Για τον μισό σχεδόν πληθυσμό της Γης – 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι – το 2024 ήταν μια εκλογική χρονιά, όμως ήταν επίσης μια χρονιά που σημείωσε τον χαμηλότερο ρυθμό αύξησης της γυναικείας εκπροσώπησης στα βουλευτικά έδρανα εδώ και 20 χρόνια.
Είκοσι επτά νέα κοινοβούλια έχουν τώρα λιγότερες γυναίκες από ό,τι πριν από τις εκλογές – χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Πορτογαλία, το Πακιστάν, η Ινδία, η Ινδονησία και η Νότια Αφρική. Και, για πρώτη φορά στην ιστορία του, λιγότερες γυναίκες εξελέγησαν επίσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στον αντίποδα, κέρδη για τις γυναίκες υπήρξαν στο Ηνωμένο Βασίλειο , τη Μογγολία, την Ιορδανία και τη Δομινικανή Δημοκρατία, ενώ το Μεξικό και η Ναμίμπια εξέλεξαν για πρώτη φορά γυναίκες για την προεδρία.
Σύμφωνα με το BBC, που εξέτασε επιβεβαιωμένα εκλογικά στοιχεία της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης (IPU) από 46 χώρες, στα δύο τρίτα από αυτές ο αριθμός των γυναικών που εκλέχθηκαν μειώθηκε.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γυναίκες αποτελούν το 27% των κοινοβουλίων παγκοσμίως και μόνο 13 χώρες είναι κοντά στο 50%. Η Λατινική Αμερική και μέρη της Αφρικής προηγούνται όσον αφορά τη γυναικεία εκπροσώπηση, ενώ τα νησιά του Ειρηνικού έχουν το χαμηλότερο ποσοστό γυναικών βουλευτών στον κόσμο με 8%.
Ορισμένες χώρες, διαπιστώνει η IPU, εξακολουθούν να σημειώνουν κέρδη, σε μεγάλο βαθμό χάρη στις ποσοστώσεις φύλου. Για παράδειγμα, η Μογγολία εκτινάχθηκε από το 10% στο 25% της γυναικείας εκπροσώπησης φέτος, αφού εισήγαγε μια υποχρεωτική ποσόστωση υποψηφίων 30% για τις γυναίκες.
Κατά μέσο όρο, τα κράτη χωρίς ποσοστώσεις έχουν εκλέξει 21% γυναίκες, έναντι 29% των χωρών με ποσοστώσεις.
Στο Μεξικό, οι ποσοστώσεις και η πολιτική βούληση βοήθησαν να επιτευχθεί η κοινοβουλευτική ισότητα των φύλων το 2018, όταν ο πρώην πρόεδρος Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ αποφάσισε ότι το κοινοβούλιο πρέπει να αποτελείται κατά 50% από γυναίκες.
Οι κυβερνήσεις έχουν ασφαλώς τη δύναμη να επηρεάζουν την κοινωνία, όμως εξακολουθούν να έχουν χαμηλή γυναικεία εκπροσώπηση σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνει η υπηρεσία UN Women του ΟΗΕ, που σημειώνει ότι οι γυναίκες περιορίζονται συνήθως σε υπουργικούς ρόλους όπως η επίβλεψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ισότητα και οι κοινωνικές υποθέσεις. Σε αντίθεση, χαρτοφυλάκια σχετικά με την οικονομία ή την άμυνα σχεδόν πάντα βρίσκονται στα χέρια ανδρών.
Όπως αναφέρει το BBC, υπάρχει όμως και μια σειρά από άλλα εμπόδια για τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική.
Μόλις αποφασίσουν να διεκδικήσουν κάποιο δημόσιο αξίωμα, οι γυναίκες τείνουν να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση οικονομικά. Πληθώρα ερευνών έχει δείξει ότι είναι πιο δύσκολο για τις γυναίκες να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση για μια πολιτική εκστρατεία ή να έχουν την οικονομική ελευθερία να πάρουν άδεια από την εργασία τους.
Στις περισσότερες κοινωνίες, οι γυναίκες εξακολουθούν να έχουν περισσότερες ευθύνες οικογενειακής φροντίδας από τους άνδρες, κάτι που μπορεί να επηρεάζει αρνητικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται από τους ψηφοφόρους, λένε διάφοροι αναλυτές, που επισημαίνουν ότι δεν βοηθά και το γεγονός ότι λίγα κοινοβούλια προσφέρουν άδεια μητρότητας.
Τέλος, υπάρχει και η αύξηση των διαδικτυακών και προσωπικών επιθέσεων σε γυναίκες που συμμετέχουν στα δημόσια πράγματα, σύμφωνα με μελέτες σε πολλές χώρες.
Στο Μεξικό, το οποίο ούτως ή άλλως βιώνει δυστυχώς βίαιες εκλογικές αναμετρήσεις, η βία με βάση το φύλο ήταν ιδιαίτερα υψηλή φέτος, με τις γυναίκες πολιτικούς να στοχοποιούνται, ιδιαίτερα από παραπληροφόρηση που στοχεύει «να καταστρέψει τη φήμη τους με τον έναν ή τον άλλον τρόπο».
Μελέτες έχουν δείξει ότι ισότιμα κοινοβούλια θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις εθνικές οικονομίες, με τις ομάδες των διαφορετικών φύλων να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις και τα μεικτά συμβούλια από πλευράς φύλου οδηγούν σε υψηλότερα κέρδη. Επίσης, η συμπερίληψη γυναικών σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις θεωρείται ότι μπορεί να οδηγήσει σε πιο βιώσιμα αποτελέσματα.
«Όταν οι γυναίκες βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, οι συμφωνίες ειρήνης είναι πιο πιθανό να συμβούν και πιο πιθανό να διαρκέσουν », λέει Ρέιτσελ Τζορτζ, ειδική σε θέματα φύλου και πολιτικής στο πανεπιστήμιο Στάνφορντ των ΗΠΑ.
Πηγή: BBC Φωτό: EPA/DUMITRU DORU - Η νέα πρόεδρος της Μολδαβίας
