα. Το κυπριακό πλοίο έστειλε ομάδα VBSS με φουσκωτό (RIB) στη «Languedoc» και εντόπισε, στο πλαίσιο της άσκησης, πως βρισκόταν παράνομα στην κατοχή του σκάφους ένας εκτοξευτής ρουκετών. Στη συνέχεια, οι Γάλλοι έστειλαν δύο RIBs στο «Ιωαννίδης». Μετά από ενδελεχή έλεγχο του πλοίου, βρήκαν ναρκωτικά κρυμμένα σε καμπίνα και όπλα σε κοντέινερ, πάντα στο πλαίσιο της άσκησης. Τα ελληνικά και ιταλικά πλοία εκτέλεσαν το ίδιο σενάριο σε μικρή απόσταση από τα γαλλικά και τα κυπριακά πλοία.
