Αν και ο καιρός παραμένει γενικά ζεστός, στα ορεινά της Κύπρου οι πρώτες ψυχρές νύχτες είναι ήδη γεγονός. Ο υδράργυρος άρχισε να καταγράφει μονοψήφιες τιμές τα βράδια και οι κάτοικοι των χωριών του Τροόδους έχουν ξεκινήσει την ετήσια μάχη για τη θέρμανση. Την ίδια στιγμή, η αγορά καυσίμων και ξύλων κινείται ακόμη σε χαμηλές ταχύτητες, καθώς οι περισσότεροι περιμένουν να «σφίξει» το κρύο για να προμηθευτούν πετρέλαιο θέρμανσης και καυσόξυλα.
Ανέβηκε η τιμή του ξύλου
«Το βράδυ χρειάζεται μπουφάν, και το τζάκι είναι η πιο εύκολη λύση, γιατί ο ηλεκτρισμός είναι πανάκριβος», ανέφερε στον «Π» ο κοινοτάρχης του Καλοπαναγιώτη, Λάμπρος Λάμπρου. Υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι οι νοικοκυραίοι έχουν τη δυνατότητα κόβουν ξύλα, είτε από τα περιβόλια τους είτε με άδεια του Τμήματος Δασών από τα κρατικά δάση. Διαφορετικά το τζάκι έχει γίνει πλέον κι αυτό πλέον ασύμφορο.
«Το πιο οικονομικό ήταν πάντα το ξύλο. Τώρα όμως η τιμή του ανέβηκε. Ένα φορτίο πεύκου μπορεί να φτάσει τα 150 ευρώ το κυβικό», επιβεβαιώνει στον «Π» ο κοινοτάρχης Σπηλιων, Μιλτιάδης Ιερείδης, περιγράφοντας πώς η κατάσταση χειροτέρευσε τα τελευταία δύο χρόνια καθώς η τιμή των ξύλων ανέβηκε πάνω από 50%.
Στο χωριό των 80 κατοίκων που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.000 μέτρων, «ο κόσμος τις τελευταίες δύο βδομάδες άρχισε να ανάβει τις θερμάνσεις υγραερίου και κηροζίνης, ειδικά οι ηλικιωμένοι», σημειώνει. Είναι ίσως το φθηνότερο μέσο θέρμανσης, δεδομένου ότι το κόστος της ξυλόσομπας και της κεντρικής θέρμανσης έχει ανέβει αισθητά.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι τιμές για καυσόξυλα κυμαίνονται από 100 έως 250 ευρώ ανά διπλοκάμπινο, αναλόγως πάντοτε του ξύλου. Για παράδειγμα, το πεύκο και ο ευκάλυπτος είναι πιο φθηνά, ενώ οξιά και δρυς τα ακριβότερα. Επαγγελματίας του κλάδου υπολογίζει πως αν ένα μέσο νοικοκυριό χρειάζεται γύρω στα τρία διπλοκάμπινα καυσόξυλα για να βγάλει τον χειμώνα, τότε θα πρέπει να πληρώσει από 300 μέχρι 700 ευρώ. Τα «καλά» ξύλα, όπως η οξιά και ο δρυς καίγονται αργά, παράγουν μεγάλη θερμότητα και διαρκούν περισσότερο.
Πετρέλαιο με το σταγονόμετρο
Η δε τιμή για τη θέρμανση πετρελαίου είναι συγκρίσιμη με το τζάκι ή την ξυλόσομπα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρατηριούχους, αν ένα μέσο νοικοκυριό σε σπίτι με εμβαδόν 150 τ.μ. καταναλώνει περίπου 500 λίτρα πετρελαίου θέρμανσης ολόκληρο τον χειμώνα, κι αυτό με συγκρατημένη χρήση, το κόστος για φέτος υπολογίζεται περίπου στα €500. Αυτή τη στιγμή η μέση τιμή του πετρελαίου θέρμανσης είναι λίγο κάτω από το 1 ευρώ. Σίγουρα η κατανάλωση ανεβαίνει αισθητά σε ψυχρότερες περιοχές, καθώς και σε σπίτια με χαμηλά επίπεδα θερμομόνωσης, δηλαδή στις πλείστες οικίες στην Κύπρο.
Ούτε για έναν μήνα το επίδομα
Το επίδομα για τις ορεινές κοινότητες, όπως αναφέρει ο κοινοτάρχης κ. Ιερείδης, «φτάνει για να θερμάνεις το σπίτι μιας οικογένειας για έναν μόλις μήνα, τους άλλους δύο μήνες πάει η σύνταξη, ή ο 13ος». «Κάτι είναι όμως», μας λέει, «η επιδότηση», ενώ η έκκλησή του στους αρμοδίους είναι να δοθούν κουπόνια για την αγορά ξύλων ή πετρελαίου, ώστε «να είναι σίγουρο ότι η βοήθεια πάει πραγματικά για τη θέρμανση».
«Όταν μπει ο χειμώνας», πρόσθεσε, «ξέρουμε όλοι ότι θα ανεβεί η τιμή του πετρελαίου λόγω της αυξημένης ζήτησης, αν και το διαψεύδουν οι πρατηριούχοι που κάνουν λόγο για μειώσεις το αμέσως επόμενο διάστημα». Πάντως, κατά τον κ. Ιερείδη, είναι σημαντικό το επίδομα να δοθεί νωρίς για να γίνει και ο εφοδιασμός των νοικοκυριών νωρίς, τώρα που οι τιμές του πετρελαίου είναι σχετικά χαμηλές...
Πετρέλαιο τον Δεκέμβριο
Κι ενώ η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης κυμαίνεται, όπως προαναφέραμε, στο 1 ευρώ το λίτρο, ο εκπρόσωπος Τύπου του Συνδέσμου Πρατηριούχων, Χριστόδουλος Χριστοδούλου, αναφέρει δεν αποκλείεται στο αμέσως επόμενο διάστημα να έχουμε και άλλες μειώσεις καθώς έχει σταθεροποιηθεί η τιμή διεθνώς, και αναμένονται νέα φορτία. Επεσήμανε ότι στην παρούσα φάση η ζήτηση παραμένει υποτονική, ακόμη και στις ορεινές περιοχές. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι περισσότεροι Κύπριοι θα αρχίσουν να προμηθεύονται πετρέλαιο τον Δεκέμβριο, όταν λάβουν τον 13ο μισθό.
Τα τελευταία χρόνια, όπως σημείωσε, τα νοικοκυριά αγοράζουν μικρότερες ποσότητες - περίπου 300 λίτρα αντί για 1.000. Σε αυτό δεν έχει συμβάλει μόνο η ακρίβεια του τομέα της ενέργειας και η συνεπαγόμενη αύξηση στις τιμές των βασικών καταναλωτικών αγαθών, αλλά και η αυξημένη διείσδυση των φωτοβολταϊκων και των αντλιών θερμότητας, αλλά και η αυξημένη χρήση κλιματιστικών και τον χειμώνα, γεγονός που έχει οδηγήσει σε συνεχή μείωση της ζήτησης.
Όσον αφορά τα ορεινά, ο κ. Χριστοδούλου τόνισε την ανάγκη να συνδεθούν οι αντλίες κηροζίνης με χρηματοδέκτες, ώστε οι πολίτες να μπορούν να προμηθεύονται καύσιμα 24 ώρες το 24ωρο, διευκολύνοντας κυρίως ηλικιωμένους και κατοίκους ορεινών περιοχών που χρησιμοποιούν σόμπες πετρελαίου.
Όσο για τον χειμώνα, πρόσθεσε ότι «κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις τιμές του πετρελαίου μέσα στους επόμενους μήνες».
Ρεύμα: «Μαξιλάρι» επιδοτήσεων
Ένας σημαντικός τρόπος θέρμανσης τα τελευταία χρόνια που έχουν διεισδύσει στην αγορά συσκευές χαμηλότερης κατανάλωσης είναι τα κλιματιστικά. Παρ' όλα αυτά το κόστος του ηλεκτρισμού είναι απαγορευτικό, ενώ η άνεση που προσφέρει δεν συγκρίνεται ούτε με την ξυλόσομπα, ούτε με την κεντρική θέρμανση. Συγκεκριμένα, ένα μέσο νοικοκυριό που χρησιμοποιεί δυο κλιματιστικά (ένα των 12.000 BTU και ένα των 18.000 BTU) για πέντε ώρες το καθένα την ημέρα, δαπανά περίπου 3,66 ευρώ ημερησίως, περίπου 110 ευρώ τον μήνα για δύο δωμάτια. Τα προηγούμενα χρόνια το κόστος αυτό ήταν ακόμη μεγαλύτερο. Σήμερα η μέση τιμή ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές ανέρχεται στα €0,28 ανά κιλοβατώρα, περιλαμβανομένου ΦΠΑ, και είναι «περίπου 2% χαμηλότερη από πέρσι και 13% σε σχέση με πριν δύο χρόνια», σύμφωνα με την εκπρόσωπο Τύπου της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, Χριστίνα Παπαδοπούλου.
Ωστόσο, οι πραγματικές χρεώσεις θα ήταν υψηλότερες χωρίς τα δύο «μαξιλάρια» που κρατούν την τιμή σταθερή, όπως ο μειωμένος ΦΠΑ 9% για όλα τα οικιακά τιμολόγια, και η χορηγία του Υπουργείου Οικονομικών που καλύπτει μέρος της αύξησης για ευάλωτα νοικοκυριά. Τα πρώτο μέτρο, σύμφωνα με την κυρία Παπαδοπούλου, ισχύει μέχρι τον Μάρτιο του 2026 και το 2ο μέχρι το τέλος του 2025.
