Τις μεγαλύτερες αυξήσεις φόρων που έχουν επιβληθεί ποτέ στα τσιγάρα και στα προϊόντα καπνού στην Ευρώπη ετοιμάζεται να εφαρμόσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο πλαίσιο των συνεδριάσεων του Eurogroup και του ECOFIN, που διεξήχθησαν στο Λουξεμβούργο στις 10 Οκτωβρίου, η Κομισιόν παρουσίασε πρόταση για επικαιροποίηση των κανόνων σχετικά με τους ελάχιστους συντελεστές του ειδικού φόρου κατανάλωσης που εφαρμόζονται στον καπνό και τα συναφή προϊόντα καπνού στην ΕΕ (οδηγία για τη φορολογία του καπνού).
Σύμφωνα με το υπό συζήτηση σχέδιο οδηγίας, το οποίο τέθηκε επί τάπητος στο πρόσφατο Ecofin, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή - σε συνεργασία με ομάδα χωρών της Βόρειας Ευρώπης, με πρωταγωνιστές τη Γαλλία και την Ολλανδία - προτείνει αύξηση 139% στον ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης: από 90 ευρώ σε 215 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα.
Εάν το μέτρο εφαρμοστεί, η τελική τιμή ενός πακέτου 20 τσιγάρων, που στην Κύπρο σήμερα κυμαίνεται γύρω στα 5 ευρώ, ενδέχεται να εκτοξευθεί στα 7 – 7,50 ευρώ. Ένας μέσος καπνιστής που αγοράζει ένα πακέτο την ημέρα θα βλέπει το μηνιαίο του κόστος να αυξάνεται από περίπου 150 ευρώ σε πάνω από 210 ευρώ. Σε ετήσια βάση, η επιβάρυνση μπορεί να ξεπεράσει τα 700–800 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε μία ολόκληρη μηνιαία σύνταξη. Ακόμη και οι περιστασιακοί καπνιστές θα νιώσουν τη διαφορά, καθώς κάθε πακέτο θα κοστίζει 2–3 ευρώ ακριβότερα, δηλαδή σχεδόν όσο ένας καφές.
Κίνδυνος αύξησης του λαθρεμπορίου
Η ανησυχία που εκφράζεται τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο αφορά την πιθανή αύξηση του λαθρεμπορίου καπνού, ένα φαινόμενο που ήδη παρατηρείται σε περιοχές κοντά στα κατεχόμενα, όπου οι τιμές των καπνικών προϊόντων είναι σαφώς χαμηλότερες.
Ο γενικός διευθυντής της Philip Morris σε Κύπρο και Μάλτα, Γρηγόρης Καμπέρης, επεσήμανε πρόσφατα στο πλαίσιο πάνελ του Cyprus Forum ότι εάν υπάρξουν υπέρμετρες αυξήσεις στα καπνικά προϊόντα, δεν επιτυγχάνεται ούτε ο δημοσιονομικός στόχος της αύξησης των φορολογικών εσόδων, ούτε το κομμάτι της δημόσιας υγείας καθώς οι καταναλωτές οδηγούνται στο παράνομο εμπόριο. Θα πρέπει, πρόσθεσε, οι κυπριακές ιδιαιτερότητες και το παράνομο εμπόριο να ληφθούν σοβαρά υπόψη, αλλά και η διαφοροποίηση στις διάφορες κατηγορίες προϊόντων.
Παρέμβαση από την Αθήνα
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, ο Έλληνας Υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κυριάκος Πιερρακάκης, εξέφρασε επιφυλάξεις στο Ecofin που έλαβε χώρα στις 10 Οκτωβρίου, υπογραμμίζοντας ότι «όταν αυξάνουμε υπέρμετρα τους φόρους, αυξάνεται και το λαθρεμπόριο».
Ο ίδιος τόνισε πως η δημόσια υγεία είναι θεμελιώδης προτεραιότητα, αλλά προειδοποίησε ότι μια ασύμμετρη και απότομη αύξηση θα μπορούσε να πλήξει την ανταγωνιστικότητα και τις επενδύσεις. Όπως είπε χαρακτηριστικά: «Σύμφωνα με την εμπειρία μας, η υπερβολική αύξηση των φόρων στα καπνικά οδηγεί σε αύξηση του λαθρεμπορίου. Αν οι τιμές ανέβουν πιο γρήγορα απ’ ό,τι αντέχει η αγορά, πρέπει να ληφθεί υπόψη και η επίδραση στην ανταγωνιστικότητα. Ίσως χρειάζεται να εξεταστούν μεταβατικές περίοδοι για την εφαρμογή των μέτρων».
