Της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν*
Κάθε μέρα, πάνω από 4,6 δισ. ευρώ σε αγαθά και υπηρεσίες διασχίζουν τον Ατλαντικό. Οι εμπορικές συναλλαγές συνολικής αξίας 1,68 τρισ. ευρώ ετησίως μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών κάνουν την οικονομική σχέση τους την πλέον επιδραστική στον κόσμο. Γι’ αυτό η συμφωνία που επιτεύχθηκε τον περασμένο μήνα έχει βαρύνουσα σημασία.
Πολύ μελάνι χύθηκε για τη συμφωνία αυτή. Ετέθησαν σημαντικά ζητήματα που χρήζουν άμεσης απάντησης. Η συμφωνία σηματοδοτεί μια σκόπιμη επιλογή - σταθερότητα και προβλεψιμότητα αντί για κλιμάκωση και αντιπαράθεση. Φανταστείτε τι θα γινόταν αν οι δύο μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις του δημοκρατικού κόσμου δεν κατάφερναν να συμφωνήσουν και οδηγούνταν σε εμπορικό πόλεμο - οι μόνοι που θα επιχαίρονταν θα ήταν η Μόσχα και το Πεκίνο.
Αντ’ αυτού, καταλήξαμε σε συμφωνία. Είναι μια ισχυρή συμφωνία, αλλά δεν είναι τέλεια.
Πιστεύουμε ότι οι δασμοί είναι φόροι που επιβαρύνουν τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις. Αυξάνουν το κόστος, μειώνουν τις επιλογές και κάνουν τις οικονομίες λιγότερο ανταγωνιστικές. Αν απαντούσαμε με δικούς μας δασμούς, θα κινδυνεύαμε να πυροδοτήσουμε έναν ακριβό εμπορικό πόλεμο, με αρνητικές συνέπειες για τους εργαζομένους, τους καταναλωτές και τις βιομηχανίες μας. Και, σε κάθε κλιμάκωση, ένα γεγονός θα έμενε απαράλλακτο: οι δασμοί των ΗΠΑ θα συνέχιζαν να είναι πιο υψηλοί και πιο απρόβλεπτοι.
Το σημαντικότερο στοιχείο της συμφωνίας μας ήταν ότι καθορίσαμε μια ξεκάθαρη διακριτική γραμμή της τάξης του 15% για τη συντριπτική πλειονότητα των προϊόντων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων και των φαρμακευτικών προϊόντων. Η συμφωνία έθεσε ένα σαφές ανώτατο όριο για τους δασμούς, το οποίο ισχύει για όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες και εξασφαλίζει σαφήνεια και σταθερότητα για τα εκατομμύρια Ευρωπαίους που εξαρτώνται από το εμπόριο με τις Ηνωμένες Πολιτείες για τον βιοπορισμό τους. 15% είναι ο δασμός για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο οποίος έχει καθολική εφαρμογή. Η ΕΕ είναι η μόνη για την οποία ισχύει το δασμολογικό αυτό ανώτατο όριο με καθολική εφαρμογή. 15% χωρίς επιπλέον επιβαρύνσεις. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις συμφωνίες που σύναψαν οι ΗΠΑ με άλλες χώρες, όπου οι νέοι βασικοί δασμολογικοί συντελεστές θα προστεθούν στους δασμούς που ίσχυαν ήδη έως τώρα. Έτσι, τα ευρωπαϊκά αγαθά θα εισέρχονται στην αγορά των ΗΠΑ με ευνοϊκότερους όρους, κάτι που εξασφαλίζει σαφές πλεονέκτημα στις επιχειρήσεις της ΕΕ.
Είμαστε επίσης οι μόνοι εταίροι που απέσπασαν αποκλειστική εγγύηση για ανώτατο όριο δασμών στον φαρμακευτικό τομέα, τους ημιαγωγούς και την ξυλεία. Επιπλέον, διασφαλίσαμε μηδενικούς δασμούς για στρατηγικά προϊόντα, όπως τα εξαρτήματα αεροσκαφών και τα γενόσημα φάρμακα. Εδώ δεν μιλάμε για αφηρημένες κατηγορίες εμπορευμάτων: πρόκειται για προϊόντα με καίρια σημασία για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Το γεγονός ότι εξακολουθούν να μην υπόκεινται σε δασμούς δυναμώνει τόσο την ΕΕ όσο και τις ΗΠΑ. Και οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν να εργάζονται για την επέκταση αυτού του καταλόγου.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ έμεινε αταλάντευτη στις θεμελιώδεις αρχές της. Οι κανόνες μας παραμένουν αμετάβλητοι. Εμείς αποφασίζουμε πώς θα διαφυλάξουμε την ασφάλεια των τροφίμων, πώς θα προστατεύσουμε τους Ευρωπαίους πολίτες στο διαδίκτυο και πώς θα εγγυηθούμε την υγεία και την ασφάλεια. Η συμφωνία αυτή προστατεύει τις αξίες μας, προάγοντας παράλληλα τα συμφέροντά μας.
Με τη συμφωνία κλείνει ένα κεφάλαιο, αλλά η ιστορία της μελλοντικής ευημερίας της Ευρώπης δεν έχει ακόμα γραφτεί. Η οικονομική σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να συνιστά τη σημαντικότερη για εμάς σχέση, αλλά αποτελεί μέρος μόνο μιας πολύ ευρύτερης εικόνας. Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος προορισμός για το ευρωπαϊκό εμπόριο, αλλά εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει μόλις το 20% περίπου των εμπορευματικών εξαγωγών μας.
Γι’ αυτό τον λόγο η Ευρώπη θα συνεχίσει να ενισχύει και να διαφοροποιεί τους εμπορικούς δεσμούς της με κάθε γωνιά του κόσμου για να στηρίζει τις εξαγωγές, τις θέσεις εργασίας και την ανάπτυξη της ΕΕ. Γι’ αυτό τον λόγο τους τελευταίους μήνες καταλήξαμε σε εμπορικές συμφωνίες με το Μεξικό και τη Mercosur και εμβαθύναμε τους δεσμούς μας με την Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Γι’ αυτό τον λόγο ολοκληρώσαμε τις συνομιλίες μας με την Ινδονησία και σκοπεύουμε να συνάψουμε συμφωνία με την Ινδία έως το τέλος του έτους. Οι παραπάνω εταιρικές σχέσεις ενισχύουν τους δεσμούς εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τους εταίρους μας και μας δίνουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουμε μαζί τις κοινές παγκόσμιες προκλήσεις, όπως ο εκσυγχρονισμός του εμπορικού συστήματος που λειτουργεί βάσει κανόνων.
Η Ευρώπη -και αυτό είναι το πιο σημαντικό- πρέπει να ενισχύει την ικανότητά μας να δρούμε σε έναν πιο ασταθή κόσμο. Αυτό ξεκινά από το εσωτερικό της, με την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς μας. Όπως σωστά έχει πει ο Μάριο Ντράγκι, «οι υψηλοί εσωτερικοί φραγμοί και ο κανονιστικός κατακερματισμός βλάπτουν την ανάπτυξη πολύ περισσότερο από οποιονδήποτε δασμό που μπορεί να επιβάλει μια τρίτη χώρα». Αυτή τη στιγμή, το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ δεν φτάνει ούτε κατά το ήμισυ τον όγκο των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των πολιτειών των ΗΠΑ. Εάν η Ευρώπη θέλει να αξιοποιήσει το δυναμικό της, αυτή είναι η πλέον επείγουσα πρόκληση που αντιμετωπίζουμε. Από τη μείωση της γραφειοκρατίας έως την ενίσχυση των διασυνοριακών υπηρεσιών, ξέρουμε τι πρέπει να γίνει ώστε να απελευθερωθεί η ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα - και η παρούσα Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αφιερώσει τις προσπάθειές της ώστε να πετύχει αυτούς τους στόχους.
Η Ευρώπη συνεχίζει να κοιτάει τον ορίζοντα. Από εμάς εξαρτάται να ολοκληρώσουμε την ενιαία αγορά μας, να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητά μας στις βιομηχανίες του αύριο και να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να αποτελεί πυλώνα σταθερότητας σε έναν ολοένα πιο αβέβαιο κόσμο. Εάν θέλουμε μια ισχυρή και ανεξάρτητη Ευρώπη, πρέπει να έχουμε τόσο τη φιλοδοξία όσο και την ενότητα να την κάνουμε πραγματικότητα.
*Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
