Ηταν πρωί της Δευτέρας (7/7) όταν ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, απέλυσε τον υπουργό Μεταφορών, Ρομάν Σταροβόιτ. Λίγες ώρες μετά, το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο Σταροβόιτ ήταν νεκρός μέσα στο αυτοκίνητο του, σε ένα πάρκο στα περίχωρα της Μόσχας. Ο ίδιος έφερε τραύμα από πυροβολισμό στο κεφάλι, ενώ ένα πιστόλι βρέθηκε δίπλα του.
Οι ερευνητές υποθέτουν πως ο πρώην υπουργός αυτοκτόνησε. «Η αυτοκτονία του Ρομάν Σταρόβοιτ λίγες ώρες μετά την εντολή του προέδρου να τον απολύσει είναι ένα σχεδόν μοναδικό περιστατικό στη ρωσική ιστορία», έγραφε χθες (8/7) η ταμπλόιντ εφημερίδα Moskovsky Komsomolets.
Η τελευταία αυτοκτονία Ρώσου υπουργού πριν από 30 χρόνια
Η τελευταία φορά που υπουργός της κυβέρνησης αυτοκτόνησε, συνέβη πριν από τρεις δεκαετίες, πριν την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, τον Αύγουστο του 1991. Ύστερα από αποτυχία του πραξικοπήματος των κομμουνιστών, ένας από τους ηγέτες του πραξικοπήματος - ο Σοβιετικός υπουργός Εσωτερικών Μπόρις Πούγκο - αυτοκτόνησε.
Το Κρεμλίνο δεν έχει δώσει στη δημοσιότητα πολλές πληροφορίες σχετικά με τον θάνατο του Σταροβοΐτ.
Πώς αντιδρά το Κρεμλίνο
«Πόσο σοκαριστήκατε που ένας υπουργός βρέθηκε νεκρός λίγες ώρες αφότου απολύθηκε από τον πρόεδρο;» ρώτησε το BBC τον εκπρόσωπο του Βλαντιμίρ Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, σε τηλεδιάσκεψη του Κρεμλίνου.
«Οι κανονικοί άνθρωποι δεν μπορούν παρά να σοκαριστούν από αυτό», αποκρίθηκε ο Πεσκόφ. «Φυσικά, αυτό μας σόκαρε και εμάς.»
«Εξαρτάται από την έρευνα να δώσει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα. Όσο βρίσκεται σε εξέλιξη, μπορεί κανείς να κάνει μόνο εικασίες. Αλλά αυτό αφορά περισσότερο τα μέσα ενημέρωσης και τους πολιτικούς σχολιαστές. Όχι εμάς».
Οι εικασίες των ρωσικών ΜΜΕ
Ο ρωσικός τύπος είναι γεμάτος εικασίες. Χθες (8/7) οι ρωσικές εφημερίδες συνέδεσαν αυτό που συνέβη στον Ρομάν Σταρόβοιτ με γεγονότα στην περιοχή Κουρσκ (σ.σ. η οποία συνορεύει με την Ουκρανία). Πριν από τον διορισμό του ως υπουργός Μεταφορών τον Μάιο του 2024, ο Σταρόβοιτ ήταν κυβερνήτης της περιοχής Κουρσκ για περισσότερα από 5 χρόνια.
Υπό την ηγεσία του, ο Κυβερνήτης Σταρόβοιτ ξόδεψε μεγάλα ποσά κρατικών χρημάτων, ξεκινώντας την κατασκευή αμυντικών οχυρώσεων κατά μήκος των συνόρων. Αυτές όμως δεν ήταν αρκετά ισχυρές για να αποτρέψουν τα ουκρανικά στρατεύματα από το να διαπεράσουν και να καταλάβουν εδάφη στην περιοχή Κουρσκ το 2024.
Από τότε όμως, ο διάδοχος του Σταρόβοϊτ ως κυβερνήτης, Αλεξέι Σμιρνόφ, και ο πρώην αναπληρωτής του Αλεξέι Ντέντοφ έχουν συλληφθεί και κατηγορηθεί για απάτη μεγάλης κλίμακας σε σχέση με την κατασκευή των οχυρώσεων.
«Ο κ. Σταρόβοϊτ μπορεί κάλλιστα να έχει γίνει ένας από τους κύριους κατηγορούμενους σε αυτήν την υπόθεση», έγραφε χθες (8/7) η οικονομική εφημερίδα Kommersant, με τις ρωσικές αρχές όμως να μην επιβεβαιώνουν.
Τι συμπέρασμα μπορεί να βγει από τον θάνατο του Σταροβόιτ
Ακόμη όμως κι αν ήταν ο φόβος της δίωξης αυτός που οδήγησε έναν πρώην υπουργό να αυτοκτονήσει, τι λέει αυτό για τη σημερινή Ρωσία;
«Το πιο δραματικό κομμάτι αυτού, με όλη την επανασταλινοποίηση που συμβαίνει στη Ρωσία τα τελευταία χρόνια, είναι ότι ένας υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος (σ.σ. αυτοκτονεί) επειδή δεν έχει άλλο τρόπο να βγει από το σύστημα», εξηγεί η Νίνα Χρουστσόφβα, καθηγήτρια Διεθνών Υποθέσεων στο The New School της Νέας Υόρκης. «Πρέπει να φοβόταν ότι θα καταδικαζόταν σε δεκάδες χρόνια φυλάκισης αν επρόκειτο να διερευνηθεί και ταυτόχρονα ότι η οικογένειά του θα υπέφερε τρομερά. Έτσι, δεν υπάρχει διέξοδος. Αμέσως σκέφτηκα τον Σέργκο Ορτζονικίτζε, έναν από τους υπουργούς του Στάλιν, ο οποίος (σ.σ. αυτοκτόνησε) το 1937 επειδή ένιωθε ότι δεν υπήρχε διέξοδος. Όταν αρχίζεις να σκέφτεσαι το 1937 στο σημερινό περιβάλλον, αυτό σε κάνει να σκέφτεσαι πολύ».
Η κάλυψη της είδησης από τα ρωσικά ΜΜΕ
Ο θάνατος του Ρόμαν Σταρόβοιτ έγινε πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Ωστόσο την ίδια ώρα, αυτό το «σχεδόν μοναδικό περιστατικό στη ρωσική ιστορία» έχει λάβει ελάχιστη κάλυψη από την ρωσική κρατική τηλεόραση.
Σύμφωνα με το BBC, αυτό ίσως συμβαίνει επειδή το Κρεμλίνο αναγνωρίζει τη δύναμη της τηλεόρασης να διαμορφώνει την κοινή γνώμη. Στη Ρωσία, η τηλεόραση έχει μεγαλύτερη επιρροή από τις εφημερίδες και έτσι, όσον αφορά την τηλεόραση, οι αρχές τείνουν να είναι πιο προσεκτικές και επιφυλακτικές με τα μηνύματα, τα οποία περνάει.
Συγκεκριμένα, το κύριο βραδινό δελτίο ειδήσεων της Δευτέρας στο Russia-1 περιελάμβανε ένα τετράλεπτο ρεπορτάζ για τον διορισμό του νέου υπηρεσιακού υπουργού Μεταφορών, Αντρέι Νικίτιν, από τον Πούτιν. Ωστόσο, δεν υπήρξε καμία αναφορά ότι ο προηγούμενος υπουργός Μεταφορών είχε απολυθεί ή ότι είχε βρεθεί νεκρός. Μετά από 40 λεπτά, προς το τέλος του δελτίου ειδήσεων, ο παρουσιαστής ανέφερε σύντομα τον θάνατο του Ρόμαν Σταρόβοιτ.
Ο παρουσιαστής ειδήσεων αφιέρωσε 18 δευτερόλεπτα σε αυτή την είδηση, πράγμα που σημαίνει ότι οι περισσότεροι Ρώσοι πιθανότατα δεν θα θεωρήσουν τα δραματικά γεγονότα της Δευτέρας (7/7) ως μια σημαντική εξέλιξη.
Προειδοποίηση για την πολιτική ελίτ
Για την πολιτική ελίτ της Ρωσίας, ο θάνατος του Σταρόβοιτ αποτελεί διαφορετική ιστορία. Για τους υπουργούς, τους κυβερνήτες και άλλους Ρώσους αξιωματούχους που έχουν επιδιώξει να αποτελέσουν μέρος του πολιτικού συστήματος, αυτό που συνέβη στον Σταροβοΐτ θα χρησιμεύσει ως προειδοποίηση, σύμφωνα με το BBC.«Σε αντίθεση με πριν, που μπορούσες να βρεις αυτές τις δουλειές, να πλουτίσεις, να προαχθείς από περιφερειακό σε ομοσπονδιακό επίπεδο, σήμερα, αυτό σαφώς δεν αποτελεί επαγγελματική σταδιοδρομία αν θέλεις να παραμείνεις ζωντανός», δηλώνει η Νίνα Χρουστσόφβα. «Όχι μόνο δεν υπάρχει ανοδική κινητικότητα εξαρχής, αλλά καθοδική κινητικότητα που ίσως να καταλήγει με θάνατο».
