Προχωρούν οι διαδικασίες και οι παρασκηνιακές ζυμώσεις, ώστε να στρωθεί το έδαφος για τη δημιουργία εποπτικού οργάνου για τη συμμόρφωση των υπηρεσιών του κράτους μετά από καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ). Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή Ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Βουλής εξέφρασε την πρόθεση να καταθέσει σχετική πρόταση νόμου, μετά τη διαπίστωση ότι για σωρεία υποθέσεων η Κυπριακή Δημοκρατία δεν λαμβάνει εγκαίρως μέτρα θεραπείας, ώστε να ελλοχεύει ο κίνδυνος να κληθεί να λογοδοτήσει ενώπιον της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, το οποίο εποπτεύει την εκτέλεση των αποφάσεων του ΕΔΔΑ. Από πλευράς Νομικής Υπηρεσίας εκφράστηκαν αρχικά προβληματισμοί, για το πώς θα λειτουργήσει νομοθετικά ένα τέτοιο σώμα εποπτείας.
Η πρόταση χαίρει μέχρι στιγμής υποστήριξης από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο και τον πρόεδρο της Μόνιμης Αντιπροσωπείας του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE) στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), Αχιλλέα Δημητριάδη, ωστόσο βασικό προαπαιτούμενο για τη δημιουργία του εποπτικού οργάνου, είναι η εξασφάλιση της συγκατάθεσης της Νομικής Υπηρεσίας, η οποία μέχρι σήμερα είναι επιφορτισμένη με την κοινοποίηση μίας καταδικαστικής απόφασης του ΕΔΔΑ προς τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, προβαίνοντας, σύμφωνα με την υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην κατάρτιση συγκεκριμένου σχεδίου δράσης συμμόρφωσης, ενημερώνοντας σχετικά την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης .
Η συνάντηση στη Νομική Υπηρεσία
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Π», μετά τη συνεδρίαση της 17ης Μαρτίου, όπου διατυπώθηκε για πρώτη φορά δημόσια η σύμφωνη γνώμη των τριών πιο πάνω πλευρών για το ζήτημα, ακολούθησε, πρόσφατα, επίσκεψη μελών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής στη Νομική Υπηρεσία, όπου έγινε ανταλλαγή απόψεων για τα επόμενα βήματα με τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, Σάββα Αγγελίδη, και δικηγόρους της Νομικής Υπηρεσίας.
Μεταξύ άλλων συμφωνήθηκε όπως μετά τις γιορτές του Πάσχα, όταν θα επαναλειτουργήσει το Κοινοβούλιο, γίνει κλειστή συνεδρίαση μεταξύ των μελών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και εκπροσώπων της Νομικής Υπηρεσίας, όπου οι δεύτεροι θα παρουσιάσουν στους βουλευτές λεπτομερώς τη διαδικασία που ακολουθείται μέχρι σήμερα για τη συμμόρφωση των κρατικών υπηρεσιών και με αναφορές σε διαφορετικές υποθέσεις, για τις οποίες, όπως εκτιμάται από βουλευτές, η συμμόρφωση με τα «μέτρα θεραπείας» αφήνουν εκτεθειμένη την Κυπριακή Δημοκρατία.
«Ανάγκη διαφάνειας και οργάνωσης»
Την ίδια ώρα βρίσκεται στο τραπέζι της συζήτησης κατατεθειμένο στην Επιτροπή σημείωμα του κ. Δημητριάδη, ο οποίος υποδεικνύει ότι είναι θέματα κοινοβουλευτικού ελέγχου το ποιος αποφασίζει για το σχέδιο δράσης συμμόρφωσης, το πώς παρουσιάζεται αυτό στην Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης και πώς ενημερώνεται η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής. Τονίζει ότι υπάρχει ανάγκη διαφάνειας και οργάνωσης για την όλη διαδικασία στην Κύπρο. Μάλιστα προχωρά ένα βήμα παρακάτω με προσωπικές εισηγήσεις:
- Οργάνωση από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συζήτησης στρογγυλής τραπέζης μεταξύ όλων των εμπλεκομένων: π.χ. Γραφείο Γενικού Εισαγγελέα, Υπουργείο Εξωτερικών, Υπουργείο Δικαιοσύνης, Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Επίτροπος Νομοθεσίας, Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος και άλλοι ενδιαφερόμενοι.
- Ορισμός ειδικής συνεδρίας της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κάθε Ιανουάριο για απολογισμό του προηγούμενου έτους και προγραμματισμό του επόμενου όσον αφορά την εφαρμογή των αποφάσεων του ΕΔΔΑ από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Παρεμβάσεις σε πολιτικό επίπεδο
Πρόθεση των βουλευτών είναι, πέραν του κοινοβουλευτικού ελέγχου, το σώμα αυτό, το οποίο θα μπορούσε να απαρτίζεται και από νομικούς, όπως από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο και άλλους φορείς, να παρακολουθεί συνεχώς αν εφαρμόζεται το σχέδιο δράσης, το οποίο καταρτίζει για κάθε υπόθεση η Νομική Υπηρεσία μετά από μία καταδικαστική απόφαση του ΕΔΔΑ εις βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αποσκοπούν σε ένα όργανο, το οποίο να μπορεί και σε πολιτικό επίπεδο να κάνει παρεμβάσεις.
Παραδείγματα υποθέσεων
Το ζήτημα της ανάγκης θεσμοθετημένου εποπτικού οργάνου, προσεγγίστηκε αρχικά υπό το πρίσμα της υπόθεσης Ζαβρίδου, για τους χειρισμούς της οποίας το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας δέχτηκε από τη Βουλή κατά τη συζήτηση της 17ης Μαρτίου έντονη κριτική, καθώς, όπως λέχθηκε από βουλευτές, από τον περασμένοι Οκτώβριο, που το ΕΔΑΔ εξέδωσε καταδικαστική απόφαση σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας για γονική αποξένωση, μέχρι σήμερα οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας δεν προχώρησαν σε ενέργειες ώστε να έρθουν κοντά η μητέρα και τα δύο παιδιά, με αποτέλεσμα η μητέρα να εκφράζει παράπονα. Υπενθυμίζεται ότι η κα Ζαβρίδου κατήγγειλε στο ΕΔΑΔ τη στάση του Γραφείου Ευημερίας, της Αστυνομίας και των Δικαστηρίων, αναφορικά με την παραβίαση των διαταγμάτων από τον πρώην σύζυγό της, με αποτέλεσμα να υπάρξει γονική αποξένωση. Άλλες υποθέσεις, για τις οποίες, σύμφωνα με τους βουλευτές, η συμμόρφωση των αρμόδιων υπηρεσιών εκκρεμεί, είναι της 19χρονης Βρετανίδας, των συνθηκών υπερπληθυσμού στις Κεντρικές Φυλακές, καθώς επίσης και της πρόσφατης καταδίκης για επαναπροώθηση (pushback) δύο Σύρων προσφύγων στον Λίβανο (2020).
