Η απόφαση αυτή, που σηματοδοτεί το τέλος μιας 33ετούς παύσης των πυρηνικών δοκιμών, ξαναφέρνει στο προσκήνιο τους φόβους μιας νέας κούρσας εξοπλισμών, που θυμίζει την εποχή του Ψυχρού Πολέμου και τη διαρκή απειλή του πυρηνικού ολέθρου.
Το Κρεμλίνο αντέδρασε προειδοποιώντας ότι, εάν η Ουάσιγκτον προχωρήσει με δοκιμές, η Μόσχα θα ακολουθήσει. Ο Τραμπ υποστήριξε ότι θα προχωρήσει με τις δοκιμές γιατί το κάνουν και οι άλλοι, αναφερόμενος στη Ρωσία και την Κίνα.
Το Reuters σε σημερινό του δημοσίευμα εξηγεί τι θα σηματοδοτήσει μια επανέναρξη των πυρηνικών δοκιμών.
Η δοκιμή της πρώτης ατομικής βόμβας
Η πυρηνική εποχή άνοιξε τον Ιούλιο του 1945, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες δοκίμασαν την πρώτη ατομική βόμβα 20 κιλοτόνων στο Αλαμογκόρντο του Νέου Μεξικού. Λίγες εβδομάδες αργότερα, οι βόμβες που έπεσαν στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι οδήγησαν στην παράδοση της Ιαπωνίας, τερματίζοντας τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σημειώνει το Διεθνές Πρακτορείο ειδήσεων.
Τέσσερα χρόνια μετά, η Σοβιετική Ένωση απάντησε με τη δική της πυρηνική δοκιμή, ανοίγοντας τον δρόμο για έναν εξοντωτικό Ψυχρό Πόλεμο. Η πυρηνική ισορροπία τρόμου έγινε ο πυρήνας της παγκόσμιας ασφάλειας, ενώ οι δοκιμές πολλαπλασιάζονταν.
Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, από το 1945 έως την υπογραφή της Συνθήκης για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT), το 1996, πραγματοποιήθηκαν πάνω από 2.000 πυρηνικές δοκιμές: 1.032 από τις Ηνωμένες Πολιτείες και 715 από τη Σοβιετική Ένωση. Η Βρετανία έκανε 45, η Γαλλία 210 και η Κίνα άλλες 45.
Η Συνθήκη CTBT του 1996, η οποία απαγορεύει τις πυρηνικές εκρήξεις
Η ανησυχία για τις καταστροφικές επιπτώσεις των δοκιμών στην υγεία και το περιβάλλον αυξανόταν διαρκώς. Οι εκρήξεις μόλυναν τεράστιες περιοχές.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι κάτοικοι του Ειρηνικού, όπου οι ΗΠΑ και η Γαλλία πραγματοποίησαν δεκάδες δοκιμές, όπως και οι πληθυσμοί στο Καζακστάν και στην Αρκτική υπέστησαν σοβαρές περιβαλλοντικές και υγειονομικές συνέπειες που διαρκούν μέχρι σήμερα.
Η πίεση της διεθνούς κοινής γνώμης οδήγησε στη Συνθήκη CTBT του 1996, η οποία απαγορεύει τις πυρηνικές εκρήξεις οπουδήποτε και από οποιονδήποτε στον κόσμο.
Αν και η Ρωσία υπέγραψε και επικύρωσε τη συνθήκη, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν την επικύρωσαν ποτέ.
Το 2023, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακάλεσε την επικύρωσή της, ευθυγραμμίζοντας τη Μόσχα με τη στάση της Ουάσιγκτον και επαναφέροντας τους φόβους για νέα εποχή πυρηνικής αντιπαράθεσης.
Από την υπογραφή της συνθήκης και μετά έχουν πραγματοποιηθεί μόλις 10 πυρηνικές δοκιμές: Δύο από την Ινδία, δύο από το Πακιστάν και έξι από τη Βόρεια Κορέα, με την τελευταία το 2017.
Γιατί να επαναληφθούν οι δοκιμές;
Επισήμως, οι πυρηνικές δοκιμές παρέχουν κρίσιμα δεδομένα για τη λειτουργικότητα και την αξιοπιστία των όπλων, ειδικά καθώς τα περισσότερα αποθέματα είναι πλέον δεκαετιών.
Οι στρατιωτικοί υποστηρίζουν ότι μόνο μέσω πραγματικών δοκιμών μπορούν να επιβεβαιωθούν οι επιδόσεις νέων συστημάτων ή η ασφάλεια των παλαιών.
Ωστόσο, πίσω από τα τεχνικά επιχειρήματα, οι πυρηνικές δοκιμές έχουν πάντα και τον ρόλο μηνύματος. Μια νέα δοκιμή από τις ΗΠΑ θα ερμηνευθεί ως σαφής επίδειξη ισχύος απέναντι στη Ρωσία και την Κίνα.
Το 2020, η Washington Post είχε αποκαλύψει ότι η τότε κυβέρνηση Τραμπ εξέταζε ήδη το ενδεχόμενο μιας «επίδειξης δύναμης» μέσω δοκιμής, χωρίς να προχωρήσει τελικά. Τώρα, η ρητορική επιστρέφει, και μαζί της το ενδεχόμενο κλιμάκωσης.
Οι εκτιμήσεις για τα πυρηνικά όπλα σήμερα / Arms Control Association
Ποιοι διαθέτουν σήμερα τις περισσότερες πυρηνικές κεφαλές
Οι ακριβείς αριθμοί των πυρηνικών κεφαλών παραμένουν μυστικοί, αλλά εκτιμήσεις της Ομοσπονδίας Αμερικανών Επιστημόνων και της Arms Control Association υποστηρίζουν ότι:
- Η Ρωσία διαθέτει περίπου 5.500 πυρηνικές κεφαλές.
- Οι Ηνωμένες Πολιτείες περίπου 5.200.
- Η Κίνα έχει γύρω στις 600.
- Η Γαλλία 290, το Ηνωμένο Βασίλειο 225.
- Η Ινδία και το Πακιστάν διαθέτουν, αντίστοιχα, 180 και 170.
- Το Ισραήλ εκτιμάται ότι έχει 90, ενώ η Βόρεια Κορέα περί τις 50.
- Συνολικά, τα παγκόσμια αποθέματα ανέρχονται σε περίπου 12.000 πυρηνικές κεφαλές, έναντι 70.000 στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου το 1986.
Παρ’ όλα αυτά, οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα βρίσκονται σήμερα σε διαδικασία εκσυγχρονισμού των πυρηνικών τους οπλοστασίων, με νέα υποβρύχια, διηπειρωτικούς πυραύλους και υπερηχητικά συστήματα.
Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η επανέναρξη των δοκιμών θα μπορούσε να πυροδοτήσει έναν νέο πυρηνικό ανταγωνισμό, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τη διεθνή σταθερότητα.
Η παύση των πυρηνικών δοκιμών θεωρούνταν για δεκαετίες ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της διεθνούς διπλωματίας. Πλέον, και αυτό το επίτευγμα είναι στον αέρα, στην «εποχή της ισχύος».
Η αντίδραση της ΕΕ -«Δεν τους βάζουμε στο ίδιο καλάθι»
«Έχουμε δει τις ανακοινώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες» δήλωσε η εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ανίτα Χίπερ. Όπως τόνισε, «καλούμε όλους τους συμμετέχοντες να τηρούν τις διεθνείς δεσμεύσεις και υποχρεώσεις τους, καθώς και τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων».
Η κ. Χίπερ σχολίασε τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ότι έδωσε εντολή στον αμερικανικό στρατό να επαναλάβει αμέσως τις δοκιμές πυρηνικών όπλων, για πρώτη φορά εδώ και 33 χρόνια, ενώ ρωτήθηκε και για τις δοκιμές της Ρωσίας με πύραυλο που διαθέτει πυρηνική ισχύ.
Η ίδια ξεκαθάρισε ότι «δεν τους βάζουμε (ΗΠΑ και Ρωσία) στο ίδιο καλάθι» και τόνισε ότι η Ρωσία κλιμακώνει την πολεμική ρητορική της.
«Πρόκειται για μια χώρα σε πόλεμο, η οποία διεξάγει έναν παράνομο, αδικαιολόγητο και απρόκλητο πόλεμο επιθετικότητας εναντίον της Ουκρανίας. Επομένως, εάν ο πύραυλος είναι πραγματικά πυρηνικής ισχύος, αυτό θα μπορούσε επίσης να απελευθερώσει ραδιενεργά υλικά. Αυτό δείχνει, για άλλη μια φορά, ότι, αντί να επιλέξει την ειρήνη, η Ρωσία συνεχίζει να κλιμακώνει τις ενέργειές της και τη ρητορική της».
Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για το αν η Ρωσία αποτελεί απειλή για την Ευρώπη, η κ. Χίπερ τόνισε ότι «η Ρωσία στο σύνολό της αποτελεί απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια».
Πηγή: iefimerida.gr
