Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία ένωσης αποταμιεύσεων και επενδύσεων (SIU) προκάλεσε μια έντονη συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι η SIU αποτελεί την απάντηση στις αυξανόμενες επενδυτικές ανάγκες της ΕΕ, οι οποίες εκτιμώνται σε €750-800 δισ. ετησίως έως το 2030. Οι ανάγκες αυτές προκύπτουν από προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις.
Ειδικότερα, η SIU στοχεύει στη διοχέτευση αποταμιεύσεων νοικοκυριών, που υπολογίζονται σε περίπου €10 τρισ., σε κεφαλαιαγορές και παραγωγικές επενδύσεις. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η πρωτοβουλία αποσκοπεί στην ενίσχυση του πλούτου των νοικοκυριών, την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή συζήτησαν τη Δευτέρα τα νέα σχέδια που αποσκοπούν στο να διευκολύνουν τη χρήση αποταμιεύσεων για τη χρηματοδότηση επενδύσεων. Στη συζήτηση αναπτύχθηκαν δύο αντίθετες θέσεις. Η πρώτη αναφέρει ότι αυτή τη στιγμή ευρωπαϊκές εταιρείες δεν βρίσκουν εύκολα χρηματοδότηση και κατευθύνονται προς τις ΗΠΑ και το Λονδίνο.
«Οι αποταμιεύσεις μας φεύγουν εκτός Ευρώπης», υπογράμμισε ευρωβουλευτής, επισημαίνοντας την ανάγκη για ελκυστικότερες ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές.
Σε τοποθέτησή του, ευρωβουλευτής παραδέχθηκε ότι «είμαστε πρωταθλητές στο να προτιμάμε τις αποταμιεύσεις χαμηλών αποδόσεων. Αυτό που έχει σημασία είναι οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Να σταματούμε να παράγουμε προϊόντα χαμηλών αποδόσεων και μη βιώσιμες επενδύσεις», υπέδειξε.
Στη συζήτηση εκφράστηκε η θέση ότι η ένωση επενδύσεων θα πρέπει να διευκολύνει τη χρηματοδότηση των επενδύσεων. «Η ΕΕ έχει πολλές αποταμιεύσεις και ανάγκη για επενδύσεις, πρέπει να συνδεθούν αυτά τα δύο», ανέφερε ευρωβουλευτής.
«Θα πρέπει να ολοκληρώσουμε την τραπεζική ένωση, να εναρμονίσουμε κανόνες για ενιαία αγορά κεφαλαίων στην ΕΕ και ενιαία εποπτεία», επισημάνθηκε.
Από την άλλη εκφράστηκε η ανησυχία ότι οι καταθέσεις των πολιτών κινδυνεύουν να μετατραπούν σε «ρουλέτα» των αγορών θέτοντας τελικά σε κίνδυνο τις αποταμιεύσεις των πολιτών.
Παρ' όλα αυτά, οι ευρωβουλευτές ζητούν βαθύτερη ολοκλήρωση των ευρωπαϊκών αγορών και έργα που θα διευκολύνουν τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τις καταθέσεις των πολιτών. «Η εμπιστοσύνη είναι το κλειδί», ανέφερε χαρακτηριστικά ένας ευρωβουλευτής, τονίζοντας ότι οι πολίτες πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς όταν επενδύουν στην ΕΕ.
Οι πυλώνες της πρωτοβουλίας
Η πρόταση της Επιτροπής βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες:
- Πολίτες και αποταμιεύσεις: Η Επιτροπή θα προωθήσει τη συμμετοχή των πολιτών στις κεφαλαιαγορές μέσω λογαριασμών αποταμίευσης και επένδυσης, ενώ θα ενισχύει τη χρηματοοικονομική παιδεία. Παράλληλα, προσβλέπει στην ανάπτυξη του τομέα των συμπληρωματικών συντάξεων με μέτρα όπως η αυτοματοποιημένη εγγραφή και τα συστήματα παρακολούθησης συντάξεων.
- Επενδύσεις και χρηματοδότηση: Εστιάζει στην προώθηση επενδύσεων σε μετοχές και εναλλακτικά περιουσιακά στοιχεία, όπως το venture capital, για τη στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων και καινοτόμων εταιρειών. Πρωτοβουλίες όπως το TechEU και το ETCI 2.0 θα ενισχύουν την πρόσβαση σε κεφάλαια.
- Ενοποίηση και κλίμακα: Στόχος είναι η μείωση του κατακερματισμού στις κεφαλαιαγορές μέσω της ενοποίησης υποδομών συναλλαγών και μετασυναλλαγών και της απλοποίησης της διαχείρισης κεφαλαίων.
- Αποτελεσματική εποπτεία: Η Επιτροπή προτείνει την εναρμόνιση της εποπτείας σε επίπεδο ΕΕ, εξασφαλίζοντας ίση μεταχείριση των συμμετεχόντων στην αγορά μέσω ενίσχυσης των εργαλείων σύγκλισης και πιθανής μεταφοράς καθηκόντων στους ευρωπαϊκούς εποπτικούς φορείς (ESAs).
Η SIU περιλαμβάνει μέτρα για την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα των τραπεζών.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διαχείριση κρίσεων μεσαίων τραπεζών και στην καθιέρωση της ευρωπαϊκής ασφάλισης καταθέσεων (EDIS).
